Στις επετείους συχνά αναζητώ την ουσία τους μέσα από τα λόγια των ποιητών. Ενας απ' αυτούς είναι ο Ηπειρώτης Θανάσης Τζούλης. Παράξενα που παχαίνουν τα σπίτια / όταν μένουν μόνα λένε από μακριά οι πεθαμένοι, γράφει («Καστανόχωμα για τα νεκροταφεία»).
Πράγματι, αυτή είναι η αίσθηση που έχω στις επετείους. Συμμερίζομαι την άποψη του ποιητή για τη μοναξιά των νεκρών, όχι γιατί η τελετή γίνεται μια φορά τον χρόνο, αλλά κυρίως γιατί μένουν έξω από την καθημερινότητα της συλλογικής μνήμης. Ξεχνιούνται και μπερδεύονται τα ονόματά τους. Νιώθουν πως οι πιο πολλοί λόγοι είναι απλώς καστανόχωμα για το νεκροταφείο της μνήμης και όχι για τη συλλογική εγρήγορση και ανατροφοδότηση. Ακόμη χειρότερα, η δράση των νεκρών μαχητών γίνεται λόγος-καρικατούρα των δημόσιων ανδρών και γυναικών. Το αίμα τους φωνάζει. Κι έτσι γεννιέται η ιστορική λευχαιμία.
Αν κάτι ζητάει από μας όσων το αίμα πότισε τα βουνά της ελληνοαλβανικής μεθορίου, τους δρόμους των πόλεων, τους τόπους των εκτελέσεων, είναι να μιλήσουμε ταπεινά γι’ αυτό που έκαναν. Να γεμίσουμε με ζωή τις λέξεις που έχασαν τη σημασία τους. Να πάρουμε το μονοπάτι που οδηγεί στο νεκρό δάσος των λέξεων, να ανάψουμε τα χλωμά φανάρια (Μιχάλης Κατσαρός). Να μη χαθούν οι σκιές των νεκρών στο σκοτάδι του νεοφιλελευθερισμού.
Να σταθούμε δίπλα σ’ αυτούς που έδωσαν νόημα στην ουτοπία. Στην εποχή μας που τα ισοπεδώνει όλα. Που προβάρει τα ίδια κοστούμια σκέψης για όλους/ες. Που έχει κάνει εικόνισμα τον ορθολογισμό και την υποταγή στο αδύνατο. Την απίσχνανση της ιστορικής πραγματικότητας. Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γίνεις νοικοκύρης. Το δημοτικό τραγούδι μιλάει γι’ αυτή την αέναη σύγκρουση. Ανάμεσα στους «λογικούς» που βάζουν στη ζυγαριά τη ζωή τους. Τις μικροχαρές. Και απ’ την άλλη μεριά είναι η ουτοπία. Οι σαλοί. Αυτοί που δεν βολεύονται με την κατοχή, τον φασισμό, την αδικία. Που δεν συμβιβάζονται με το ταβάνι του σπιτιού τους. Που ονειρεύονται να αγγίξουν τον θόλο του ουρανού. Οχι ότι δεν πονάνε μακριά από τις μικροχαρές.
Οχι ότι δεν νιώθουν φόβο από την επιλογή της ουτοπίας. Προφανώς, δεν πρόλαβαν τα λόγια του Παναγιώτη Κανδύλη. Η ουτοπία θα ήταν ιστορικά άχρηστη και επιζήμια, αν μπορούσε να συρρικνωθεί στο στενό σχήμα του ορθολογισμού και των αριθμών. Δεν ήξεραν από τσιτάτα. Αν κάτι προσκύναγαν ήταν η αίσθηση του χρέους. Που τους οδήγησε στην αναμέτρηση με τους αριθμούς. Ανάμεσα σε πάμπολλα παραδείγματα και η μάχη της σοδειάς στη Θεσσαλία.
Στον καιρό μας έχουν αυξηθεί οι Σειρήνες που επαναλαμβάνουν νυχθημερόν το τραγούδι του Βασίλη. Που ομνύουν στο όνομα της ματαιότητας της ουτοπίας. Που επιχειρούν να μερεμετίσουν την ιστορική πραγματικότητα. Ομως, η ουτοπία είναι το καστανόχωμα του ανθρωπισμού.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας