Στον προϋπολογισμό οι αριθμοί ευημερούν, αλλά οι άνθρωποι δυστυχούν

Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τα όσα αναφέρονται στον Π.24 ως τα δύο μεγάλα «επιτεύγματα» της κυβέρνησης: την αύξηση στους μισθούς και στις συντάξεις και τη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και στον ρόλο που παίζει και στα δύο ο πληθωρισμός.

Στην Εισηγητική Εκθεση του Π.24 γίνεται αναφορά «στην αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και στην εκ νέου αύξηση των συντάξεων» χωρίς να αναφέρονται τα ποσοστά, 2,5% και 3,0% αντίστοιχα. Ποια είναι όμως η πραγματική αύξησή τους;

Η αύξηση των μισθών κατά 2,5% το 2024 σε σχέση με το 2023 θα εξαφανιστεί το ερχόμενο έτος δεδομένου ότι ο πληθωρισμός αναμένεται να είναι 2,6%. Η κυβέρνηση τονίζει συνεχώς ότι αύξηση μισθών δίνεται μετά από 14 χρόνια. Τα χρόνια όμως αυτά έχει αυξηθεί ο πληθωρισμός. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της Εurostat o εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή τον Οκτώβριο 2023 ήταν κατά 23,3% υψηλότερος του Οκτωβρίου 2009.

Είναι επομένως σαφές ότι και μετά την αύξηση και τις όποιες άλλες αλλαγές η αγοραστική δύναμη των μισθών το 2024 θα είναι κατά 15%-20% μικρότερη από εκείνη του 2009. Χωρίς να λησμονείται ότι την «καθίζηση» αυτή την προκάλεσαν τα μέτρα των μνημονίων που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις των ετών 2010-2019, ανάμεσα στις οποίες και της Ν.Δ. που χρεοκόπησε τη χώρα το 2009.

Σε ό,τι αφορά την αύξηση των συντάξεων, εκτός του ότι ισχύει και γι’ αυτές ό,τι αναφέρθηκε για τους μισθούς, δεν πρέπει επίσης να λησμονείται το άγριο «κούρεμά» τους από τις μνημονιακές κυβερνήσεις, γεγονός που σημαίνει ότι το ποσοστό μείωσης της αγοραστικής δύναμής τους το 2024 θα είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο των μισθών.

Γενικότερα σύμφωνα με την Εισηγητική Εκθεση του Π.24 το μέσο ετήσιο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο το 2023 ανερχόταν σε 20.454 ευρώ, θα αυξηθεί κατά 176 ευρώ (!) το 2024 ή κατά 1,41%, δηλαδή θα είναι μειωμένο σε πραγματικές τιμές.

Μηδαμινές είναι οι ονομαστικές αυξήσεις που δίνονται σε κρίσιμους τομείς. Για παράδειγμα οι δαπάνες από τον τακτικό προϋπολογισμό σε εκατ. ευρώ θα αυξηθούν για:

● Το προσωπικό των νοσοκομείων από 783 το 2023 σε 791 το 2024, αύξηση 1,03%.

● Το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας από 3.640 το 2023 σε 3.718 το 2024, αύξηση 2,1%, δηλαδή λόγω του πληθωρισμού θα είναι μειωμένες σε πραγματικές τιμές.

Τα όσα προαναφέρθηκαν διαψεύδουν τους ισχυρισμούς των κυβερνώντων, και κυρίως του πρωθυπουργού, για την ενίσχυση του ΕΣΥ και την αντιμετώπιση του οξύτατου δημογραφικού μας προβλήματος.

Η κυβέρνηση επαίρεται, όπως προαναφέρθηκε, για τα «επιτεύγματά» της το 2023 και εκείνα που αναμένει το 2024 στην αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης και τη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Πώς όμως προέκυψαν ή θα προκύψουν αυτά;

● Το πρωτογενές πλεόνασμα από 261 εκατ. ευρώ το 2022 εκτινάχτηκε στα 2.555 το 2023 και αναμένεται να φτάσει στα 4.991 το 2024. Οι αυξήσεις αυτές προέκυψαν από την αύξηση των φόρων και κυρίως του ΦΠΑ, ο οποίος επιβαρύνει κυρίως τα ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας και τη μείωση του οποίου στα τρόφιμα αρνείται πεισματικά να κάνει η κυβέρνηση, απομυζώντας τα ισχνά εισοδήματα των στρωμάτων αυτών.

● Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από 176,6% το 2022 θα μειωθεί στο 160,3% το 2023 και στο 152,3% το 2024. Σε εκατ. ευρώ όμως παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο: από 356.597 εκατ. ευρώ το 2022 σε 357.000 το 2023 και σε 356.000 το 2024. Ο βασικός επομένως λόγος της μείωσής του ως ποσοστού του ΑΕΠ είναι κυρίως η αύξηση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, δηλαδή ο πληθωρισμός.

Αυτή είναι μια «εικόνα» του Προϋπολογισμού του 2024 πολύ διαφορετική από εκείνη που προβάλλει η κυβέρνηση. Είναι αυτή που πολύ παραστατικά είχε περιγράψει ο Γεώργιος Παπανδρέου πριν από 60 χρόνια: «Οι αριθμοί ευημερούν, αλλά οι άνθρωποι δυστυχούν». Δεν είναι τυχαίο ότι τη δεκαετία του ‘60 σημειώθηκε η μετανάστευση 400.000 εργατών και τα τελευταία χρόνια η μεγάλη «διαρροή των εγκεφάλων».

Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ