«Ολες οι θρησκείες πρέπει να είναι απολύτως σεβαστές περιλαμβανομένης και της αθεΐας, που συχνά είναι το ίδιο φανατική με τις υπόλοιπες». Ο αφορισμός αυτός του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, θρησκευόμενου καθολικού που έγραψε τη «Λειτουργία του αθέου», συμβαδίζει σε σημαντικό βαθμό με τη στάση του πανθεϊστή Ουγκό, ο οποίος, στους «Αθλίους», από τη μια δίνει την προτίμησή του στον άθεο στη μονομαχία του με τον Πατέρα Μυριήλ, από την άλλη όμως υμνεί τον τελευταίο ως αυτόν που με όπλο την αγάπη έσωσε την ψυχή του Γιάννη Αγιάννη.
Ολες οι θρησκείες περιλαμβανομένης και της αθεΐας δεν υπήρξαν σεβαστές για τους δολοφόνους που έσπειραν τον θάνατο στη Γαλλία, όπως δεν είναι και για τους σταυρωτές του Ισλαμικού Κράτους, για τους Ταλιμπάν και για τους μιμητές τους απανταχού γης. Φυσικά θα έπρεπε να είναι κανείς ηλίθιος ή απόλυτα υστερόβουλος για να χαρίσει το Ισλάμ στους δολοφόνους μιμητές τού –κατά τα άλλα άθεου– Χίτλερ. Να υποστηρίξει δηλαδή ότι το ίδιο το Κοράνι, ο Τζελαλαντίν αλ Ρουμί, ο σουφισμός και τα άλλα μυητικά τάγματα, ο Αβερρόης και ο κόσμος του Ομάρ Καγιάμ και των Χιλίων και μιας Νυχτών, το Τατζ Μαχάλ και η Αλάμπρα, ανήκουν σε φανατικούς και εγκληματίες που, καλυμμένοι πίσω από τη χονδροειδή ρητορική τους, υπηρετούν βρόμικα συμφέροντα και κτηνώδη ένστικτα.
Είναι αλήθεια ότι ακόμα και για μη φανατικούς πιστούς του Ισλάμ η θρησκεία δεν αποτελεί σκέλος, οσοδήποτε κεφαλαιώδες, των πολιτισμών, αλλά απαιτεί την ένταξη στους κόλπους της κάθε εκδήλωσης της ζωής, από το δίκαιο και την τέχνη ώς και την ερωτική σχέση. Η αλήθεια όμως αυτή, όπως και η δογματική απαγόρευση της απεικόνισης του σώματος, ξεπεράστηκε σε διάφορες περιόδους στις ισλαμικές κοινωνίες σε πολλά μέρη του κόσμου. Και αυτό το άλλο, το μη φανατικό και φονικό Ισλάμ υπάρχει και σήμερα, έστω και αν η φωνή του επισκιάζεται από τη «ρητορική» του αίματος.
Αυτό που συμβαίνει λοιπόν, αυτό που οδήγησε στα τελευταία εγκλήματα στη Γαλλία, δεν είναι η επίθεση μιας θρησκείας, ή ενός και μόνου φανατικού κινήματος. Είναι μάλλον μια φριχτή μετάλλαξη που έχει συμβεί σε πολλές περιόδους της παγκόσμιας Ιστορίας: Η μετάλλαξη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του ιερού σε μιαρό. Στο όνομα θρησκειών, περιλαμβανομένου του Ισλάμ αλλά και του χριστιανισμού, του εβραϊσμού αλλά και άλλων ρευμάτων, από τον πανθεϊσμό μέχρι και τον σατανισμό, οργανώνονται ορδές καταπιεστών, βασανιστών, εκμεταλλευτών και δολοφόνων. Και αυτό που χρειάζεται δεν είναι μια καθολική καταδίκη του θρησκευτικού στοιχείου, ο χλευασμός της κάθε πίστης, αλλά η συγκεκριμένη κατανόηση του κάθε φαινομένου και η προώθηση και η εμβάθυνση του διαλόγου.
Ο φίλος Σάββας Μιχαήλ, διανοούμενος που υπηρετεί πολύμορφα αυτόν τον διάλογο, έδωσε τη Δευτέρα αυτή, επιστρέφοντας από τη μεγαλειώδη εκδήλωση στο Παρίσι, στη «Λοκομοτίβα», μια διάλεξη που υπογραμμίζει παραδειγματικά την προοπτική αυτή. Απέναντι στα εγκλήματα του Παρισιού δεν χωρούν υπεκφυγές και αστερίσκοι. Η καταδίκη δεν μπορεί παρά να είναι απόλυτη. Απόλυτη πρέπει ωστόσο να είναι, μας είπε, και για όσα εγκλήματα γίνονται οπουδήποτε αλλού, με τις ευλογίες συχνά, φανερές είτε υπόγειες, κάποιων από τους ηγέτες που έσπευσαν να επιδείξουν τον σπαραγμό τους δηλώνοντας πως είναι και αυτοί «Σαρλί Εμπντό». Με αυτό το δεδομένο ωστόσο, πρόσθεσε, δεν σημαίνει πως ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίζουμε το θρησκευτικό φαινόμενο είναι η λοιδορία. Προσυπογράφω και προσθέτω ότι όπως ο Μπαλζάκ και ο Ουγκό, είναι πολύ πιο γόνιμο να μελετάμε σοβαρά και, όταν πρέπει, να σεβόμαστε τις πολιτισμικές παραδόσεις. Των άλλων και τις δικές μας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας