Σε μια πρωτοφανή ανακοίνωση μέσω τηλεοπτικής συνέντευξης στο δίκτυο CNN ο γενικός εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου Καρίμ Χαν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ζητήσει από το Δικαστήριο την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού και των ηγετών της Χαμάς, μεταξύ άλλων για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τονίζεται, εξ υπαρχής, ότι η ενδεχόμενη έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για τον πρωθυπουργό Νετανιάχου θα αποτελεί την πρώτη τέτοια έκδοση εναντίον ηγέτη δυτικόστροφου κράτους, ενώ η πιο πρόσφατη προηγούμενη έκδοση εντάλματος σύλληψης αφορούσε τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν τον προηγούμενο χρόνο.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ιδρύθηκε το 1998 με την ψήφιση από διεθνές συνέδριο του Καταστατικού της Ρώμης και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2002 και τη δικαιοδοσία του, μέσω υπογραφής του Καταστατικού του, έχουν αναγνωρίσει μέχρι σήμερα 124 κράτη, ενώ κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Κίνα, η Ινδία, το Κατάρ, το Ισραήλ και η Τουρκία δεν αποτελούν μέλη του Δικαστηρίου.
Η δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου η οποία δεν έχει αναδρομική ισχύ αφορά τα σοβαρότερα διεθνή εγκλήματα, ήτοι αυτά της γενοκτονίας, των εγκλημάτων πολέμου, των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και του εγκλήματος της επίθεσης, με το Καταστατικό του Δικαστηρίου και τους σχετικούς κανόνες του Διεθνούς Δικαίου ως απορρέουν από παρεμφερείς Διεθνείς Συμβάσεις και το Διεθνές Εθιμικό Δίκαιο αλλά και σχετική νομολογία.
Η δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ενασκείται σε υπηκόους μελών του ή σε περιπτώσεις διάπραξης εγκλημάτων που εμπίπτουν σε αυτήν και έχουν διαπραχθεί στην επικράτεια κράτους-μέλους του Καταστατικού της Ρώμης του 1998, συμπληρωματικά προς τα εθνικά δικαστήρια όταν αυτά είναι απρόθυμα ή ανίκανα να διώξουν τους δράστες των διεθνών εγκλημάτων.
Η ανακοίνωση πρόθεσης έκδοσης διεθνών ενταλμάτων σύλληψης για τα γεγονότα από την 7η Οκτωβρίου 2023 οπόταν η Χαμάς προέβη σε επιθέσεις στο έδαφος του Ισραήλ και συλλήψεις ομήρων, γεγονότα που οδήγησαν στον μέχρι σήμερα συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα, αποτελεί ένα πρώιμο στάδιο μιας δικαστικής διαδικασίας που θα εξεταστεί, όταν κατατεθεί, από τριμελή σύνθεση προδικαστικού τμήματος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου το οποίο θα λάβει υπόψη τα στοιχεία και τεκμήρια που θα υποβληθούν ενώπιόν του για την έκδοση ή όχι διεθνών ενταλμάτων.
Οι κατηγορίες που ενδεχομένως να προσαφθούν αφορούν, σύμφωνα με τον γενικό εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, την πρόκληση εξόντωσης, την πρόκληση πείνας ως μέθοδο πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, και τη σκόπιμη στόχευση αμάχων σε συγκρούσεις, ως επίσης και μαζική εξόντωση, δολοφονία, σύλληψη ομήρων, βιασμό και σεξουαλική επίθεση κατά την κράτηση, εγκλήματα τα οποία εμπίπτουν εντός του πλαισίου των εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.
Αν και το Ισραήλ, όπως και το Κατάρ, στο οποίο βρίσκονται ηγετικά στελέχη της Χαμάς δεν έχουν υπογράψει το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, μια πιθανή έκδοση ενταλμάτων σύλληψης ενδεχομένως και πολύ πιθανό να δημιουργήσει ζητήματα που αφορούν τις μετακινήσεις στο εξωτερικό του Ισραηλινού πρωθυπουργού, όπως έγινε και με την περίπτωση της έκδοσης εντάλματος σύλληψης κατά του Ρώσου προέδρου προ ενός έτους αλλά και σε άλλες περιπτώσεις έκδοσης ενταλμάτων από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, με την πιο γνωστή στους νομικούς κύκλους αυτής του ηγέτη του Σουδάν.
Τα κράτη-μέλη του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου έχουν την υποχρέωση να εκτελέσουν τα εντάλματα σύλληψης που εκδίδονται, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται.
*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας