Δέκα μέρες μετά την αποφράδα «Ημέρα της Απελευθέρωσης», ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που κήρυξε ο Τραμπ κατά πάντων μαίνεται ανεξέλεγκτος, πυροδοτώντας αλυσιδωτές εκρήξεις στις αγορές. Το αποτέλεσμα ώς τώρα είναι απολύτως αναμενόμενο - ο... Ταρίφας Τραμπ, ο Αρχοντας του Χάους και των Διχασμών, έσπειρε μια αυτεπίστροφη θύελλα που και ο ίδιος πλέον αδυνατεί να «μαζέψει» και η οποία πλήττει φυσικά και τη δική του πελατεία, όλα αυτά τα δεκάδες εκατομμύρια μικρούς παράφρονες που τον ψήφισαν για να κάνει «Ξανά Μεγάλη» την Αμερική. Επιταχύνοντας, τελικά, την παρακμή της αμερικανικής αυτοκρατορίας που υποτίθεται ότι προσπαθεί να φρενάρει, καταστρέφοντας με μια κίνηση όλη την εργαλειοθήκη χρηματοοικονομικής ηγεμονίας που επί δεκαετίες κατασκεύασε και τελειοποίησε η μητρόπολη του μοντέρνου καπιταλισμού: μια παραδειγματική περίπτωση αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Κάποιες μικρές χώρες έσπευσαν βέβαια να συνθηκολογήσουν μηδενίζοντας τους δικούς τους δασμούς. Αλλά οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις, οι ανταγωνιστές που είναι και ο πραγματικός στόχος της τραμπικής αποκοτιάς, όπως η Κίνα, αντεπιτίθενται με αναλογική σφοδρότητα σε έναν Πόλεμο της Ταρίφας που θυμίζει πλέον την ψυχροπολεμική κούρσα των εξοπλισμών και από τον οποίο είναι βέβαιο πως όλοι μας θα βγούμε χαμένοι.
Πώς εξηγούνται όλα αυτά; Υπάρχει κάποια κρυφή λογική πίσω από την τρέλα του Τραμπ και των ολιγαρχών «αυλικών του» και ποια βαθύτερα συμφέροντα εξυπηρετεί; Είναι προφανές ότι η οικονομική επιστήμη δεν επαρκεί και ότι οι όποιες απαντήσεις πρέπει να είναι σύνθετες, να λαμβάνουν υπόψη τους την ιστορία, την πολιτική, τη μαζική ψυχολογία... Προσφεύγω λοιπόν στον σοφό Ρίτσαρντ Γουλφ, τον 83χρονο Αμερικανό μαρξιστή οικονομολόγο που πριν από λίγες μέρες έδωσε μια άκρως διαφωτιστική συνέντευξη-ποταμό στον Νορβηγό συνάδελφό του, Γκλεν Ντίζεν.
«Η αμερικανική οικονομία είναι σήμερα στη χειρότερή της κατάσταση. Εδώ και τέσσερις δεκαετίες ζήσαμε στις ΗΠΑ μια μαζική αναδιανομή πλούτου από τη βάση και τα μεσαία στρώματα προς την κορυφή της πυραμίδας. Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να κατανοήσει κανείς για την αμερικανική οικονομία είναι πώς αφού ξόδεψε ενάμιση αιώνα χτίζοντας επιτυχώς μια τεράστια μεσαία τάξη, με σχετικά λίγους φτωχούς από τη μια μεριά και σχετικά λίγους πλούσιους από την άλλη (...) αυτή η μεσαία τάξη δεν υπάρχει πια, και ο λαός μας το ξέρει! Είναι θυμωμένοι, πικραμένοι, απογοητευμένοι και πολλοί έχουν πλημμυρίσει από οργή.
Ετσι δόθηκε το γόνιμο έδαφος στους δημαγωγούς πολιτικούς να “καλλιεργήσουν” τους αποδιοπομπαίους τράγους και να ταΐσουν αυτή τη λαϊκή αγανάκτηση. Φταίνε καταρχήν οι “φριχτοί μετανάστες” - κι ας είμαστε μια χώρα μεταναστών. Δεύτεροι στη σειρά είναι οι μαύροι και οι καφέ άνθρωποι, μετά είναι οι γυναίκες, και τέταρτοι είναι οι ξένοι, αυτοί που ζουν εκτός συνόρων και δήθεν μας εκμεταλλεύονται. Ετσι έγινε πρόεδρος ο Τραμπ, κινητοποιώντας αυτόν τον πληθυσμό με μοχλό τις οικονομικές αδικίες. Και το έκανε εστιάζοντας σε άλλα θέματα που επέτρεψαν σε αυτή την οργή να εκφραστεί. Ετσι φτάσαμε σήμερα να βλέπουμε σοβαρούς ανθρώπους να εξοργίζονται τρομερά επειδή ένας τρανς άντρας ή μια τρανς γυναίκα χρησιμοποιεί τη “λάθος” τουαλέτα!
Ποιες είναι οι οικονομικές συνέπειες; Καταρχήν είναι το εξωπραγματικά υψηλό μας χρέος. Τα επίπεδα του κυβερνητικού χρέους είναι εξωφρενικά – 35 τρισεκατομμύρια δολάρια. Και μάλιστα σε καιρό σχετικής ειρήνης - δεν είμαστε μπλεγμένοι σε μεγάλο πόλεμο, αν και πάντα εμπλεκόμαστε σε μικρούς πολέμους. Αλλά και το χρέος των επιχειρήσεων είναι σε πρωτοφανή επίπεδα-ρεκόρ: το 20% των επιχειρήσεών μας είναι “ζόμπι”, δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, οπότε επιζούν μόνο χάρη σε νέο δανεισμό. Το ίδιο ισχύει και για τα νοικοκυριά μας, για τα στεγαστικά δάνεια και τις υποθήκες, για τα φοιτητικά δάνεια, τα χρέη σε πιστωτικές κάρτες, όλα είναι σε επίπεδα-ρεκόρ. Δεν υπάρχει απάντηση σε αυτό, είναι απερίγραπτο, όλοι το ξέρουν αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτε.
Το σημαντικότερο όλων είναι πως η αμερικανική αυτοκρατορία, που αντικατέστησε τη βρετανική, άκμασε για σχεδόν έναν αιώνα, αλλά τώρα παρακμάζει. Οπου και να κοιτάξετε, στις εξαγωγές, στον ρόλο του δολαρίου, η Αμερική είναι σημαντικά πιο κάτω απ’ ό,τι πριν από τριάντα-σαράντα χρόνια. Η παρακμή είναι παντού! Και συνοδεύεται από τη στρατιωτική παρακμή - μπορεί να σας ξενίζει, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ηττηθήκαμε στο Βιετνάμ, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, και τώρα χάνουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλες χώρες, και ιδιαίτερα η Ρωσία, τα πάνε καλύτερα από εμάς στον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό τους. Η αμερικανική αυτοκρατορία τελείωσε. Δεν μπορεί, δεν έχει πια τους πόρους να κάνει αυτά που έκανε, γιατί δεν συγκεντρώνει πια τον λεηλατημένο πλούτο από τον υπόλοιπο κόσμο... Δείτε την απίθανη αύξηση της τιμής του χρυσού, 50% σε δυο-τρία χρόνια, αυτός είναι ο πραγματικός δείκτης της παρακμής του δολαρίου! Είναι ένας φαύλος κύκλος, η αποδυνάμωση της οικονομίας επιταχύνει την παρακμή της αυτοκρατορίας, και το αντίστροφο.
Είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη περίοδος. Εδώ στις ΗΠΑ η αντίδραση σε όλα όσα είπα είναι αυτό που οι ψυχολόγοι λένε άρνηση. Ετσι γίνεται πάντα με τις αυτοκρατορίες που παρακμάζουν, από την αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη μέχρι σήμερα. Είναι πολύ δύσκολο να παρακολουθείς την πτώση της αυτοκρατορίας σου... Οπότε προτιμάμε να μη συζητάμε τίποτε σοβαρά, να επιμένουμε στις ίδιες στρατηγικές που εφαρμόζαμε στον εικοστό αιώνα. Δείτε την τελευταία προεκλογική εκστρατεία: ούτε λέξη για παρακμή της αυτοκρατορίας, καμιά αναφορά. Αλλά στην πράξη δεν έχουμε πια φίλους, ακόμη και στους βόρειους γείτονές μας, στον Καναδά, λέμε τώρα “δώστε μας περισσότερα λεφτά γιατί αλλιώς θα σας τιμωρήσουμε”, θα σας βάλουμε δασμούς, θα σας κάνουμε, θα σας δείξουμε!
Γι’ αυτό έχουμε ανάγκη το πολιτικό θέατρο, να υποκρινόμαστε συνέχεια ότι δεν είμαστε σε παρακμή. Αυτό κάνει ο πρόεδρος όταν λέει ότι θα προσαρτήσει τον Καναδά, τη Διώρυγα του Παναμά, τη Γριλανδία - καμώνεται πως είναι πανίσχυρος ενώ δεν είναι. Ολα αυτά είναι πράξεις απελπισίας! Για να είμαστε δίκαιοι βέβαια, έχουμε όλοι μας πείσει τον Τραμπ ότι είναι ισχυρότερος απ’ ό,τι είναι, ότι μπορεί με τις πολιτικές του αποφάσεις να διαμορφώσει την οικονομία, ενώ συμβαίνει το αντίθετο, η οικονομία διαμορφώνει τους πολιτικούς. Ετσι και με τις ταρίφες: όλοι οι πρόσφατοι πρόεδροι των ΗΠΑ υπόσχονται να φέρουν πίσω στις ΗΠΑ τις “ξενιτεμένες” θέσεις εργασίας, αλλά κανείς δεν το πέτυχε, και ούτε ο Τραμπ θα τα καταφέρει.
Ολα αυτά που κάνει είναι υπερβολικό πολιτικό θέατρο, αυτό τον έφερε στην εξουσία, οι θεατρικές παραστάσεις οργής: τη μια είναι υπέρμαχος της λευκής υπεροχής, την άλλη της οπλοκατοχής, μετά στρέφεται κατά των αμβλώσεων... Απλά το κάνει πιο ακραία από τους άλλους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους, διαχειρίζεται την οργή της βάσης, κι έτσι έγινε πρόεδρος. (...) Αλλά έτσι δεν αντιμετωπίζει κανένα από τα αληθινά προβλήματα. Ηδη ο κόσμος όλος απαντά με δασμούς-αντίποινα, πολλοί θεωρούν βέβαιο τον ερχομό μιας σκληρής ύφεσης. Αλλά και διεθνώς είμαστε όλο και πιο απομονωμένοι. Δείτε τα τελευταία ψηφίσματα του ΟΗΕ - από τη μια μεριά είναι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ και από την άλλη όλα τα άλλα κράτη!»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας