Αυτή ήταν η κρίση του Ηλιόπουλου για τον γαμπρό του, «Θανασάκη τον πολιτευόμενο», πολιτικό και οικονομικό επιστήμονα που έφαγε την προίκα της γυναίκας του, αδελφής του μπακάλη Ντίνου, προσπαθώντας να εκλεγεί βουλευτής.
Η οικονομική είναι πράγματι επιστήμη και μάλιστα από τις πιο σημαντικές σε έναν κόσμο ο οποίος καθημερινά ασχολείται με το χρήμα, τις αξίες των εμπορευμάτων, τις κινήσεις των χρηματιστηρίων, τα ΑΕΠ των χωρών και τα χρέη ιδιωτών και κρατών. Νόμπελ δίνονται και συνέδρια οργανώνονται για την ενημέρωση ειδικών και μη. Δεν μπορούμε όμως να αποφανθούμε πως η οικονομική επιστήμη είναι αποτελεσματική όπως θα θέλαμε και οπωσδήποτε δεν εκφράζεται δίχως σοβαρές διχογνωμίες και αντιπαραθέσεις.
Το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα είναι πια διεθνώς γνωστό και τα τελευταία χρόνια έχει ταλανίσει ειδικούς και μη αδιάκοπα. Μετά τις ελληνικές εκλογές το πρόβλημα πήρε ξανά νέες μεγάλες διαστάσεις με άρθρα και ανακοινώσεις από οργανισμούς, ινστιτούτα και ειδήμονες.
Τα λόγια όμως του Ηλιόπουλου, δηλαδή των Σακελλάριου και Γιαννακόπουλου, των σεναριογράφων, ηχούν με τρόπο που προειδοποιεί για κάτι το οποίο ειδικά στην Ελλάδα το έχουμε βιώσει ολοζώντανο: η επιστήμη σχεδιάζει αλλά ο μπακάλης, αυτός που είναι ο απλός καθημερινός «οικονομολόγος», δεν βρίσκει τρόπο να ισοσκελίσει τα βιβλία του, δεν βρίσκει τρόπο να πληρώσει έγκαιρα και ίσως δεν βρίσκει την αγορά έτοιμη να δουλέψει μαζί του.
Οι καθημερινοί οικονομολόγοι οι οποίοι παράγουν, πουλάνε και αγοράζουν, προσλαμβάνουν και απολύουν, εξάγουν και εισάγουν, διανέμουν και συγκεντρώνουν δεν παρακολουθούν τις εξειδικευμένες συζητήσεις για βιώσιμο ή μη βιώσιμο χρέος, για δημοσιονομικό κενό και για το πώς θα χρηματοδοτηθούν από το τραπεζικό σύστημα. Βρίσκονται από την πλευρά όπου όλες οι συζητήσεις και διαβουλεύσεις τελειώνουν και αρχίζει η πραγματική οικονομία. Εκεί που στηρίζονται όλες οι συνομιλίες και οι αριθμοί.
Οικονομολόγοι είμαστε όλοι μας στον περίγυρο της δουλειάς μας ή του σπιτιού μας. Οικονομία άλλωστε σημαίνει η καλή διαχείριση των του οίκου μας. Η οικονομική επιστήμη, σώμα γνώσεων το οποίο συγκροτήθηκε από την εμφάνιση του καπιταλισμού, είναι αντικείμενο μελέτης και έρευνας για τους ανθρώπους που μεθοδεύουν με γενικές αρχές και ειδικές πολιτικές κατά περίπτωση την κατεύθυνση οικονομιών κρατών.
Η Ελλάδα δεν έχει έλλειψη από οικονομικούς επιστήμονες. Ο νυν υπουργός Οικονομικών όπως και κάποιοι προηγούμενοι είναι ένας λαμπρός επιστήμων με διεθνές κύρος. Οι δηλώσεις του λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και εδώ και στην Ευρώπη. Μέχρι στιγμής οι σκέψεις του, όπως ξεδιπλώνονται από μέρα σε μέρα, δίνουν απαντήσεις αλλά προκαλούν και ερωτήματα όχι πιθανώς στους ειδήμονες αλλά στον μπακάλη Ηλιόπουλο.
Ακούσαμε για λιτό βίο και το καταλάβαμε, ακούσαμε και για οικονομία στο υπουργείο και αυτό το χειροκροτήσαμε. Δεν ακούσαμε όμως κάποια προτροπή στους μπακάληδες να στρωθούν στη δουλειά, δεν ακούσαμε πώς θα δουλέψουν αυτοί που παράγουν, δεν ακούσαμε μια καλή κουβέντα για αυτούς.
Καλή η επιστήμη, καλή η θεωρία της προσφοράς ή ανάπτυξη μέσω ζήτησης, καλή η κριτική κατά της λιτότητας, καλή η καταδίκη της φτώχειας και της ανεργίας. Ναι, η Ελλάδα βρίσκεται σε ανθρωπιστική κρίση και η κυβέρνηση έχει δίκιο να προβάλλει το ζήτημα με κάθε τρόπο. Ομως η ανθρωπιστική κρίση είναι και αυτή κρίση αριθμών και εργαλείων.
Και οι ειδήμονες πάνε και έρχονται, οι συζητήσεις επίσημες ή ανεπίσημες άρχισαν. Διαρροές και ψίθυροι πιθανόν ακόμα και κουβέντες του αέρα λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τους άλλους ειδικούς, τους δημοσιογράφους και επεκτείνονται σαν τον κυματισμό στη λίμνη μετά από το πέσιμο μιας πέτρας στην επιφάνειά της. Αυτά μεταφέρονται στις αγορές και από κει οι εντυπώσεις μετουσιώνονται σε πράξεις.
Βέβαια μπακάληδες του στιλ Ηλιόπουλου δεν υπάρχουν πια. Αντί για αυτούς υπάρχουν πολυεθνικές, ή μεγάλες αλυσίδες, βιομηχανίες που παράγουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, αγορές οι οποίες κάνουν τζίρο πέντε τρισεκατομμύρια δολάρια ημερησίως. Εχουμε επικοινωνίες σε πλανητικό επίπεδο και οι δηλώσεις γίνονται ενώπιον κοινού εκατομμυρίων. Ο μπακάλης με την ποδιά και ο γαμπρός του, η προίκα που φαγώθηκε στις αποτυχημένες προεκλογικές εκστρατείες ανήκουν σε ένα απώτατο παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά η ελληνική οικονομία αποτελείται από ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις και πάρα πολλές μικρές, του επιπέδου μπακάλικου.
Αυτές οι μικρές επιχειρήσεις ή οι αυτοαπασχολούμενοι Ελληνες χρειάζονται να γίνουν από οικονομολόγοι επιστήμονες αλλά και οι επιστήμονες αντίστοιχα να πάρουν λίγο από το πνεύμα των οικονομολόγων, δηλαδή της πρακτικής της οικονομίας. Εως ότου γίνει αυτή η αμοιβαία προσαρμογή, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίζονται, τα παίγνια και οι θεωρίες τους θα εμπλέκονται στην καθημερινότητα της οικονομίας, η οποία μάταια τόσα χρόνια περιμένει τους ειδικούς να αποφασίσουν. Σε μια τελική φάση, οι πολιτικοί και η πολιτική θα πάρουν αποφάσεις. Εως τότε η πραγματική οικονομία θα περιμένει παγωμένη στην άκρη μέχρις ότου της δώσουν το έναυσμα να παράξει ή να αποσυρθεί. Στη δεύτερη περίπτωση οι νυν πολιτικοί και η πολιτική τους θα έχουν χάσει μια μεγάλη ευκαιρία και το παιχνίδι θα αρχίσει με νέους όρους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας