Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από 1) το υπέρογκο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, 2) το συγκριτικά χαμηλό επίπεδο του εθνικού εισοδήματος και την κοινωνικά άνιση κατανομή του, 3) την προϊούσα αποβιομηχάνιση της χώρας και την ερήμωση της υπαίθρου, 4) την ανεργία και φυγή των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, 5) το πάγιο υψηλό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, 6) τη μη ικανοποιητική προσφορά υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους και, τέλος, 7) την ανησυχητική δημογραφική μείωση και γήρανση του ελληνικού πληθυσμού. Είναι προφανές ότι κύριοι υπεύθυνοι για τη σημερινή ζοφερή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας είναι οι κυβερνήσεις που άσκησαν την εξουσία κατά την προ της κρίσης και μετά την κρίση περίοδο καθώς και η τιμωρητική συμπεριφορά των δανειστών (Σόιμπλε, τρόικα) κατά το χρονικό διάστημα 2010-2018. Κυβερνήσεις και δανειστές εφάρμοσαν τη νέα νεοφιλελεύθερη πολιτική με φορέα υλοποίησής της το αποδεδειγμένα αναποτελεσματικό εθνικό σύστημα παραγωγής.
Η σημερινή κυβέρνηση, που ανήλθε αρχικά στην εξουσία μετά την έξοδο από τα μνημόνια (2019), δεν θεώρησε, ως φαίνεται, αναγκαία και πραγματοποιήσιμη τη σύνταξη ενός μεσοπρόθεσμου, έστω και ενδεικτικού, προγράμματος οικονομικής ανάπτυξης, ή τουλάχιστον ενός μακροπρόθεσμου επενδυτικού σχεδίου ανασυγκρότησης του προβληματικού παραγωγικού μας συστήματος. Αντίθετα, εξακολουθεί, κατά τα φαινόμενα, να πρεσβεύει ότι η μείωση και αυτής ακόμη της περιορισμένης βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής (αποτελούν ομού μόνο το 15-18% του ΑΕΠ), που τροφοδοτεί τα αυξανόμενα εξωτερικά εμπορικά ελλείμματα, και συνακόλουθα τη διόγκωση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, καθώς και η ανάσχεση της ανεργίας και του brain drain δεν απαιτούν αναθεώρηση της νεοφιλελεύθερης αναπτυξιακής στρατηγικής.
Αυτά, θεωρεί μάλλον ότι αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά με τους χρηματικούς πόρους των ευρωπαϊκών ταμείων, την αυξημένη επίσκεψη ξένων τουριστών στη χώρα, την παροχή κινήτρων για προσέλκυση ξένων επενδυτών (κυρίως πολυεθνικών επιχειρήσεων), την οικονομική εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας και την προσφυγή στον εύκολο δημόσιο και ιδιωτικό δανεισμό. Αυτές φαίνεται να είναι συνοπτικά οι γνωστές νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις της κυβερνητικής «στρατηγικής» για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Είναι γεγονός ότι η «στρατηγική» αυτή αποτελεί συνέχιση της ίδιας στρατηγικής που οδήγησε τη χώρα στην κρίση και που θα είχε παρόμοια αποτελέσματα κατά την προηγούμενη 4ετία αν δεν υπήρχε η σωτήρια νομισματική και δημοσιονομική χαλάρωση εκ μέρους της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η παχυλή εισροή χρηματικών πόρων από τα ευρωπαϊκά ταμεία και το προικώο μαξιλάρι της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Ερωτάται τώρα ποια είναι τα πραγματικά αίτια που έχουν οδηγήσει την ελληνική κοινωνία στην αυξανόμενη πολιτικοοικονομική της εξάρτηση από το εξωτερικό για την εξασφάλιση της έστω και οικονομικά υποθηκευμένης αναπαραγωγής της. Εξαιτίας της έλλειψης σύγχρονων βιομηχανικών επιχειρήσεων παραγωγής αγαθών παγίου κεφαλαίου, το εθνικό παραγωγικό μας σύστημα αδυνατεί να προσφέρει τα αναγκαία για την ανανέωση και αύξηση της εθνικής παραγωγής επενδυτικά αγαθά. Η αδυναμία αυτή επεκτείνεται εν συνεχεία και στην παραγωγή πολλών τεχνικά σύνθετων, καταναλωτικών αγαθών στα οποία προστίθεται και ο εισαγόμενος, ιδιαίτερα δαπανηρός, αμυντικός εξοπλισμός. Η τεχνική αυτή αδυναμία της εγχώριας μεταποιητικής βιομηχανίας αποτελεί τον πυρήνα από τον οποίο εκπορεύονται τα περισσότερα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα –απλά συμπτώματα αυτής της αδυναμίας– που συνεχίζουν να κατατρύχουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Ο εθισμός των Ελλήνων πολιτών στην απόκτηση των εισαγόμενων σύγχρονων καταναλωτικών αγαθών σε συνδυασμό με την αδυναμία του εθνικού παραγωγικού συστήματος να δημιουργήσει μια ανάλογη προς τις εισαγωγές εξαγωγική δραστηριότητα προς εξισορρόπηση των αυξανόμενων εμπορικών ελλειμμάτων έχει βαρυσήμαντες επιπτώσεις στην όλη διαδικασία της οικονομικής και συνακόλουθα και πολιτικής πορείας της χώρας. Πρώτον, περιορίζει τις δυνατότητες επένδυσης στους τεχνικά πρωτοποριακούς αλλά ανύπαρκτους στην Ελλάδα κλάδους της τεχνικά εξαρτημένης μεταποιητικής βιομηχανίας. Δεύτερον, διαιωνίζει την περιορισμένη κλαδική ολοκλήρωση του βιομηχανικού τομέα και την οργανική διασύνδεσή του με τους άλλους δύο οικονομικούς τομείς (αγροτικό και υπηρεσιών). Τρίτον, διαχέει την υπανάπτυξη σύγχρονης τεχνικής και οργανωτικής υποδομής σε ολόκληρο το φάσμα της εθνικής παραγωγής με αποτέλεσμα την καθήλωση του βαθμού ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων στη χώρα αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων. Λόγω δε έλλειψης σύγχρονης τεχνικής υποδομής, οι ξένοι και οι Έλληνες επιχειρηματίες προτιμούν, παρά τα προσφερόμενα κίνητρα, να επενδύουν στον τουρισμό, στο εμπόριο, στις κατασκευές ή στην εκμετάλλευση των δημόσιων αγαθών (λιμάνια, αεροδρόμια, τρένα, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, υγεία, ακίνητα, κ.λπ.). Η εθνική παραγωγή περιορίζεται συνεχώς στην προσφορά υπηρεσιών (περίπου 80-85% του ΑΕΠ) και παραδοσιακών καταναλωτικών αγαθών.
Είναι αναμφίβολο ότι η προβλεπόμενη συνέχιση της ίδιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής οδηγεί αργά αλλά σταθερά στην υπερχρέωση της χώρας και στην εν συνεχεία αναπόφευκτη διολίσθησή της σε ουσιαστικά οικονομικό και πολιτικό προτεκτοράτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή κάποιας άλλης προστάτιδος χώρας, με ορατό κίνδυνο την εσωτερική υποτίμηση και τα εθνικά θέματα.
*Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας