Το τελευταίο διάστημα μια σειρά από πολιτικές αποφάσεις και επιλογές των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ενίσχυσαν τον ρόλο του κράτους στην οικονομία. Στη Γαλλία επανενεργοποιήθηκε ο θεσμός του επιτρόπου Προγραμματισμού με αρμοδιότητες την καθοδήγηση και τον συντονισμό των πολιτικών σχεδιασμού του γαλλικού κράτους, στην Ισπανία επιτάχθηκε ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις ιδιωτικών κλινικών για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και στη Γερμανία το κράτος απέκτησε μερίδιο από το μετοχικό κεφάλαιο της Lufthansa προκειμένου να διασωθούν οι θέσεις εργασίας.
Οι ανάγκες που προέκυψαν τόσο για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης όσο και για τον περιορισμό των συνεπειών της στο πεδίο της οικονομίας οδήγησαν σε επέκταση της κρατικής παρέμβασης. Σε αυτό το πλαίσιο η ιδιωτική οικονομία αφενός τέθηκε στην υπηρεσία των κυβερνήσεων, αφετέρου στηρίχθηκε από αυτές προκειμένου να επιτευχθούν στόχοι οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής όπως η δημόσια υγεία, η προστασία των θέσεων εργασίας, η ανάσχεση της ύφεσης και η αντιμετώπιση της φτώχειας.
Η Ελλάδα κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι επιτάξεις ιδιωτικών κλινικών πραγματοποιήθηκαν καθυστερημένα και σε πολύ μικρή έκταση. Το κράτος επέλεξε να χρηματοδοτήσει διαχρονικά κερδοφόρες επιχειρήσεις χωρίς δεσμεύσεις για τους όρους εργασίας και χωρίς την απόκτηση μετοχών.
Η επαγγελματική εξομοίωση των πτυχίων των ιδιωτικών κολεγίων με τα αυτά των ελληνικών Πανεπιστημίων ανοίγει τον δρόμο για την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Επιπλέον σχεδιάζεται η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης με μοναδικό στόχο την αύξηση της κερδοφορίας των ασφαλιστικών εταιρειών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υποβάθμιση του δημόσιου τομέα και η ενίσχυση του ιδιωτικού αποτελούν στρατηγική επιλογή μιας νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης όπως η σημερινή.
Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 απαξίωσε τον ρόλο του κράτους στην οικονομία και τροφοδότησε τον ατομικισμό έναντι της συνεργασίας και της αλληλεγγύης. Ωστόσο, υπό το πρίσμα των νέων απειλών που συνιστούν η κλιματική αλλαγή, η αντιμετώπιση της πανδημίας και η κοινωνική κρίση, ο κεϊνσιανισμός και ο σχεδιασμός γίνονται ξανά επίκαιροι και αναγκαίοι.
Ταυτόχρονα κερδίζουν έδαφος οι συλλογικές αξίες και διαδικασίες. Σε αυτή τη συγκυρία αποτελεί ζητούμενο η επεξεργασία μιας δέσμης ρεαλιστικών προτάσεων που θα αξιοποιεί την αποκτηθείσα μέσα στην κρίση γνώση και εμπειρία και θα κατοχυρώνει την παρέμβαση του κράτους και του δημόσιου τομέα σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Υπό αυτό το πρίσμα προτείνονται οι παρακάτω έξι άξονες μιας εναλλακτικής οικονομικής στρατηγικής για μια κοινωνικά δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη:
- α. Πράσινη Νέα Συμφωνία. Δημόσιες και Ιδιωτικές Επενδύσεις σε υποδομές και μεταφορές, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και στην προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος με στόχο την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και τον οικολογικό μετασχηματισμό του κράτους και της οικονομίας.
- β. Συγκρότηση Δημόσιου Τραπεζικού Πυλώνα. Θα αποτελείται από τη μία εκ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (π.χ. την ήδη κρατικοποιημένη Τράπεζα Πειραιώς) και την Αναπτυξιακή Τράπεζα και θα έχει ως αποστολή τη χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης, των νέων τεχνολογιών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, του αγροτικού τομέα και των φορέων της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
- γ. Προοδευτική Φορολογία για τη χρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους και τον περιορισμό των ανισοτήτων. Αύξηση των φορολογικών συντελεστών στα υψηλά εισοδήματα και εφαρμογή ενιαίας φορολογικής κλίμακας για όλα τα εισοδήματα ανεξαρτήτως προέλευσης π.χ. μισθοί, ενοίκια, μερίσματα κτλ. Φορολόγηση Μεγάλης Κινητής και Ακίνητης Περιουσίας αφού προηγηθεί η καθιέρωση περιουσιολογίου και η άμεση ολοκλήρωση σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου. Πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγών και σταδιακή κατάργηση των μετρητών για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
- δ. Σχεδιασμός-Προγραμματισμός. Ιδρυση Γραφείου Οικονομικού Προγραμματισμού με αρμοδιότητες αντίστοιχες του θεσμού του επιτρόπου σχεδιασμού της Γαλλίας που θα έχει ως αποστολή αφενός τη διάγνωση και πρόβλεψη των αναγκών, των περιορισμών και των προοπτικών του παραγωγικού συστήματος, της τεχνολογίας, του ασφαλιστικού συστήματος, της δημοσιονομικής πολιτικής και του χωροταξικού σχεδιασμού και αφετέρου την επεξεργασία και διατύπωση προτάσεων-σχεδίων για τον συντονισμό και την κατεύθυνση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων καθώς και τη χάραξη στρατηγικής σε διάφορους τομείς της δημόσιας πολιτικής.
- ε. Διεύρυνση των Εργασιακών Δικαιωμάτων και Αύξηση των Mισθών. Αύξηση κατώτατου μισθού στα 751€ με σταδιακή εφαρμογή 35ωρου και διασφάλιση της κυριακάτικης αργίας.
- στ. Υπεράσπιση των Δημόσιων Αγαθών και Υπηρεσιών. Προστασία και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα κοινωνικά αναγκαίων αγαθών όπως είναι το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα, η παιδεία, η υγεία, η κοινωνική ασφάλιση, η κοινωνική φροντίδα και οι αστικές συγκοινωνίες, ώστε να εξασφαλίζεται η καθολική πρόσβαση των πολιτών σε αυτά.
*Οικονομολόγος, απόφοιτος Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας