Το τρέμουλο της Ανγκελα Μέρκελ σε δημόσια εμφάνισή της για τρίτη φορά και ο καθησυχασμός των αρμοδίων ότι όλα βαίνουν καλώς, έφεραν και πάλι στο προσκήνιο το ερώτημα: πόσο υγιείς είναι οι ηγέτες που μας κυβερνούν και αν μπορούν να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις, παρά τις ασθένειές τους;
Βεβαίως, και οι ηγέτες, οι κυβερνώντες, άνθρωποι είναι με σάρκα και οστά και «δικαιούνται» να ασθενούν. Το ερώτημα είναι, αν είναι άρρωστοι αρχήθεν και το αποκρύπτουν και ακόμα περισσότερο αν είναι ψυχικά ασθενείς ή ο θώκος της εξουσίας τούς μεταλλάσσει σε ψυχικά διαταραγμένες ή ανώμαλες προσωπικότητες, αφού πολλοί από αυτούς διακατέχονται από την εξουσιολαγνεία, τη λεγόμενη libido dominandi.
Το θέμα έχει απασχολήσει ψυχιάτρους, κοινωνιολόγους και άλλους ειδικούς. Μάλιστα έχουν εκπονηθεί και βιβλία για το ζήτημα αυτό, όπως «Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία», του γιατρού και πολιτικού Ντέιβιντ Οουεν και ακόμη της Τάνια Κρασνιάσκι: «Η εξουσία με ιατρική συνταγή - Ηγέτες του 20ού αιώνα υπό την επήρεια ουσιών». Πάμπολλα είναι τα παραδείγματα γνωστών ηγετών που κυβέρνησαν επί μακρόν λαούς και οι οποίοι είχαν σοβαρές ασθένειες, λαμβάνοντας φάρμακα που υπό εχεμύθεια παρασκεύαζαν οι προσωπικοί γιατροί τους. Υπήρξαν ηγέτες, όπως ο Τζον Φ. Κένεντι, επί παραδείγματι, που έπασχαν από πολλές σωματικές και ψυχικές ασθένειες (ο Κένεντι έπασχε μεταξύ άλλων από επίπονη οστεοπόρωση στη σπονδυλική στήλη, νόσο επινεφριδίων Addison κ.ά., ασθένειες που αντιμετώπιζε με φάρμακα LSD, κοκαΐνη κ.λπ., δηλ. ναρκωτικές ουσίες).
Ο Στάλιν, ο Λίνκολν και ο Τζόνσον, εν μέρει, έπασχαν από κατάθλιψη, ο Μιτεράν από καρκίνο, ο Ρούζβελτ ήταν ημιπαράλυτος και οι αρμόδιοι το απέκρυπταν. Ο Στάλιν, μάλιστα, καχύποπτος ων, εξόντωνε και τους γιατρούς του γιατί τάχα ήταν συνωμότες εις βάρος του!
Αλλά, οι σωματικές ασθένειες που αποκρύπτονταν επιμελώς για λόγους ευνόητους είναι ίσως ασήμαντες σε σύγκριση με τις σοβαρές ψυχικές που ενσκήπτουν κατά τη διάρκεια της ενάσκησης εξουσίας ηγετών. Η αρραγής εικόνα του στιβαρού ηγέτη που ηγείται και λαμβάνει αποφάσεις προς όφελος όλων, αμαυρώνεται ανεπανόρθωτα στα μάτια των πολιτών, αν διαδοθεί από τα ΜΜΕ ότι ο πρωθυπουργός ή πρόεδρος είναι ψυχικά ασθενής. Γι’ αυτό, σπανίως ενόσω διαρκεί η θητεία της εξουσίας του, βλέπει το φως της δημοσιότητας η είδηση για μια σοβαρή ασθένεια ηγέτη. Γιατί τα ερωτήματα που θα εγερθούν έχουν να κάνουν με τη διακυβέρνηση της χώρας.
Το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο όταν, εκ των υστέρων βεβαίως, διαπιστωθεί ότι ηγέτες βεληνεκούς και ιδίως ολιγάρχες, μονοκράτορες ή δικτάτορες τύπου Χίτλερ ή Στάλιν, κατέφευγαν ακόμη και στον Αποκρυφισμό, στα μέντιουμ και σε αστρολόγους για να μάθουν πώς να χειριστούν σοβαρά μελλοντικά προβλήματα της χώρας τους. Η σχέση του Χίτλερ και του Γ’ Ράιχ με τον αποκρυφισμό είναι γνωστή (βλ. Trevor Ravenscroft, «Η απόκρυφη ιστορία του Ναζισμού»), αλλά όχι και τόσο γνωστή κάποιων άλλων ηγετών ή θεωρητικών. Ακόμα και οι γιατροί πολλών πολιτικών υπέκυπταν στον πειρασμό της εξουσίας, πιστεύοντας ότι θα αναδεικνύονταν μελλοντικά σε άλλους τομείς!
Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι και αυτή η ίδια η μανιώδης επιθυμία κατάληψης εξουσίας από πολλούς και, δη, η πάση θυσία διατήρησή της –όταν καταληφθεί– ει δυνατόν ες αεί είναι μια φοβερή ψυχική ασθένεια, μια ψυχική διαταραχή. Είναι η εξουσιολαγνεία, από την οποία προσβάλλονται οι περισσότεροι ηγέτες, χωρίς μερικές φορές οι ίδιοι να το αντιληφθούν. Η εξουσιολαγνεία, που τους κάνει να πιστεύουν ότι είναι αθάνατοι! Οπως παρατηρεί ο Οουεν, ακόμα και το σύνδρομο της «υπερβολικής αυτοπεποίθησης», ή «Σύνδρομο της Υβρεως», είναι κι αυτό ένα νόσημα από το οποίο πάσχουν ουκ ολίγοι κυβερνώντες.
Πάντως, παλαιότερα δημοσιεύματα και έρευνες από το Χάρβαρντ και άλλα Πανεπιστήμια κατέδειξαν κάτι που πρέπει να λάβουν ίσως σοβαρά υπ’ όψη τους όλοι οι επίδοξοι πολιτικοί, οι επιζητούντες να αναλάβουν τα ηνία της εξουσίας. Λιγότερο ζουν όσοι εκλέγονται σε ανώτερα αξιώματα –λόγω του άγχους της θέσης της ηγεσίας–, και οι γυναίκες σε θέσεις εξουσίας έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με άντρες που κατέχουν αντίστοιχες θέσεις.
Η άσκηση εξουσίας, βεβαίως, έχει και το ανάλογο τίμημα. Ο δυνάμενος χωρείν χωρείτω.
Δημήτρης Τσινικόπουλος, δοκιμιογράφος-συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας