Καθώς η 9η Μαΐου, ημέρα της «νίκης» (;) ενάντια στον φασισμό, πλησιάζει, αξίζει να θυμηθούμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη αντιμετωπίζει το πρόβλημα ασυνόδευτων ή και ορφανών προσφυγόπουλων.
Μόνο που εάν σήμερα το πρόβλημα είναι συνδεδεμένο με τον πόλεμο στη Μ. Ανατολή δίνοντας την ευκαιρία στους νεοναζί να διαχύσουν τη βολική ρητορική τους, εφτά δεκαετίες πριν ήταν συνδεδεμένο (πρώτα και κύρια) με τις πράξεις τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού, της UNRRA και κάποιων εθνικών κυβερνήσεων, περισσότερο από 1.000.000 ορφανά, αγνοούμενα ή άγνωστης ταυτότητας παιδιά υπήρχαν διασκορπισμένα σε όλη την ήπειρο τα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο.
Μόνο στην πρώην Γιουγκοσλαβία υπήρχαν 280.000 ορφανά και το απίστευτο φαινόμενο των 10.000 παιδιών που είχαν επιβιώσει ανάμεσα σε αγρίμια στο δάσος σε συνθήκες ακραίας φτώχειας ερχόταν σιγά σιγά στην επιφάνεια. Οπως η D. Marcadle σημείωνε το 1949, στην ίδια τη Γερμανία η UNRRA, με μέτριους υπολογισμούς, έπρεπε να προστατέψει 50.000 παιδιά.
Και σε χώρες όπως η Ελλάδα που περνούσαν από έναν σπαρακτικό εμφύλιο, μόνο το 1948, χρονιά κορύφωσής του, 40.000 έπρεπε να «μετακινηθούν» μέσα από προγράμματα εκκένωσης περιοχών, καθώς τα παιδιά υπήρξαν τόσο θύματα όσο και εργαλεία μιας αυξανόμενης πολιτικής σύγκρουσης προς χειρισμό της «κοινής γνώμης» (Children of the Greek Civil War-Refugees and the Politics of Memory 2011).
Τα μισά κατέληξαν σε ορφανοτροφεία της Ανατολικής Ευρώπης, τα άλλα μισά σε ορφανοτροφεία ή πλούσιες οικογένειες της Ελλάδας και της Δύσης γενικότερα.
Ομως μία από τις πλέον σοβαρές συνέπειες ήταν τα ψυχικά τραύματα που οι βομβαρδισμοί, τα πτώματα στους δρόμους και ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα είχαν επιφέρει. Η συμπεριφορά αυτών των παιδιών (Εβραιόπουλων ή χριστιανών) στα ιδρύματα αποκάλυπτε ή ακραία βία απέναντι στα πιο αδύναμα παιδιά ή ακραία κατάθλιψη. Κυριολεκτικά η επίκτητη ανημπόρια που κυριαρχεί σήμερα φυτεύτηκε τότε.
Ο Mazower στη «Σκοτεινή Ηπειρο» αναφέρει τον διάλογο μεταξύ δύο κοριτσιών από την Τσεχία και την Αγγλία. «Πρέπει να παραδεχτείς πως ο πόλεμος δεν δημιούργησε μονάχα ήρωες, αλλά και δειλούς. Αυτοί που έμαθαν να μιλούν ψιθυριστά δεν μπορούν τώρα να βρουν τη φωνή τους».
Η κατάλυση κάθε αξίας που ο φασισμός είχε επιβάλει στην ήπειρο δημιούργησε μια γενιά φοβισμένων/χειραγωγημένων κομφορμιστών σε Ανατολή και Δύση.
Ή αλλιώς, για να παραφράσουμε ελαφρά τον (αναφερόμενο στη «Σκοτεινή Ηπειρο») D. Cannadine στον Observer: «Οποιος θέλει να καταλάβει την κατάληξη της σημερινής Ευρώπης, πρέπει να αναζητήσει τις απαντήσεις σε εκείνη την εποχή».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας