28 Φεβρουαρίου

Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα.
Τα μέλλοντα γνωρίζουν οι θεοί […]
Κ. Π. Καβάφης, Σοφοί δε προσιόντων (1915)

Εχουν γραφτεί πολλά –σχεδόν τα πάντα– γύρω από την υπόθεση των Τεμπών. Η τραγωδία έχει τραυματίσει την κοινωνία. Με το βλέμμα στραμμένο πίσω, οι πολίτες νιώθουν ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα από τότε. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, αντιλαμβάνονται ότι οι λεκτικές ανοησίες και τα ψέματα δεν είναι ο καλύτερος δρόμος για έναν ενάρετο κύκλο πολιτικής οικονομίας.

Το 2023 –λίγο πριν από την τραγωδία– τα φιλοκυβερνητικά μέσα ένιωθαν υποχρέωση να μεταφέρουν ως είδηση τα λόγια του πρωθυπουργού που έλεγε από τη Λάρισα ότι «από λαθρεπιβάτης στην ευρωπαϊκή αμαξοστοιχία, η Ελλάδα ταξιδεύει πλέον στο πρώτο βαγόνι». Αμέσως μετά την τραγωδία, σύμφωνα με τα λόγια δύο διασωθέντων παιδιών, «ευτυχώς για μας που ταξιδεύαμε στο τελευταίο βαγόνι». Πριν από την τραγωδία, συνεχιζόταν στη Βουλή αναλλοίωτο το ιδεοληπτικό πείσμα της περιφερόμενης κυβερνητικής «επιτυχίας». Ποιος δεν θυμάται το ύφος του Κώστα Καραμανλή του Αχιλλέως και την αποστροφή του ότι η κυβέρνηση «δεν παίζει με την ασφάλεια των επιβατών»! Και τους πίστευαν. Διά των κυβερνήσεών της, η χώρα είχε ξεφορτωθεί τους σιδηροδρόμους της. Τους είχε απαξιώσει. Τους είχε τεμαχίσει και τους ξεπούλησε στην ιταλική πολυεθνική. Ο ΟΣΕ είχε γίνει λεζάντα στην τούρτα γενεθλίων του σούπερμαν Χατζηδάκη, μαζί με τη ΔΕΗ και την Ολυμπιακή.

Και στις 28 Φεβρουαρίου 2023, έγινε το αδιανόητο. Οι δύο αμαξοστοιχίες κινούνταν στην ίδια γραμμή και συγκρούστηκαν στα Τέμπη. Σήμερα, φαίνεται ότι μάλλον δεν έχει αλλάξει τίποτα από την πλευρά εκείνων που ασκούν την πολιτική. Τίποτα από αυτούς που «θεωρούν την πολιτική κάτι σαν οικογενειακό δικαίωμα και παράδοση». Σκεφτείτε ότι η παραπάνω αποστροφή γράφτηκε από τον Τζ. Κ. Γκάλμπρεϊθ στο βιβλίο του «Εποχή της αβεβαιότητας», σ’ ένα σημείο όπου σχολίαζε το θέμα του αυτοθαυμασμού των κυβερνώντων.

Οι κυβερνώντες όχι μόνο δεν έχουν αφουγκραστεί κάτι, αλλά δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα από τη «βοή των πλησιαζόντων γεγονότων». Πλην όμως, η βοή δεν είναι μυστική. Είναι αθροιστική και συγκεκριμένη, με τα Τέμπη να είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Στην κλίμακα των σοβαρών και των λιγότερο σοβαρών διαβαθμίσεων του πολιτικού βίου, η τραγωδία των Τεμπών είναι η κορυφή του παγόβουνου στη συνείδηση του κόσμου.

Τα τελευταία αναχώματα περί αποσταθεροποίησης είναι λίγο σαθρά. Εάν πράγματι ίσχυαν οι δηλώσεις των κυβερνητικών ότι «η χώρα τρέχει με χίλια», τότε δεν θα έπρεπε να τίθεται θέμα αμφισβήτησης της σταθερότητας. Αλλά, εάν δεν ίσχυαν, τότε οι υπεύθυνοι της αποσταθεροποίησης θα πρέπει να αναζητηθούν στην κυβέρνηση. Γιατί όλοι βλέπουν ότι με ευθύνη της κυβέρνησης ενορχηστρώνεται η αποσταθεροποίηση και η αβεβαιότητα. Οι απόπειρες συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών, η ατιμωρησία, τα ψέματα, οι νοητικές ακροβασίες και οι προσβολές προς κάθε έναν και κάθε μία που –μαζί με τους γονείς των θυμάτων– τολμάει να πει ότι κάτι δεν πάει καλά με τους θεσμούς. Οι πολίτες βρίσκονται στους δρόμους και στις πλατείες γιατί δεν αντέχουν άλλο τα ψέματα, τις απειλές και την κινδυνολογία. Γιατί ξέρουν ότι πρόκειται για τα έσχατα καταφύγια των καμποτίνων που λένε ότι ασχολούνται υπεύθυνα με την πολιτική. Η χειρότερη εξέλιξη –και αυτό επίσης το ξέρουν όλοι– είναι η έμμονη απαξίωση του πολιτικού συστήματος, των θεσμών και η χαμηλή εμπιστοσύνη των πολιτών στις συντεταγμένες εξουσίες.

Οι υποκλοπές με ενορχηστρωτή το Μαξίμου, το κύμα κερδοσκοπίας που πλήττει εκατομμύρια νοικοκυριά, η διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας, οι φτωχοί εργαζόμενοι, η ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα, η καρτελοποίηση της οικονομίας και τα ολιγοπώλια, η λαφυραγώγηση του Ταμείου Ανάκαμψης και του δημόσιου χρήματος, η επιβράβευση των ατάλαντων και η απαξίωση των ταλαντούχων, η ντροπιαστική θέση της χώρας στους δείκτες της Ε.Ε., τα προβλήματα στην απονομή δικαιοσύνης και η αντικειμενικότητα της ενημέρωσης είναι θέματα που επιβαλλόταν να έχουν συζητηθεί.

Ομως, όχι μόνο δεν έχουν συζητηθεί διαχρονικά, αλλά δεν υπάρχει η βούληση να συζητηθούν. Και επειδή στην επιχειρηματολογία γινόμαστε δέκτες της έκπτωσης της πολιτικής με δηλώσεις του τύπου «δεν ήταν δυνατόν να γνωρίζουμε», «δεν είναι η δουλειά μας να γνωρίζουμε», «δεν οφείλουμε να ξέρουμε», η συμμετοχή των πολιτών στις κινητοποιήσεις δείχνει ότι οι πολίτες μάλλον ξέρουν καλύτερα αυτό που δεν θέλουν να ξέρουν οι κυβερνώντες.

Αλλά εάν σταθούμε στις ανόητες δημόσιες δηλώσεις πολιτικών στελεχών, επίσης θα πρέπει να δούμε όσα αποσιωπώνται, όσα δεν καταγράφονται και δεν εξειδικεύονται. Να σταθούμε στις πλείστες κοινωνικές στρεβλώσεις για τις οποίες οι πολίτες δεν παίρνουν καμία απάντηση, γιατί τα κόμματα ούτε προτίθενται να τις δουν ούτε είναι διατεθειμένα να τις συζητήσουν. Κι εδώ είμαστε σήμερα: 28 Φεβρουαρίου.