Ο Εβρος μετατρέπεται σταδιακά σε μια απέραντη ενεργειακή ζώνη, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, χωρίς ουσιαστικό όφελος για την τοπική κοινωνία και χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κεντρικά, στο πλαίσιο του «επιτελικού κράτους», χωρίς ενημέρωση και διαβούλευση με τους κατοίκους, οι οποίοι βλέπουν τον τόπο τους να επιβαρύνεται δυσανάλογα, χωρίς ουσιαστικά ανταποδοτικά οφέλη.
Η πρόσφατη εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη για την κατασκευή υπεράκτιου αιολικού πάρκου 400 MW στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Σαμοθράκης επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της ανεξέλεγκτης ενεργειακής εκμετάλλευσης του Θρακικού Πελάγους. Το έργο ανακοινώθηκε μέσω Facebook, χωρίς προηγούμενη θεσμική ενημέρωση ή διαβούλευση – πρακτική που απαξιώνει την τοπική κοινωνία και υποβαθμίζει τη σημασία της περιοχής.
Το ερώτημα δεν είναι αν χρειαζόμαστε καθαρή ενέργεια. Η απάντηση είναι αυτονόητη. Το πραγματικό διακύβευμα είναι εάν η ενεργειακή μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης ή αν θα επιβληθεί άναρχα, εξυπηρετώντας αποκλειστικά μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τον Εβρο ως «ενεργειακή αποθήκη», αδιαφορώντας για τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της τοπικής κοινωνίας. Ο νομός έχει ήδη επιβαρυνθεί σημαντικά από εκατοντάδες ανεμογεννήτριες που έχουν καταλάβει βουνοκορφές και δασικές εκτάσεις, αλλοιώνοντας το φυσικό περιβάλλον και επηρεάζοντας κρίσιμα οικοσυστήματα. Παράλληλα, χιλιάδες στρέμματα φωτοβολταϊκών σταθμών εγκαθίστανται σε γη υψηλής παραγωγικότητας απειλώντας την αγροτική παραγωγή, ενώ το FSRU LNG της Αλεξανδρούπολης, αντί να προσφέρει ανταποδοτικά οφέλη στην τοπική κοινωνία, ήδη εμφανίζει τεχνικά προβλήματα.
Την ίδια στιγμή, μια νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής 840 MW ενισχύει την ενεργειακή υπερσυγκέντρωση, μετατρέποντας την Αλεξανδρούπολη σε ενεργειακό κόμβο εξαγωγής, χωρίς ουσιαστικό όφελος για τους κατοίκους και με πρόσθετη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Το Θρακικό Πέλαγος, ένα πολύτιμο οικοσύστημα που φιλοξενεί το 26% της συνολικής αλιευτικής παραγωγής της χώρας και προστατευόμενα είδη θαλάσσιας ζωής, απειλείται από βαριές βιομηχανικές παρεμβάσεις. Παράλληλα, η τουριστική βιομηχανία της Σαμοθράκης και της Θράκης, που στηρίζεται στο παρθένο φυσικό τοπίο και την πολιτιστική κληρονομιά, κινδυνεύει από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών ύψους 300 μέτρων σε αυτή την ευαίσθητη θαλάσσια περιοχή θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες ζημιές. Το Ινστιτούτο Αλιευτικής Ερευνας (ΙΝΑΛΕ) και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) έχουν ήδη γνωμοδοτήσει αρνητικά, προειδοποιώντας για σοβαρές επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, την τοπική οικονομία και την επισιτιστική ασφάλεια.
Οι τοπικές αρχές και οι πολίτες αντιδρούν έντονα. Ο Δήμος Σαμοθράκης απορρίπτει την εγκατάσταση του υπεράκτιου αιολικού πάρκου, ενώ ο Δήμος Κομοτηνής στηρίζει τις κινητοποιήσεις ενάντια στην ενεργειακή εκμετάλλευση του Θρακικού Πελάγους. Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης έχει ήδη διοργανώσει ενημερωτική εκδήλωση με επιστήμονες, οι οποίοι έχουν διατυπώσει αρνητικές γνωμοδοτήσεις.
Παράλληλα, τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) κατευθύνονται σε μεγάλα ενεργειακά έργα, αντί να στηρίζουν τη δημόσια υγεία, την αγροτική παραγωγή και την τοπική ανάπτυξη. Η ανισότητα στην κατανομή των πόρων αναδεικνύει το βασικό ερώτημα:
Η πράσινη μετάβαση είναι ένα εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης ή απλώς ένας νέος μηχανισμός συγκέντρωσης πλούτου;
Καμία τοπική κοινωνία δεν είναι αντίθετη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό που απορρίπτει είναι η άναρχη, χωρίς κοινωνική συναίνεση, επιβολή τους. Η βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση απαιτεί ενεργειακές κοινότητες και αυτοπαραγωγή, ώστε το όφελος να επιστρέφει στους πολίτες και τις τοπικές επιχειρήσεις, καθώς και ορθολογική χωροθέτηση των ΑΠΕ με σεβασμό στο περιβάλλον και την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής.
Ο Εβρος δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετατραπεί σε ενεργειακή αποικία. Η ενεργειακή πολιτική δεν μπορεί να σχεδιάζεται ερήμην των πολιτών, αγνοώντας τις πραγματικές ανάγκες τους.
Ο αγώνας συνεχίζεται, όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για μια ανάπτυξη που σέβεται τον τόπο και τους ανθρώπους του. Ο Εβρος έχει το δικαίωμα σε ένα μέλλον βιώσιμο, δίκαιο και ισότιμο – και αυτό το μέλλον δεν μπορεί να χτιστεί χωρίς τη φωνή των πολιτών του.
*Οικονομολόγος, π. βουλευτής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας