Το χαρέμι του Ζαππείου

Βαθιά μελαγχολία προξενεί η επίσκεψη στο 44ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο, που εγκαινιάστηκε επισήμως προχθές και θα διαρκέσει έως τις 11 Οκτωβρίου. Μπροστά στα, εμφανώς λιγότερα από άλλες χρονιές, περίπτερα στέκονται διστακτικά ελάχιστοι βιβλιόφιλοι, μ' άδεια χέρια οι περισσότεροι. Οι σακούλες που κρατούν μερικοί δεν περιέχουν πάνω από δυο τρεις τίτλους. Πού οι, όχι και τόσο μακρινές, εποχές που χρειαζόσουν τουλάχιστον δυο ώρες να γυρίσεις όλους τους πάγκους. Θυμάμαι λιποθυμίες εκδοτών εξαιτίας της πολυκοσμίας. Τώρα παθαίνουν αποπληξία απ' την απραξία.

Ιδροκοπά η Δου Φου Α (Δεύτερη Φορά Αριστερά) να μας αποδείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον της για το βιβλίο, κομπορρημονώντας πως μείωσε τη ΦάΠΑ από το 6,5% στο 6%. Πρόκειται μάλλον για λαθρανάγνωση της πολιτικής της, καθώς ο εν λόγω φόρος εκτοξεύτηκε σε ολόκληρη την παραγωγή (στοιχειοθεσία, φιλμ, χαρτί, εκτύπωση, βιβλιοδεσία, επιμέλεια, διόρθωση) από το 6,5% στο 23%. Ο χαμηλός συντελεστής ισχύει μόνο για τη διάθεση του προϊόντος στο ράφι. Η πραγματική επιβάρυνση πά' να πει ξεπερνά τις δέκα ποσοστιαίες μονάδες.

Βάρβαρη η επέλαση των Μνημονίων στον χώρο. Οι θεράποντές του προσπαθούν να κρατηθούν με νύχια και με δόντια ζωντανοί, μολαταύτα τα λουκέτα διαδέχονται το ένα το άλλο. Σ' αυτές τις συνθήκες φαντάζει παράλογο το ενοίκιο των 1.100 ευρώ που ζητά ο Σύνδεσμος Εκδοτών για κάθε περίπτερο. Κανονικά οι δήμοι και οι ρέστοι φορείς οφείλουν να ανακουφίσουν το βιβλίο και τους ανθρώπους του, δίνοντας ταυτοχρόνως μια ανάσα στην καθημαγμένη κοινωνία και στην ανάγκη της να καταφύγει σε ποιοτικά αναγνώσματα σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς.

Λάμπουν σπάνια διαμάντια στα τραπέζια της έκθεσης· η θλίψη δεν κατοικεί για πολύ στις τυπωμένες σελίδες, σχεδόν αμέσως την αντικαθιστά η αισιοδοξία. Αλίευσα ορισμένα και προτίθεμαι να τα μοιραστούμε, αρχίζοντας απ' το μικρό αριστούργημα «Το πρώτο φιλί» απ' τις εκδόσεις «Αγρα» των Αθηνών και «Ιστός» της Κωνσταντινούπολης (2015). Ο υπότιτλος «Ενα απόγευμα του Γιωργάκη Βιζυηνού στο χαρέμι του Αμπντουλαζίζ» είναι άκρως κατατοπιστικός.

Ιδιοφυής η ανατολίτικη φαντασία του συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη. Τι να πεις για την πένα του; Σας παραδίδω στα ακαταμάχητα θέλγητρά της: Με το πέρας του γεύματος η αρχιχανούμισσα κάτι ζήτησε μ' ένα ανεπαίσθητο νεύμα και σε λίγο έφτασε ο περίτεχνος μπαγλαμάς της που τον μετέφερε μια δούλα με προσοχή μεγάλη, σαν να κρατούσε βάζο αλαβάστρινο. Καθώς όμως τον βρήκε ξεκούρντιστο, επιδόθηκε σε μια ιεροτελεστία θωπειών και εξευμενισμού προς το ωραίο μουσικό της όργανο προκειμένου να το φέρει στα νερά του, να «στρώσει» ο ήχος του και να υπακούσει στην επιδεξιότητα των δαχτύλων της. Τέλος, έσιαξε τους περντέδες του, «ζέστανε» με τις παλάμες της το σκάφος του, το κοίταξε με στοργή, σαν να 'τανε παιδί της, και, με βλέμμα χαμένο, αφοσιωμένο σε άλλους κόσμους νοσταλγικούς, έπαιξε μια παλιά παθητική μελωδία τραγουδώντας με κελαρυστή φωνή που φανέρωνε παράλληλα το βαθύ κι αθεράπευτο ντέρτι της [...]

Οποιος έχει γνώση της ομορφιάς του την πουλά, κι αν δεν την πουλά, τη δανείζει, κι αν δεν τη δανείζει, τη χαρίζει. Κι όποιου του δόθηκε η ομορφιά και την αρνιέται, είτε ως ώνιο, είτε ως δάνειο, είτε ως δωρεά, διαπράττει αμάρτημα μέγα έναντι εαυτού και των άλλων. Κι η Μπας χανούμη, φαίνεται, ήξερε να διαλέγει τη στιγμή της δωρεάς. Κι έτσι, στο λεπτό, τον έλουσε με τη ματιά της, του χάρισε το πιο όμορφο χαμόγελο του κόσμου, και, κάνοντας με το δεξί μια κίνηση παράφορη, του χάιδεψε τα σπαστά του μαλλιά και τέλος, σκύβοντας του 'δωσε ξαφνικά βάζοντας όλη της τη χάρη ένα φιλί στην αριστερή άκρη των χειλιών του.