Ο Χρήστος περπατούσε με σκυμμένο κεφάλι. Είχα να τον δω από τη μέρα που κερνούσε για το πτυχίο του γιου του. «Φαντάζεσαι; Ο Παυλάκης μηχανικός» έλεγε και φώναζε στον καφετζή για «μία γύρα από τα ίδια». Τον χαιρέτησα. Σταμάτησε και σήκωσε το κεφάλι. Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια, ζαρωμένο και πανιασμένο δέρμα. «Εφυγε», ήταν η απάντηση στην ερώτηση: «Τι κάνεις;». Οταν ακούς το συφοριασμένο ρήμα ο νους πάει αμέσως στο κακό. Καμώθηκα τον βλάκα και τον άφησα να μιλά: «Ενα χρόνο το παιδί έψαχνε για δουλειά. Οι πόρτες κλειστές και απ’ αυτές που μισάνοιγαν άκουγε να δουλέψει για 700 ευρώ επειδή δεν είχε “εργασιακή εμπειρία”. Τι να κάνει το παιδί. Απελπίστηκε και έφυγε για τη Γερμανία. Τουλάχιστον εκεί θα τον σέβονται».
Ακούγοντάς τον συνειδητοποίησα ότι έχουν περάσει χρόνια από τότε που η βίαιη φυγή των νέων φιλοξενούνταν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών. Για τους «όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» τηλεοπτικούς αστέρες και για τους «τροχονόμους» των ειδήσεων η μετανάστευση των νέων επιστημόνων ήταν σαν ένα απρόβλεπτο καιρικό φαινόμενο. Μια καταιγίδα που πέρασε και πλέον όλα επέστρεψαν στην κανονικότητα.
Ο θρίαμβος της ψηφιακής εκδοχής της ιστορίας: «Υπάρχει ό,τι μεταδίδεται». Τι κι αν ο Χρήστος και χιλιάδες άλλοι γονιοί συνθλίβονται με την πίκρα της φυγής των παιδιών τους; Τι κι αν ο τόπος συνεχίζει να αιμορραγεί χάνοντας τα περισσότερα από τα καλύτερα μυαλά που αηδιασμένα πήγαν σε πολιτείες που τα σέβονται; Τι και αν η φυγή καταδικάζει την κοινωνία σε παρατεταμένη παρακμή; Τι κι αν η φυγή των πιο ανεξάρτητων, περήφανων και -γιατί όχι- ατίθασων νέων μυαλών οδηγεί στην εγκαθίδρυση ενός πολιτισμού υποταγής; Για τους πολιτικούς και τους κατ’ αποκοπήν ντελάληδές τους ο πόνος των γονιών, η αηδία των παιδιών και η οπισθοδρόμηση της κοινωνίας δεν έχουν σημασία. Γι’ αυτούς τα συναισθήματα και οι επιπτώσεις τους αντιπροσωπεύουν ευτελείς καταστάσεις. Το μόνο που υπολογίζουν είναι πόσο μπορεί να επηρεάσουν την ψευδαίσθηση της προόδου που συστηματικά καλλιεργούν. Και σαν όντα με ανεπτυγμένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, τα εξαφανίζουν με τη σιωπή.
Γιατί κανείς δεν ασχολείται με τις έρευνες που καταγράφουν τη νεανική μετανάστευση; Πού κρύφτηκαν οι μέχρι πριν από λίγα χρόνια λαλίστατοι πολιτικοί που με στεντόρεια φωνή κατήγγελλαν τις ολέθριες επιπτώσεις από τη μαζική φυγή των νέων; Γιατί βουβάθηκαν οι πλαστικοί σχολιαστές που πριν από μερικά χρόνια παρομοίαζαν τη μαζική έξοδο των νέων με ολοκαύτωμα;
Σήμερα η νεανική μετανάστευση συνεχίζεται με την ίδια ένταση. Ελάχιστοι απ’ αυτούς που έφυγαν την προηγούμενη δεκαετία έχουν επιστρέψει και από όσους γύρισαν πολλοί σκέπτονται να ξαναφύγουν. Το πολιτικό σύστημα αδιαφορεί και -ενίοτε- ενισχύει τη φυγή. Οι πολιτικές ελίτ για να μην αντιμετωπίσουν τις ευθύνες επιλέγουν να το... θάψουν. Αλλά χρειάζεται θάρρος για να παραδεχτεί κανείς ότι οι νέοι δεν φεύγουν. Τους διώχνουν.
Πρόσφατο παράδειγμα, η φυγή εργαζομένων με εξειδίκευση στον τουρισμό. Ξαφνικά οι εργοδότες, οι ίδιοι που αντιμετώπιζαν τους εργαζόμενους με τη λογική «υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές», ανακάλυψαν ότι ξέμειναν από προσωπικό. Και; Τίποτα. Η κυβέρνηση επέλεξε την ασφάλεια της σιωπής και της συκοφάντησης. Η αντιπολίτευση τη βολή της ανέξοδης καταγγελίας.
Η εργοδοσία τη φτηνή υπεκφυγή της έκπληξης. Αναμενόμενες αντιδράσεις για όσους βασίζουν την ευημερία τους στην άρνηση να πληρώσουν τον λογαριασμό των επιλογών τους. Ελάτε όμως στη θέση τους. Είναι δυνατόν η κυβέρνηση να παραδεχτεί ότι η φυγή είναι το αποτέλεσμα των πολιτικών της που απαξιώνουν την εργασία; Είναι δυνατόν η αντιπολίτευση να παραδεχτεί ότι η χλιαρή στάση της τα προηγούμενα χρόνια έκανε τους ανθρώπους να αισθάνονται ανυπεράσπιστοι; Είναι δυνατόν οι εργοδότες να παραδεχτούν ότι η φυγή είναι το φυσιολογικό αποτέλεσμα της υπερεργασίας, των απλήρωτων υπερωριών, των άθλιων συνθηκών διαβίωσης;
Οσο και αν προσπαθούν οι πολιτικές και οι οικονομικές ελίτ να κρύψουν την αλήθεια, η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Χιλιάδες σπίτια κάθε χρόνο εξακολουθούν να ξεπροβοδίζουν τους δικούς τους ανθρώπους που διωγμένοι αναζητούν την αξιοπρέπεια στο εξωτερικό. Χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να αναρωτιούνται αν «έξω θα ήταν καλύτερα». Χιλιάδες νεότεροι γονείς κατευθύνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό. Και η «έξοδος» θα συνεχίζεται για όσο καιρό οι κυβερνήτες αντιμετωπίζουν την εργασία ως προνόμιο και οι εργοδότες ως παροχή. Κάποια στιγμή όμως ο αχός της φυγής θα γίνει τόσο δυνατός, ώστε και οι πρόθυμοι κατασκευαστές της πραγματικότητας δεν θα μπορούν να τον... αγνοούν.
* δημοσιογράφος, συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας