Το παρακάτω πρακτικό είναι αποτέλεσμα συνεδρίασης των χριστιανών κατοίκων της Σκαμιάς Λέσβου, υπό την προεδρία του Ιμβριου μητροπολίτου Μηθύμνης Νικηφόρου Γλυκά, κατά το έτος 1888, επί Τουρκοκρατίας, όταν το χωριό είχε τουλάχιστον 183 χριστιανικά σπίτια και 60 μουσουλμανικά, και αφορά τον τρόπο εύρεσης εσόδων για την ανέγερση ελληνικού σχολείου σε αντικατάσταση του τότε ερειπωμένου παλαιού της γραφικής Σκαμιάς, που ύμνησε ο λογοτέχνης Στράτης Μυριβήλης με το μυθιστόρημα «Η Παναγιά η Γοργόνα».
Το ενδιαφέρον κείμενο είναι καταγεγραμμένο στη σελίδα 72 του βιβλίου λογαριασμών εσόδων-εξόδων και πρακτικών των ετών 1859-1895 με τίτλο: «Κώδιξ της Ιεράς Εκκλησίας του θεοσώστου χωρίου Συκαμιάς, της εν ονόματι Αγίας Φωτεινής, 1859», και έχει ως εξής:
«Ο Μηθύμνης Νικηφόρος επιβεβαιοί.
Σήμερον ημέραν Τετάρτην της εβδομάδος κε’ Μαΐου, του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου έτους, συνελθόντες οι υποφαινόμενοι κάτοικοι της Κοινότητος Συκαμιάς, εν τω ιερώ ναώ της Αγίας Φωτεινής, υπό την προεδρίαν της Αυτού Πανιερότητος Κυρίου Νικηφόρου, συνεσκέφθημεν περί ανεγέρσεως σχολείου της ημετέρας Κοινότητος επειδή το υπάρχον σχολείον είναι σεσαθρωμένον.
Επειδή δε εν τη συζητήσει ανεγνωρίσθη μεν υπό πάντων η ανάγκη ανεγέρσεως καταλλήλου σχολείου, αλλ᾽ ουχ᾽ ήττον ωμολογήθη η έλλειψις χρημάτων, εν ταις παρούσαις μάλιστα περιστάσεσιν.
Τέλος μετά πολλάς συζητήσεις, ενεκρίθη ομοφώνως, ίνα γίνη υπέρ ανεγέρσεως της σχολής η εξής συνδρομή:
Επί δύο έτη έκαστος των εχόντων ελαίας να δίδη έν λαΐνι ελαίου επί τας χιλίας οκάδας ελαιών, πλην των εχόντων ολιγωτέρας των χιλίων οκάδων, οι δε μη έχοντες ελαίας, απεφασίσθη αναλόγως της καταστάσεώς των.
Εννοείται δε ότι είτε ενταύθα είτε αλλαχού αλέθονται ή πωλούνται αι ελαίαι το ανάλογον έλαιον θα πληρώνεται.
Οθεν και εγένετο το παρόν πρακτικόν και υπεγράφη εις ένδειξιν.
Εν Συκαμιά 25 Μαΐου 1888.
Ε. Ελευθεριάδης, Κ. Δ. Καλιγέρου, Σαρ. Ελευθεριάδης, Ι. Ευστρατίου, Γεώργ. Ιωαννίδης, Σοφοκλής Ευαγγαιλυνού, Χαράλαμπος Ε. Σταματόπουλος, Γιαννακός Αποστόλου, Ευστράτιος Δουκάκι, Σταμάτιος Ε. Σταμάτογλου, Ν. Ιωαννίδης, Β. Ευστρατίου, Οθων Ευστρατίου, Εμμανουήλ Παπαδόπουλος, Κ. Θεοδώρου, Ελευθέριος Αποστόλου».
Ανάμεσα στα παραπάνω ονόματα διακρίνουμε τον Χαράλαμπο Ε. Σταματόπουλο, του οποίου ο πρωτότοκος γιος Ευστράτιος Σταματόπουλος επέλεξε ως ψευδώνυμό του το Στράτης Μυριβήλης, από το Μεροβίγλι, την τρίτη σε ύψος κορυφή του υψηλότερου όρους της Λέσβου, του μυθολογικού Λεπέτυμνου.
Οι εργασίες για το κτίσιμο του σχολείου ολοκληρώθηκαν την 1η Οκτωβρίου 1889, μόλις δεκαέξι μήνες από την παραπάνω αποφασιστική συνεδρίαση, όπως καταγράφει η εντοιχισμένη μαρμάρινη λευκή πλάκα στην πρόσοψη του σημερινού κτιρίου του Δημοτικού σχολείου, δεξιά της κύριας εισόδου: «ΑΡΧΗ ΣΟΦΙΑΣ ΦΟΒΟΣ ΚΥΡΙΟΥ Οκτωβρίου Α΄, ΑΩΠΘ΄».
Το κτίριο του 1889 σχεδόν κατεδαφίστηκε και οι πέτρες του χρησιμοποιήθηκαν το 1931-32 για την ανέγερση του σημερινού Δημοτικού σχολείου, όταν ήταν υπουργός Παιδείας ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου.
Εύχομαι η οργανωμένη εθελοντική προσφορά της Κοινότητας των Ελλήνων για την ανέγερση κατάλληλου σχολείου το 1888, κατά τις επί Τουρκοκρατίας περιστάσεις, να αποτελέσει παράδειγμα για τις αναγκαίες και απαραίτητες εισφορές υπέρ των δραστήριων συλλόγων των χωριών μας, ανάλογα με την κατάσταση του καθενός από εμάς, κατά τις σημερινές επί ευρωπαϊκής κατοχής δύσκολες οικονομικές συνθήκες.
* Φυσικός-συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας