Εστω και διά οδυνηρών ατραπών, το βέβαιο και πολιτικά κρίσιμο μέγεθος είναι το γεγονός ότι η χώρα μας εγκαταλείπει τους σκοτεινούς καιρούς της επιτροπείας και των κυριαρχικών περιορισμών και εισέρχεται στις διαδοχικές φάσεις της οικονομικής ομαλοποίησης.
Σχετική ανεξαρτησία και οικονομική ομαλότητα σημαίνει ότι η χώρα ξαναβρίσκει τους πολιτικούς της ρυθμούς, δηλαδή στην πολιτική δημοκρατία τις συγκρουσιακές κοινωνικές και ταξικές σχέσεις, οπότε επανέρχεται πλήρως το συγκρουσιακό ιστορικό δίπολο πρόοδος-συντήρηση ή σε πολιτικούς όρους Αριστερά-Δεξιά.
Ο «αφελής» Μακρόν, ο οποίος θα είχε υποστεί μεγάλη ήττα απέναντι σε όποιον άλλον αντίπαλο εκτός από τη νεοχιτλερική Λεπέν, επιχειρεί να ακυρώσει μια διάκριση (Αριστερά-Δεξιά) σύμφυτη όχι μόνο με την κοινωνική διαστρωμάτωση αλλά και με την ίδια την ιστορία της πατρίδας του.
Οσο υπάρχουν κοινωνικά μη προνομιούχοι και κοινωνικά προνομιούχοι, η διαίρεση σε ευρύτερη Αριστερά και ευρύτερη Δεξιά θα είναι παρούσα και θα προσδιορίζει τις πολιτικές διεργασίες και εξελίξεις.
Ας μου επιτραπούν δύο εισαγωγικά σημειώματα.
Ηδη σε μεγάλες πόλεις διεξάγεται με ιδιαίτερη επιτυχία ο δημόσιος διάλογος για την αναθεώρηση του Συντάγματος (Ρέθυμνο, Μυτιλήνη, Ηράκλειο Κρήτης). Πολίτες και συλλογικότητες, εργατικές, εργοδοτικές, επιστημονικές, αυτοδιοικητικές, όχι απαραιτήτως φιλοκυβερνητικού προσανατολισμού, αλλά με πίστη στη δημοκρατική πρωτοβουλία και στην άμεση διαδικασία, συμμετέχουν και καταθέτουν άκρως ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Οι προηγηθείσες ενστάσεις των φοβικών συνδρόμων απέναντι στον πρωταγωνιστικό ρόλο του λαϊκού παράγοντα απορρίφθηκαν στο κοινωνικό εργαστήρι μετ’ επαίνων.
Λέχθηκε και αποτυπώθηκε και γραπτώς ότι σε «συνθήκες υποδούλωσης» δεν γίνεται αναθεώρηση του Συντάγματος. Οπου ως υποδούλωση εννοείται προφανώς η πολυετής μνημονιακή επιβολή πάνω στην πατρίδα μας. Δηλαδή ο ασφυκτικός περιορισμός στην οικονομική, επομένως και στην πολιτική και εθνική κυριαρχία. Κάτι που αποδέχεται και η παρούσα κυβέρνηση, η οποία, όπως ήδη είπαμε, δίνει τιτάνιο αγώνα για την εν συνόλω «απελευθέρωση».
Ομως πρέπει να επισημάνουμε στους πολίτες ότι η αναθεωρητική του Συντάγματος ή δευτερογενής λειτουργία και εξουσία αρχίζει, αναπτύσσεται και ολοκληρώνεται κατά τις προβλέψεις του ίδιου του Συντάγματος, δηλαδή εντός του ισχύοντος πολιτικού συστήματος.
Δηλαδή δεν πρόκειται για επαναστατική ανατροπή και κατάργηση του πολιτευματικού καθεστώτος και εγκαθίδρυση ενός νέου συστήματος διαφορετικών θεμελιωδών ιστορικών και ιδεολογικών αρχών (πρωτογενής συντακτική εξουσία).
Το πολιτικό σύστημα έχει και άλλες θεμελιώδεις ή δευτερεύουσες συνιστώσες, εκτός από την αναθεωρητική πρόσβαση, και ομολογουμένως λειτουργεί, όλους αυτούς τους χρόνους της σκληρής μνημονιακής περιπέτειας, με περιορισμούς και δυσκολίες οπωσδήποτε, αλλά πάντως λειτουργεί. Ουδείς απαίτησε, σε «συνθήκες υποδούλωσης», η Βουλή να μη νομοθετεί, για παράδειγμα, ή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να μην ασκεί τις ρυθμιστικές του αρμοδιότητες.
Συμπέρασμα: Οταν το πολιτικό σύστημα μπορεί να λειτουργεί, έστω και δυσχερώς, τότε μπορεί να λειτουργεί και η αναθεώρηση του υπέρτατου κανονιστικού κειμένου, βλέπε του Συντάγματος.
Ερχομαι τώρα στο κεντρικό θέμα, το οποίο φιλοδοξώ να καταλάβει στη συνέχεια και άλλα, πλην του παρόντος, άρθρα.
Η επικείμενη οικονομική και συνακόλουθα πολιτική ομαλότητα θα είναι, επαναλαμβάνω ίσως, συγκρουσιακή. Αλλωστε συγκρουσιακό είναι, ως γνωστόν, το γράμμα και το πνεύμα της πολιτευματικής μας πραγματικότητας, η οποία υιοθετεί και ενσωματώνει το συγκρουσιακό μοντέλο μεταξύ κοινωνικών τάξεων, πολιτικών κομμάτων, ακόμα και μεταξύ των ίδιων των θεσμών και των αντιπροσωπευτικών οργάνων τους.
Η μείζων σύγκρουση που θα συμβεί, κατά τη γνώμη μου, στην κοινωνία και επομένως στην πολιτική, θα είναι η θεσμική, στη βάση των κατεξοχήν ιδεολογικών και ταξικών και πάντως διαφορετικών προτάσεων και συναρτήσεων των σχετικών με την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος.
Σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, που αγγίζουν την κορωνίδα του συστήματος προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων (αξιοπρέπεια-θρησκευτική ελευθερία), παρέμβαση στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος, δηλαδή άρση των ανισορροπιών ενός συστημικού πλέγματος πολιτικής, οικονομικής και επικοινωνιακής εξουσίας, και ο ιδιαίτερος ρόλος της Δικαιοσύνης και η συνταγματική ρήτρα ανακατανομής του πλούτου και κατοχύρωσης των εργασιακών δικαιωμάτων ως αφετηρία ουσιωδών κοινωνικών ανακατατάξεων.
Γύρω από τους άξονες αυτούς θα επισυμβεί η σύγκρουση, η οποία και θα προσδιορίσει το περιεχόμενο των νέων θεσμών.
Γι’ αυτό και η με παντοίους τρόπους προσέγγιση στα επόμενα κείμενα.
* καθηγητής της Πολιτικής Κοινωνιολογίας, πρώην αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας