Μ' όλα αυτά που γίνονται στον κόσμο, από τη φλεγόμενη «γειτονιά μας» της Ανατολικής Μεσογείου ώς την άλλη μεριά του Ατλαντικού, τείνω να πιστέψω πως το μεγαλύτερο πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι οι πόλεμοι, τα πραξικοπήματα και οι οικονομικές κρίσεις –αυτά τα φαινόμενα υπήρχαν πάντα, πριν καν αρχίσει να καταγράφεται η Ιστορία, από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να φτιάχνουν οργανωμένες κοινωνίες και να παλεύουν μεταξύ τους για πόρους και εξουσία.
Οχι, αυτό που διακρίνει τη δική μας φρενήρη μεταμοντέρνα εποχή από τις παλαιότερες είναι η συστηματική πλέον αρπαγή των Μεγάλων Εννοιών και η αξιοποίησή τους από οργανωμένα συμφέροντα για σκοπούς εντελώς ξένους προς τη βαθύτερη πολιτική και κοινωνική σημασία τους.
Τέτοιες Μεγάλες Εννοιες-θύματα ομαδικού και αδιάκοπου βιασμού από τους Δυνατούς υπάρχουν πολλές: Ελευθερία, Ισότητα, Πολιτισμός, Ανθρωπισμός, Αλληλεγγύη, Δικαιοσύνη, Ασφάλεια, Πρόοδος είναι μερικές από αυτές που μου έρχονται πρώτες στον νου.
Καμιά όμως δεν έχει ευτελιστεί τόσο πολύ, καμιά δεν έχει κουρελιαστεί τόσο στα χέρια των εχθρών της, όσο η ίδια η Δημοκρατία.
Η Δημοκρατία που, όπως έλεγε ο χιουμορίστας (και όχι και τόσο δημοκράτης, για όσους γνωρίζουν το πλούσιο ιμπεριαλιστικό βιογραφικό του) Γουίνστον Τσόρτσιλ, «είναι το χειρότερο πολίτευμα, αν εξαιρέσεις όλα τ' άλλα» -παραλλάσσοντας το κλασικό «Δημοκρατία κρείττον τυραννίδος» του σοφού Περίανδρου.
Που κι εκείνος, για να τα λέμε όλα, τύραννος -δηλαδή δικτάτορας, αν και λαοφιλής- ήταν στην Κόρινθο του 7ου αιώνα προ Χριστού, αλλά τουλάχιστον είχε τη δικαιολογία ότι ακόμα δεν είχε εφευρεθεί εκατό χιλιόμετρα βορειότερα, εις τας Αθήνας, το εναλλακτικό συλλογικό πολίτευμα.
Δείτε δίπλα μας, στην Τουρκία πώς φέρεται στην καημένη τη Δημοκρατία ο αχαλίνωτος Ερντογάν: την ίδια στιγμή που αντιλαλούν οι φυλακές της γείτονος από τις μαζικές συλλήψεις «αντιφρονούντων» και ξηλώνεται μεμιάς ολόκληρος ο «κοσμικός», κεμαλικός μηχανισμός του τουρκικού κράτους και ο αμετροεπής «σουλτάνος» συγκεντρώνει στα χέρια του όλες τις εξουσίες, δικαιώνοντας εκ των υστέρων το απολυταρχικό παρατσούκλι του, ο αναμφισβήτητα λαοφιλής ισχυρός ανήρ της Τουρκίας διατρανώνει σε όλες τις συνεντεύξεις που έχει δώσει μετά το πραξικόπημα, από το Αλ Τζαζίρα ώς το Ρόιτερ και το γερμανικό ΑRD, πως μοναδικός στόχος όλων των ενεργειών του είναι η προάσπιση της τουρκικής Δημοκρατίας, που μέσα απ' όλα αυτά θα βγει ισχυρότερη! Και κουνάει και το δάχτυλο σε όλους εμάς τους εξ Εσπερίας επικριτές του, λέγοντας στους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους να κοιτάξουν πρώτα τα του οίκου τους και μετά να ασχοληθούν με τα δεινά της Τουρκίας.
Θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν τόσο τραγικό...
Ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο; Πως ο Ερντογάν έχει δίκαιο –το δίκαιο του ισχυρότερου, που είναι και το μόνο χειροπιαστό, το μόνο που αναγνωρίζεται στην πράξη από τους άλλους ηγέτες, «δημοκράτες» και μη.
Γιατί ο Ερντογάν ξέρει καλά αυτό που έλεγε ένας μεγάλος Βρετανός πρωθυπουργός της βικτοριανής εποχής, ο Μπέντζαμιν Ντισραέλι, ότι «η πλειοψηφία είναι η καλύτερη απάντηση» -και ο «σουλτάνος» καλώς ή κακώς έχει μαζί του ακόμη τη μισή Τουρκία.
Το γιατί έχει μαζί του τη μισή Τουρκία, και το αν μας αρέσει αυτή η «οπισθοδρομική» και ανατολίτικη Τουρκία σε σχέση με την άλλη, την πιο «διαφωτισμένη» και ευρωπαϊκή που έχουμε εμείς στα κεφάλια μας, είναι άλλου... μουλά ευαγγέλιο: αυτό που πρέπει πάντα να θυμόμαστε είναι πως, ναι μεν τους μοχλούς της Ιστορίας τούς κινούν συνήθως οι οργανωμένες μειοψηφίες, αλλά κι αυτές δεν μπορούν να παίξουν τα παιχνίδια τους χωρίς τη συμμετοχή, ή έστω την ανοχή, των μεγάλων λαϊκών μαζών.
Και, στην περίπτωση της Τουρκίας και του «σουλτάνου» της, η ενεργός στήριξη δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στο πρόσωπο του... Ηγέτη των Πιστών είναι πασιφανής και δεδομένη.
Δημοκρατία άλλωστε, όπως έλεγε ένας Γάλλος συγγραφέας των αρχών του 20ού αιώνα, ο Ρομπέρ ντε Φλερ, «είναι το όνομα που δίνουμε στον λαό κάθε φορά που τον χρειαζόμαστε» -για να τον ξαναξεχάσουμε αμέσως μετά.
Οσο κι αν φρίττουμε άλλωστε, και δικαίως, με τα πεπραγμένα του Ερντογάν, καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι και πριν από αυτόν η «κοσμική» και δυτικότροπη τουρκική Δημοκρατία των επιγόνων του Κεμάλ είχε βαμμένα τα χέρια της στο αίμα.
«Δημοκράτης» και φιλοδυτικός, μη σας πω και... σοσιαλιστής, στα λόγια τουλάχιστον, ήταν ο Μπουλέντ Ετσεβίτ που αιματοκύλησε την Κύπρο και «δημοκράτης» δήλωνε ο Αντνάν Μεντερές, που υποκίνησε το μεγάλο πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Πόλης τον Σεπτέμβρη του '55.
Για την ακρίβεια, η Ιστορία είναι γεμάτη, ήδη από την κλασική αρχαιότητα, με βαρβαρότητες που διεπράχθησαν στο όνομα της Δημοκρατίας και του Πολιτισμού: ο Αμερικάνος δάσκαλος της δημοσιογραφίας, Αμπρόουζ Μπιρς, έγραφε ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, πολύ πριν η γενναία νέα πατρίδα του το επιβεβαιώσει ως υπερδύναμη ξανά και ξανά, πως «και η πιο μικρή γνώση της Ιστορίας αποδεικνύει ότι οι ισχυρές δημοκρατίες ήταν τα πιο πολεμοχαρή και αδίστακτα έθνη»...
Σκεφτείτε, δηλαδή, τι έχει να γίνει αν εκλεγεί στις ΗΠΑ ο άλλος μεγάλος δημοκράτης, ο Τραμπ!
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας