Μπορεί να υπάρξει ποίηση μετά το Aουσβιτς και κατά πόσο αυτό συνιστά βαρβαρότητα αναρωτιόταν ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Τέοντορ Αντόρνο στο βιβλίο του «Minima Moralia» το 1951. Μπορεί η τέχνη να χειριστεί τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και πώς; Μια απάντηση είχε δώσει σε χρόνο πρωθύστερο ο Μπέρτολντ Μπρεχτ στα «Ποιήματα του Σβέντμποργκ» (1939), έχοντας εγκαταλείψει τη χώρα του, που στο μεταξύ είχε ξεκινήσει τον Β' Παγκόσμιου Πόλεμο: «Τον καιρό της φρίκης θα τραγουδάμε ακόμα; Ναι, θα τραγουδάμε: το τραγούδι της φρίκης».
Δικές τους απαντήσεις έδωσαν ο νομπελίστας Γκίντερ Γκρας στο βιβλίο «Γράφοντας μετά το Αουσβιτς», αλλά και κάποιοι καλλιτέχνες με έργα που ζωγράφισαν, είτε στα γκέτο που βρέθηκαν αρχικά, είτε στο Αουσβιτς όταν μετακινήθηκαν εκεί για την «τελική λύση». Δεν έχασαν την ελπίδα τους, αν και είχαν πλήρη συναίσθηση για το τι τους περίμενε.
Στην έκθεση «Η τέχνη του Ολοκαυτώματος», που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2016 στο Βερολίνο, εκτέθηκαν έργα όπως το «Μια άνοιξη» των Καρλ Μπόντεκ και Κουρτ Κόνραντ Λόου με μια πεταλούδα πάνω στο συρματόπλεγμα, το «Στέγες τον χειμώνα» του Μόριτζ Μίλερ με ένα υπέροχο χειμωνιάτικο τοπίο, ενώ στην «Αφιξη» του Λέο Χάας αρπακτικά πουλιά υπερίπτανται μιας ομάδας κρατουμένων που φτάνει στο στρατόπεδο. Ωστόσο στην κάτω δεξιά γωνία του πίνακα διακρίνεται το γράμμα «V», σύμβολο της επικείμενης νίκης κατά του ναζισμού.
Απάντηση είναι και οι ιστορίες ανθρωπιάς, ακόμα και έρωτα που γεννήθηκαν μέσα στο Αουσβιτς. Οπως η περίπτωση του δερματοστίκτη Λάλε Σοκολόφ, ο οποίος χάραζε στο μπράτσο των φυλακισμένων ως τατουάζ τον αριθμό που αποτελούσε τη νέα τους «ταυτότητα».
Ο Λάλε, μέσα σε αυτή τη φρίκη, ερωτεύτηκε την Γκίτα. Επέζησαν και οι δύο, έκαναν οικογένεια, μάλιστα όπως μαρτυρεί η κόρη τους στο βιβλίο «Ο δερματοστίκτης του Αουσβιτς» (εκδ. Ωκεανός), κάποια στιγμή που χρεοκόπησαν δεν έπαψαν να τραγουδούν, ακόμα και την ώρα που τα υπάρχοντά τους έβγαιναν σε πλειστηριασμό. Είχαν άραγε διαισθανθεί το βαθύτερο μήνυμα αυτού που ανακοινώθηκε πρόσφατα, ότι μόλις το 43% των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού είναι όντως ανθρώπινα και το υπόλοιπο 57% είναι βακτήρια, ιοί και μύκητες, όντα που χρησιμοποιούν το σώμα μας ως ξενιστή;
Να κάτι που δύσκολα θα κατανοούσε ο δρ Μένγκελε, όταν εκτελούσε απάνθρωπα πειράματα στους φυλακισμένους των στρατοπέδων συγκέντρωσης: κυτταρικά συμβιώνουμε με άλλους οργανισμούς, εντελώς διαφορετικούς από μας, που όμως μας βοηθούν να είμαστε άνθρωποι. Κυτταρικά, είμαστε μισο-άνθρωποι. Συνειδητά, ας μη γινόμαστε μισάνθρωποι.
* (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας