Εδώ και δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο όλοι μιλάνε για τη «διττή μετάβαση» η οποία χαρακτηρίζει την εποχή μας. Ας σημειωθεί εδώ ότι η εποχή μας δεν έχει «όνομα» πια. Δεν είναι η μεταπολεμική εποχή. Ούτε η εποχή μετά την «πτώση του Τείχους». Πρόκειται για μια εποχή που μετεωρίζεται χωρίς ιστορικές προοπτικές, χωρίς μέλλον. Από πολλούς χαρακτηρίζεται «εποχή του νεοφιλελευθερισμού».
Ο πολιτικός διαφωτισμός που διαμόρφωσε τις σύγχρονες κοινωνίες με τη δημοκρατική πολιτική μορφή ζωής και με τους δημοκρατικούς θεσμούς του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους κατασυκοφαντήθηκε και τελικά ως έκφραση πολιτικών εφαρμογών βρίσκεται σε υποχώρηση.
Η εποχή μας λοιπόν έχει εδώ και δεκαετίες δρομολογήσει την περιώνυμη «διττή μετάβαση»: δηλαδή την πράσινη και την ψηφιακή. Εάν υποθέσουμε ότι κάποτε δημιουργήθηκε ο παγκόσμιος καντιανός νους (Vernunft), σύμφωνα με τον οποίο η ανθρωπότητα θα μπορούσε να ζήσει σε συνθήκες ειρήνης, αλληλεγγύης και ελευθερίας, φαίνεται πως ένα τέτοιο πολιτικό έργο δεν μπορεί κανένα υποκείμενο να το υποστηρίξει!
Κατά τη θεωρητικο-πολιτική άποψή μου, ο παγκόσμιος καντιανός νους ισχύει και λειτουργεί ως εγγενής νομοθετική λογική του κοινωνικού γίγνεσθαι και κατά τον εικοστό πρώτο αιώνα. Το ίδιο ισχύει και για το χαμπερμασιανό πρόγραμμα επικοινωνιακής ειρήνης και δικαιοσύνης.
Ας εξετάσουμε όμως τώρα γιατί αυτά τα προγράμματα (του Kαντ και του Χάμπερμας) δεν τυγχάνουν μιας κάποιας στοιχειώδους πολιτικής εφαρμογής στις μέρες μας. Η θέση μου επί αυτού του ζητήματος είναι σαφής και τη διατυπώνω. Η «εποχή του νεοφιλελευθερισμού» έχει εγκαταλείψει την κατασκευή του υποκειμένου και της συνείδησης σε όλα τα επίπεδα. Δεν υπάρχει καμιά κοινωνία στον κόσμο που να λειτουργεί ως υποκειμενική συνείδηση του εαυτού της. Ολες οι κοινωνίες στον παγκόσμιο χάρτη αυτοπροσδιορίζονται ως κοινωνικές οντότητες που αναζητούν συνεκτικούς δεσμούς. Χωρίς ιστορικές προοπτικές.
Η «διττή μετάβαση», κατά την άποψή μου, είναι ένας παγκόσμιος δρόμος που δεν οδηγεί παρά στο «πουθενά»! Και πιο συγκεκριμένα «η πράσινη μετάβαση», ενώ σχεδιάζεται να επανορθωθούν τα «πολιτικά λάθη» των προηγούμενων δύο αιώνων, η ίδια αυτή μετάβαση οδηγεί την ανθρωπότητα σε αδιέξοδο.
Στο σημείο αυτό θα κάνω μια αναφορά η οποία θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς και γιατί η πολιτική μέθοδος που εφαρμόζεται για την «πράσινη μετάβαση» βρίσκεται σε αδιέξοδο. Ο «πύργος των Βρυξελλών», δηλαδή η τεχνοκρατική Ευρωπαϊκή Ενωση, έχει επεξεργαστεί ένα πρόγραμμα πράσινης ή κλιματικής ουδετερότητας. Το όριο αυτού του προγράμματος λήγει το έτος 2050.
Αποδείχθηκε όμως ότι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα της πράσινης ουδετερότητας είναι ένα «φιάσκο», μόλις 25 χρόνια πριν από την εφαρμογή του και αυτό γιατί συνέβη; Δεν θα επιδοθώ σε θεωρητικο-πολιτικές αναλύσεις για το επίδικο ζήτημα. Θα αναφέρω μόνο τα εξής εμπειρικά στοιχεία: Μόλις τον Ιούλιο του 2024 η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Σερβία υπέγραψαν πρωτόκολλο για την εξόρυξη του μεταλλεύματος με το όνομα «λίθιο». Τι σημαίνει λίθιο; Είναι η πρώτη ύλη για να μετατραπούν τα αυτοκίνητα σε ηλεκτρικά οχήματα. Αυτό το λίθιο βρίσκεται στο υπέδαφος της Σερβίας. Οπότε, όπως όλοι μας αντιλαμβανόμαστε, δεν μπορούμε παρά ως «πύργος των Βρυξελλών» να οδηγήσουμε για ακόμη μία ιστορική στιγμή τη Σερβία ως πολιτική κοινωνία και ως «ενεργειακή κοινότητα» στην πλήρη απαξίωση!
Συνοψίζοντας τονίζω το εξής: Το ευρωπαϊκό έτος της πράσινης ουδετερότητας (έτος 2050) είναι ήδη παρελθόν. Η «πράσινη μετάβαση» χρειάζεται να επανασχεδιαστεί στο παγκόσμιο επίπεδο. Η τεχνοκρατική Ευρωπαϊκή Ενωση μπροστά στην Κίνα σχετικά με τις πράσινες πολιτικές είναι μια βιβλιογραφική υποσημείωση.
*Πολιτικός φιλόσοφος
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας