Ο Μεγάλος Ασθενής επανέρχεται

Την 1η Νοεμβρίου η Τουρκία έχει τις δεύτερες βουλευτικές εκλογές, μέσα σε ένα χρόνο. Οι προηγούμενες έφεραν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), του οποίου ηγείται ο νυν υπηρεσιακός πρωθυπουργός Νταβούτογλου, στην πρώτη θέση με 40%, το κεμαλικό κόμμα (CHP) να έχει πάρει 26%, το εθνικιστικό (MHP) 16% και το κουρδικό κόμμα (HDP), που για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας μπαίνει στη Βουλή, 13%.

Η είσοδος του κουρδικού κόμματος στη Βουλή, με ποσοστό πάνω από 10% (το όριο για είσοδο ενός κόμματος στο τουρκικό Κοινοβούλιο) ανέτρεψε τους πολιτικούς σχεδιασμούς του νυν προέδρου Ερντογάν, οι οποίοι ήταν: α) να εκλεγεί το AKP με πλειοψηφία στη Βουλή ώστε να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση, όπως έκανε από το 2002, β) να αλλάξει το Σύνταγμα, ώστε να μπορέσει ο ίδιος να αποκτήσει ως πρόεδρος εκτελεστικές εξουσίες και στην ουσία να διοικεί αυτός.

Τα αποτελέσματα του Ιουνίου θα μπορούσαν να αναδείξουν μια κυβέρνηση συνασπισμού, όμως ο Ερντογάν, κατά γενική ομολογία των Τούρκων αναλυτών, την τορπίλισε ως ενδεχόμενο. Πέραν του ότι κανένα άλλο κόμμα δεν δέχεται την αλλαγή του Συντάγματος και τον Ερντογάν πανίσχυρο πρόεδρο («σουλτάνο» όπως πλέον αποκαλείται από εχθρούς και φίλους, αλλά και «χαλίφης» όπως τον αποκάλεσε μέλος του δικού του κόμματος), ο Ερντογάν σε περίπτωση κυβέρνησης συνασπισμού θα είχε να αντιμετωπίσει έναν... προσωπικό κίνδυνο: ο ίδιος και η οικογένειά του είναι μπλεγμένοι σε σκάνδαλα χρηματισμού, που τα άλλα κόμματα δεν έχουν καμία διάθεση να τα παραβλέψουν.

Το ζήτημα της διαφθοράς έχει ήδη προκαλέσει τριγμούς στο οικοδόμημα της Δικαιοσύνης και των σωμάτων ασφαλείας. Η κυβέρνηση του AKP διέκοψε κάθε δικαστική έρευνα και μετέθεσε ή αποστράτευσε δικαστικούς και αστυνομικούς φορτώνοντάς τους το όνειδος του «βαθέος κράτους», το οποίο έχει εξυφάνει όχι ο Στρατός, αλλά ο ιμάμης Γκιουλέν, πρώην σύμμαχος του Ερντογάν.

Η κατάσταση της Τουρκίας είναι σχεδόν παρόμοια με εκείνην του 1919. Ο αναγνώστης θα αντιδράσει, θεωρώντας πως αυτή η δήλωση είναι τουλάχιστον υπερβολική αν όχι προβοκάτσια εις βάρος μιας μεγάλης και ισχυρής Δημοκρατίας. Και όμως τα πράγματα είναι παραπλήσια με εκείνα του 1919. Βέβαια δεν υπάρχει μια Ελλάδα και ελληνικός στρατός στη Σμύρνη, ούτε η Αντάντ για να διαμελίσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Αντίθετα, σήμερα το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου είχε και ακόμη διατηρεί το όραμα μιας νεο-οθωμανικής οντότητας, βασισμένο σε όνειρα γύρω από την Ισλαμική Αδελφότητα, την οθωμανική φανταστική πραγματικότητα και το κενό στον Αραβικό κόσμο.

Το πρώτο πρόβλημα της Τουρκίας είναι το Κουρδικό, το οποίο ο Ερντογάν ξεκίνησε να λύσει με τη βοήθεια του Οτσαλάν, και το οποίο ο ίδιος ο Τούρκος ηγέτης το τορπίλισε, κατά γενική ομολογία Τούρκων και διεθνών αναλυτών, για να πάρει ψήφους από τους εθνικιστές και να απαξιώσει το κουρδικό κόμμα. Δεν τα κατάφερε και μπροστά του άνοιξε ένα μεγαλύτερο χάσμα έχοντας αποκηρύξει το Κουρδικό Μέτωπο της Συρίας και αφήνοντας τους Κούρδους του Κομπάνι αβοήθητους στις λυσσαλέες επιθέσεις του ισλαμικού «Χαλιφάτου της Συρίας και της Ανατολής».

Ενέπλεξε το εσωτερικό κουρδικό ζήτημα με το χάος της Συρίας, εκεί όπου ως άλλη εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή βοήθησε κάθε τρομοκρατική ισλαμική οργάνωση η οποία μάχεται το μπααθικό καθεστώς - και αυτό πέραν των αναφορών ξένων μυστικών υπηρεσιών συνάγεται και από την περιγραφή των αντιδράσεων των τουρκικών δυνάμεων κατά του «Ισλαμικού κράτους», ακόμα και τώρα που συμμετέχει -υποτίθεται- με τις ΗΠΑ στον πόλεμο κατά αυτών των εγκληματιών τζιχαντιστών, οι οποίοι έχουν ακυρώσει κάθε έννοια του ιερού ή της πνευματικότητας του Ισλάμ. Η Τουρκία βομβαρδίζει συνεχώς το PΚΚ, αλλά έχει συμμετάσχει μόνο σε τρεις βομβαρδισμούς κατά του ISIS.

Οι Κούρδοι της Συρίας έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος των συνόρων με την Τουρκία, και ανατολικά και στο κέντρο, και ο Νταβούτογλου έχει διακηρύξει πως δεν θα επιτρέψει τον έλεγχο των συνόρων με τη Συρία από τους Κούρδους και απαγόρευσε στις ΗΠΑ να τους εξοπλίζουν.

Η επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία αφήνει την Τουρκία στο περιθώριο των εξελίξεων εάν και εφόσον η Ρωσία πετύχει τον στόχο της: να βοηθήσει τον Ασαντ να κρατήσει κάτω από την επιρροή του τη δυτική Συρία, το Χαλέπι, τη Λατάκεια και το Χομς και ταυτόχρονα να απωθήσει και να απομειώσει ττο «Ισλαμικό κράτος» ανατολικά προς το Ιράκ.

Οσο κι αν ο Ερντογάν νιώθει προδομένος από τον φίλο του Πούτιν, είναι λίγα αυτά που μπορεί να κάνει, παρά μόνο να ακολουθήσει την παλιά πολιτική: να κρυφτεί πίσω από τα... φουστάνια του ΝΑΤΟ και της Δύσης, την οποίαν βεβαίως υβρίζει και λοιδορεί καθημερινά. Πριν από λίγες μέρες, όμως, o πόλεμος της Συρίας έφτασε στην Τουρκία με τη βομβιστική επίθεση στην Αγκυρα και τον θάνατο 102 ανθρώπων. Ηταν μια επίθεση του ISIS κατά των μισητών της εχθρών, των Κούρδων, και μια προειδοποίηση για την ίδια την Τουρκία.

Το αποτέλεσμα των εκλογών, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, θα είναι παραπλήσιο με αυτό της 7ης Ιουνίου, δηλαδή η ανάγκη μιας κυβέρνησης συνασπισμού εν μέσω μιας γενικευμένης κρίσης στην περιοχή και μια εσωτερική πόλωση η οποία δεν μπορεί να εκτονωθεί από καμία προσέγγιση με την Ε.Ε. και τον εκβιασμό προς την περιδεή Μέρκελ. Η Τουρκία είναι πλέον ανίκανη να λύσει το Κουρδικό, το έλλειμμα δημοκρατίας και τη θέση της στο θολό τοπίο του Ισλάμ.

* συγγραφέας