Η πρόσφατη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι, αλλά κυρίως η πρόσφατη ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, στη Διάσκεψη του Μονάχου, αποτελούν ηχηρά μηνύματα για το μέλλον της Ευρώπης στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό. Ο Βανς άσκησε έντονη κριτική προς την ευρωπαϊκή ηγεσία, τονίζοντας τη διαρκή εξάρτηση της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής. Είναι πλέον κάτι περισσότερο από εμφανές ότι οι εποχές άλλαξαν και η Ευρώπη είναι επιβεβλημένο να αλλάξει πορεία.
Η πολιτική της Ευρώπης τις τελευταίες δεκαετίες την έχει καταστήσει εξαρτημένη από τις στρατηγικές επιλογές των ΗΠΑ. Με τη διοίκηση Τραμπ να ακολουθεί μια σαφώς πιο αποστασιοποιημένη πολιτική απέναντι στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, καθίσταται σαφές ότι η Ευρώπη πρέπει να σταθεί στα δικά της πόδια. Η πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία, χωρίς άμεση συμμετοχή της Ε.Ε. και της Ουκρανίας στις προκαταρκτικές συνομιλίες, εντείνει τις ανησυχίες για τον ρόλο της Ευρώπης στο διεθνές σύστημα.
Η πολιτική της Ρωσίας και η ενεργειακή κρίση: Η εξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο προκάλεσε μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές κρίσεις στην ιστορία της. Επειδη η αντικατάστασή του με το αμερικανικό LNG έχει αποτελέσει πανάκριβη λύση, η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει στην ενεργειακή της αυτονομία μέσω Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και ευρωπαϊκών ενεργειακών στρατηγικών, μειώνοντας έτσι την ενεργειακή της εξάρτηση απέναντι σε γεωπολιτικές πιέσεις.
Η Κίνα ως οικονομικός ανταγωνιστής και στρατηγικός παίκτης: Η Κίνα συνεχίζει να επεκτείνει την επιρροή της στην Ευρώπη μέσω επενδύσεων σε υποδομές, τεχνολογία και εφοδιαστικές αλυσίδες. Η Ε.Ε. πρέπει να επιδιώξει μια ισορροπημένη σχέση που θα διασφαλίζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα χωρίς να εξαρτάται πλήρως από το Πεκίνο. Παράλληλα, καθώς η διοίκηση Τραμπ φαίνεται διατεθειμένη να υιοθετήσει μια ακόμα πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανές αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο.
Προτεινόμενη στρατηγική για την Ε.Ε.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια ενιαία και ισχυρή αμυντική πολιτική. Η δημιουργία μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης θα μειώσει την εξάρτηση από το ΝΑΤΟ και θα διασφαλίσει ότι η ήπειρος μπορεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της χωρίς ιδιαίτερη εξωτερική βοήθεια. Η νέα στάση της διοίκησης Τραμπ καθιστά αυτή την ανάγκη πιο επιτακτική από ποτέ. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής θα διασφαλιστούν και τα ελληνικά σύνορα που απειλούνται συστηματικά από την Τουρκία.
Ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική: Η Ε.Ε. πρέπει να αναπτύξει μια αυτόνομη διπλωματική στρατηγική, που δεν θα προσδένεται στις επιλογές των ΗΠΑ. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση της πολυμερούς διπλωματίας και, ιδιαίτερα, την ανάπτυξη σχέσεων με χώρες εκτός του αμερικανικού άξονα, όπως η Ινδία, η Ρωσία και η Βραζιλία, διασφαλίζοντας μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
Ενεργειακή ανεξαρτησία και ανθεκτικότητα: Η ενεργειακή αυτονομία δεν αποτελεί μόνο οικονομική αναγκαιότητα αλλά και κρίσιμο γεωπολιτικό εργαλείο, καθώς η απεξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή διαπραγματευτική ισχύ και τη στρατηγική της ανεξαρτησία. Παρ’ όλα αυτά, οι μέχρι σήμερα πολιτικές της Ε.Ε. για τις ΑΠΕ τείνουν να τις μετατρέψουν από λύση σε πρόβλημα, καθότι δεν ενισχύουν την ουσιαστική αποκέντρωση της ενέργειας, ούτε προάγουν την εξοικονόμηση και την αυτοπαραγωγή.
Οικονομική και τεχνολογική κυριαρχία
Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης, η επένδυση στην τεχνολογική ανάπτυξη και η στρατηγική αυτονομία στην ψηφιακή εποχή είναι απαραίτητα στοιχεία για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε. έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. Με την αβεβαιότητα στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, η Ε.Ε. πρέπει να διασφαλίσει τη δική της ανθεκτικότητα.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η συνέχιση της πολιτικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ και η απουσία αυτόνομης στρατηγικής δεν αποτελούν βιώσιμες επιλογές. Η νέα διοίκηση Τραμπ ενδέχεται να οδηγήσει την Ε.Ε. σε ακόμα πιο δύσκολες αποφάσεις, ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια, την Ουκρανία και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Είναι καιρός η Ε.Ε. να αναλάβει τον δικό της ρόλο στην παγκόσμια σκηνή, ενισχύοντας την ενότητά της, διαμορφώνοντας μια πραγματικά ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική και επενδύοντας στην οικονομική και ενεργειακή της αυτονομία. Μια ισχυρή, αυτόνομη και ειρηνική Ευρώπη δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά ιστορική αναγκαιότητα. Μόνο με μια στρατηγική αυτονομία θα μπορέσει η Ευρώπη να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις, προστατεύοντας τους λαούς της και διαμορφώνοντας έναν σταθερότερο, πιο δίκαιο κόσμο.
*Ο Κωνσταντίνος Ζιάβρας είναι συμπρόεδρος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας