Είναι δυνατόν να υπάρξει όνειρο μέσα στο όνειρο, και όλο αυτό μέσα σε ένα ακόμη όνειρο; Με νεκροκεφαλές να αφηγούνται ιστορίες ηρώων που... είναι ζωντανοί; Δεν είναι; Ονειρεύονται; Ζουν το όνειρο ή ζουν στο όνειρο; Οταν οι απαντήσεις δεν δίνονται παρά αναπλάθονται μέσα σε έναν μακάβριο λαβύρινθο λέξεων, ερωτικών παρορμήσεων και αλλόκοτων εκπλήξεων, πιστέψτε με, μήτε που σε νοιάζει τι είναι πραγματικό και τι όχι, τι ονειρώδες και τι ερεβώδες, τι ερώτηση και τι απάντηση.
Το αριστούργημα είναι αριστούργημα. Φτάνει και περισσεύει. Μας επαναφέρει ομαλά πίσω στην ανθρωπινότητά μας, που ψάξε ψάξε δεν θα τη βρεις, μήτε στα λαμπάκια των μίζερων αθηναϊκών πολυκατοικιών μήτε στα λαμπιόνια ενός δημαρχέσου που μισεί την πόλη του μήτε ανάμεσα σε πολίτες που χαίρονται με το ζόρι (ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνουν) Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα και λοιπές καπιταλιστικές γιορτές, που έχουν χάσει ακόμη και αυτή την ίδια την καπιταλιστική τους μαγεία.
Δεν το συζητώ - μπορεί να γίνει ασύλληπτα μαγικός. Να σε κάμει να νομίζεις πως ζεις τουλάχιστον στον κόσμο της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων! Εχει τον τρόπο του ο καπιταλισμός... τον έχει. Εως, βέβαια, βίαια (πάντα βίαια) να σου δώσει μια, δίχως καμία προειδοποίηση ή δικαιολογία, και να βρεθείς σούμπιτος στον Κόσμο των Τραυμάτων. Κανέναν λογαριασμό δεν έχει να δώσει - είναι άρχων και μοναχά πάνω σ' ερείπια και κόκαλα που θρύψαλα γίνονται, μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει. Οσο περισσότερα κοκαλοθρύψαλα τόσο το καλύτερο.
Ναι. Μαγικός μπορεί να γίνει. Μα ποτέ ονειρικός. Μέσα σε όνειρο, μαζί του, δεν. Μονάχα αν κατορθώσεις, έτσι στα κλεφτά, να υπάρξεις κάπως καθαρός μέσα σου. Μα για να υπάρξεις, πρέπει να συν-υπάρξεις. Αλλος τρόπος δεν υπάρχει. Κανείς.
«Το χειρόγραφο της Σαραγόσα» είναι ίσως η πιο εμβληματική ταινία όλων των εποχών. Ο Πολωνός σκηνοθέτης Βόιτσεχ Χας, ο δημιουργός των φανταστικών κόσμων, ο ποιητής της εσωτερικής ονειροφαντασίας, ο όχι τόσο προβεβλημένος όσο άλλοι Πολωνοί συνάδελφοί του (Πολάνσκι, Κισλόφσκι, Βάιντα), αυτός ο κάπως ξεχασμένος, έχει δημιουργήσει την καλύτερη ταινία. Επειδή το λέμε εμείς; Επειδή το λέμε εμείς. Ξύπνησα αυτοαναφορικιά σήμερα και θα το πάω όσο με πάει. Γιατί ο Χας δημιούργησε το αριστούργημα που ανέφερα στην αρχή, σε φιλμ το κατέγραψε και σε σκοτεινή αίθουσα να προβληθεί μπορεί. Τρεις ώρες ταινία, να γλείφεις και τα δάχτυλά σου. Τρεις ώρες φερμένες από το 1965, βουλιαγμένος στη θέση σου, αυτή που σου αντιστοιχεί, στην κινηματογραφική αίθουσα που έχεις επιλέξει.
Η δική μου ήξερα πού είναι και το ήξεραν και οι ίδιοι. Μια φορά ξέχασα το μαντίλι μου και πού να ψάξουν να το βρουν ήξεραν: ο Λάζαρος, ο μακροβιότερος προβολατζής εν ενεργεία, πανέμορφος στα... 150 του; Μήτε και ξέρω πόσο είναι - άχρονος! Ο Γιάννης, που κάνει μπάνια τον χειμώνα, κυκλοφορεί με κοντομάνικα στο κρύο και ξέρει το σινεμά απ' έξω κι ανακατωτά. Η κόρη του, ο γαμπρός του ο Κώστας, η εγγονή του, που από το Δημοτικό, πότε ήρθε ο καιρός και πέρασε στο Πανεπιστήμιο; Ολοι εκεί. Στο Ιντεάλ. Το σινεμά του κέντρου. Του κέντρου μας. Οχι του έξω. Του μέσα μας.
Εκατό και βάλε χρόνια κινηματογράφος. Σαν τώρα το θυμάμαι που λέγανε πως ο Αλέξανδρος Σπέντζος έχει βάλει τη μεγαλύτερη οθόνη που υπάρχει ώς και σήμερα σε σινεμά. Δυο σειρές πίσω από την πρώτη κολόνα προς αυτή, αριστερά όπως μπαίνεις - εκεί κάθομαι πάντα.
Εκεί κάθισα και χθες, Παρασκευή 15/12/2023. Να δω ακόμη μία ταινία. Πριν γίνει. Αυτό για το οποίο μόνο χολή. Χολή και καμία συγχώρεση. Καμία. Ούτε πένθος. Μόνο χολή για τους προδότες. Προδότες είναι. Προδότες και δολοφόνοι. Μαζί και οι θιασώτες τους, που κυβέρνηση τους ξανάκαναν. Αυτούς. Που δεν λογίζουν μήτε σώματα νεκρά μήτε πολιτισμό μήτε ομορφιά μήτε σωμάτων κοινότητες συνύπαρξης. Ατομάκια που ατομάκια δημιουργούν.
Το Ιντεάλ κλείνει. Δεν κλείνει - αυτοί το κλείνουν. Χθες, βγάλαμε την πρώτη και τελευταία μας αναμνηστική φωτογραφία. Οσοι πάντα εκεί ήμασταν. Σε ένα «εκεί», που ποτέ ένα ακόμα «εκεί» δεν ήταν.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας