Κάθε χρόνο στο ίδιο έργο θεατές: φωτιές παντού, η Ελλάδα κατακαίγεται. Από την Κεφαλονιά μέχρι την Τρίπολη δεκάδες πυρκαγιές κατακαίνε δάση, χαμηλή βλάστηση, οτιδήποτε συναντούν στο πέρασμά τους. Καίγονται ακόμη και τα καμένα.
Κι ενώ οι πυρκαγιές μαίνονται κι οι πλημμύρες που ακολουθούν είναι ολοένα και πιο έντονες κι ενώ η κλιματική αλλαγή δεν είναι ούτε νέα ούτε παρεμπίπτουσα, η δημόσια πολιτική για την αντιμετώπιση των κρίσεων και των καταστροφών εξακολουθεί να παραμένει ανησυχητικά η ίδια. Εχουν πολλαπλασιαστεί τα εναέρια μέσα που παρεμβαίνουν για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών κι έχει ανανεωθεί και συμπληρωθεί ο εξοπλισμός της Πυροσβεστικής.
Πλην όμως η πρόληψη, που, κατά την κοινή παραδοχή των ειδικών, είναι το μόνο μέσον που μπορεί να ακυρώσει τις συνέπειες των καταστροφικών φαινομένων, είναι ανύπαρκτη κι όπου επιχειρήθηκε απέτυχε οικτρά. Αρκεί μόνο να μνημονεύσουμε τον πρόσφατο κανονισμό δασοπυρόσβεσης που συνάντησε την ομόθυμη άρνηση εφαρμογής και την καταδίκη των αιρετών και των κοινωνικών εταίρων. Οι δήμοι αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας οργανωμένης Πολιτικής Προστασίας, επειδή δεν διαθέτουν ούτε τις απαραίτητες αρμοδιότητες ούτε τα μέσα που απαιτούνται για την άσκησή τους. Απ’ αυτά, εκείνο που προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι η έλλειψη προσωπικού στις τοπικές μονάδες Πολιτικής Προστασίας.
Αναζητώντας τις αιτίες για τη δραματική υποστελέχωση των υπηρεσιών με αρμοδιότητα την αντιμετώπιση των καταστροφών, συναντάμε την οριζόντια πολιτική διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού στο Δημόσιο.
Εκεί καταγράφεται το, με πρώτη ματιά, οξύμωρο ότι όλες, σχεδόν, οι δημόσιες υπηρεσίες –κεντρικές, περιφερειακές και δημοτικές– διαμαρτύρονται και ζητούν άμεσα περισσότερο προσωπικό, δημιουργώντας την εικόνα μιας αστελέχωτης δημόσιας υπηρεσίας η οποία αριθμεί, πάντως, 820.000 άτομα (Ιανουάριος 2024).
Η αδυναμία ορθολογικής κατανομής του προσωπικού, ο ανύπαρκτος προγραμματισμός στη βάση πραγματικών κι όχι εικαζόμενων αναγκών, ο υποτυπώδης επαγγελματισμός και η μηδέποτε επιτευχθείσα δικτύωση των κεντρικών με τις περιφερειακές υπηρεσίες, αποτελούν ορισμένες μόνο από τις αιτίες για το παράδοξο της διαρκούς έλλειψης προσωπικού. Αντί, όμως, των μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, αναζητούνται ευθύνες για την καθυστέρηση των προσλήψεων στην Ανεξάρτητη Αρχή, το ΑΣΕΠ. Αντί για την αιτία, επικεντρωνόμαστε στο σύμπτωμα. Αντί της δημιουργίας τοπικών σχεδίων δράσης με τη συνδρομή των εκπαιδευτικών φορέων, της αυτοδιοίκησης και της γενικής γραμματείας πολιτικής προστασίας, αντί της ενεργοποίησης των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα στην οχύρωση των πόλεων και των χωριών μας, επιστρατεύονται περισσότερα ελικόπτερα.
Αντί για τη συστημική αντιμετώπιση των προβλημάτων, επιχειρείται η μεταφορά της ευθύνης είτε στα φυσικά πρόσωπα είτε σε υπηρεσίες μη άμεσα ελεγχόμενες από την κυβέρνηση. Κι αντί για αλλαγές στη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, η κυβέρνηση καταφεύγει σε ψηφιακοποιήσεις του λαβυρίνθου των διαδικασιών. Κι όμως, η περιπλοκότητα των διαδικασιών οφείλεται, εν πολλοίς, στις κακές νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις που η ίδια παράγει και οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί ή περιοριστεί, εάν εφαρμοζόταν, με συνέπεια, μια πολιτική χρηστής νομοθέτησης.
Για τα πελατειακά δίκτυα που πρέπει να προστατευτούν είναι λιγότερο επικίνδυνη η κακή νομοθέτηση και η υποτυπώδης κοινωνική διαβούλευση από τη δρομολόγηση κανόνων διαφάνειας και εκτίμησης των επιπτώσεων των ρυθμίσεων σ’ ένα πλαίσιο αξιολόγησης πολιτικών και ανθρώπων. Είναι επικοινωνιακά περισσότερο πρόσφορη η επίκληση παγκοσμιοποιημένων κινδύνων (βλ. κλιματική αλλαγή) ή εύκολων στόχων (π.χ. υπαλλήλων που λείπουν από τις θέσεις τους επί μακρόν) από την προσπάθεια που απαιτεί μια καλά αρθρωμένη πολιτική πρόληψης.
Εν τέλει, το πρόβλημα της μη πρόληψης είναι εκτός από τεχνικό-διοικητικό, βαθύτατα πολιτικό. Η ύπαρξη πολιτικών και δομών πρόληψης και πρόγνωσης είναι εφικτή, αλλά απαιτεί τεχνογνωσία και πολιτική βούληση.
* Εμπειρογνώμονας δημόσιας διοίκησης, σύμβουλος ΑΣΕΠ, πρ. βουλευτής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας