Αλλαγές στο νομοσχέδιο για τον αιγιαλό και σύγκρουση στη Βουλή

Σε νομοτεχνικές βελτιώσεις του νομοσχεδίου για τον αιγιαλό, προχώρησε εν μέσω αντιδράσεων η υφυπουργός Οικονομικών, Κατερίνα Παπανάτσιου.

Συγκεκριμένα, μετά τις ενστάσεις και κατηγορίες περί νομιμοποίησης αυθαιρέτων, η κ. Παπανάτσιου απέσυρε τη ρύθμιση που προβλέπει πως «μπορεί να εξαιρούνται από την κατεδάφιση, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική η ειδική διάταξη με απόφαση του υπουργού οικονομικών έργα που κατασκευάστηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011 αν αφορούν έργα και δραστηριότητες που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας και ασφάλειας, έργα εθνικής σημασίας, έργα υποδομής δικτύων κοινής ωφέλειας, συμπεριλαμβανομένων των έργων ΑΠΕ».

Επίσης, διαγράφηκαν αναφορές σε «εξαίρεση από κατεδάφιση», ενώ υπάρχει νέα αλλαγή με την οποία η φράση «αδειοδότησης» αντικαθίσταται από τη φράση παραχώρηση χρήσης ή εξαίρεση από την κατεδάφιση.

Επιπλέον, η Επιτροπή της παρ. 1 του άρθρου 3 δύναται να καθορίσει μικρότερο πλάτος παραλίας (από τα 30 μέχρι 50 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού), μετά από αιτιολογημένη κρίση, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα ειδικότερα γεωμορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού και δημημένου περιβάλλοντος της περιοχής.

Ακόμη, διαγράφεται η λέξη «βραχονισίδων» του άρθρου 36 το οποίο επιτρέπει την παραχώρηση της χρήσης νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων καθώς και του συνεχόμενου αιγιαλού και της παραλίας για την εξυπηρέτηση σκοπών γεωργικών και κτηνοτροφικών, αλιευτικών, υδατοκαλλιέργειας ναυταθλητικών, τουριστικών, ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, εθνικής άμυνας και ασφάλειας και περιβαλλοντικής έρευνας. Οι εκτάσεις αυτές παραχωρούνται για χρήση με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, ύστερα από σύμφωνη γνώμη των υπουργών Εθνικής Άμυνας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Τουρισμού.

Μιλώντας στη Βουλή, η κ. Παπανάτσιου τόνισε ότι «οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αντιμετωπίζουν την πρόκληση της περιβαλλοντικής και ιδιοκτησιακής προστασίας των δικαιωμάτων του Δημοσίου στον αιγιαλό και τους λοιπούς κοινόχρηστους χώρους» και ότι κινούνται στην κατεύθυνση μεγέθυνσης της κοινοχρησίας και της αποφυγής νέων αυθαιρεσιών.

Η υφυπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε σε «τομές» αλλά και σε «παρεμβάσεις» που επιδιώκουν να διορθώσουν «έστω και οριακά αστοχίες του παρελθόντος».

Επίσης, έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε συγκεκριμένες διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες:

- για πρώτη φορά προσδιορίζεται ότι το ελάχιστο πλάτος της παραλίας δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 30 μέτρα, εκτός από τις περιπτώσεις που τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, το καθιστούν αναγκαίο (ειδικές περιπτώσεις όπως για παράδειγμα τα Δωδεκάνησα, θα αντιμετωπιστούν με επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία).

- Για πρώτη φορά απαγορεύεται ρητά η κατασκευή κτισμάτων και η γενικά η τοποθέτηση κατασκευών στον αιγιαλό, την παραλία, το υδάτινο στοιχείο κλπ.

- Κάθε δήμος είναι υποχρεωμένος να διασφαλίζει πρόσβαση σε άτομα με αναπηρία, τουλάχιστον σε μια παραλία, στα διοικητικά του όρια (μέχρι σήμερα δεν υπήρχε παρόμοια πρόβλεψη στο νόμο του αιγιαλού).

- Για πρώτη φορά προβλέπεται υποχρεωτική ύπαρξη ελεύθερης διόδου από τον δημόσιο δρόμο προς τον αιγιαλό, όταν παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο.

- Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, ο παλαιός αιγιαλός παύει να ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και ανήκει στη δημόσια κτήση. Είναι ανεπίδεκτος κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων και καταγράφεται πλέον ως κοινόχρηστος χώρος που ανήκει στο Δημόσιο.

- Υπάρχει ενιαία οικοσυστημική διαχείριση αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού.

- Διατηρούνται κάποια έργα με αυστηρότερες όμως προϋποθέσεις. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και η σύμφωνη γνώμη και του υπουργείου περιβάλλοντος και των καθ΄ύλην αρμόδιων υπουργείων. Η δε διατήρηση και περαιτέρω παραχώρηση γίνεται μόνο έναντι ανταλλάγματος.

- Το πλαίσιο παραχώρησης απλής χρήσης παλαιού αιγιαλού, τροποποιείται υπέρ της κοινοχρησίας και η πιο συνηθισμένη χρήση γίνεται πλέον η απλή χρήση (ομπρέλες, ξαπλώστρες ρυμουλκούμενες καντίνες κλπ).

- Η κυβέρνηση έχει στόχο να επεκτείνει ιδίως την απλή χρήση με ηλεκτρονικές δημοπρασίες. Στόχος είναι επίσης οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες να γίνονται και για τις παραχωρήσεις από τους δήμους.

- Το αντάλλαγμα καθορίζεται πλέον με αντικειμενικό και άρα "αμερόληπτο" τρόπο.

- Εξαιρούνται ρητά από την αδειοδότηση χρήσης αιγιαλού κατοικίες και καταστήματα κάθε είδους και ξενοδοχειακές μονάδες. Αυτό σημαίνει πως αν είναι παράνομες κατασκευές, αυτές θα κατεδαφιστούν. Οι μόνες ξενοδοχειακές μονάδες που μπορούν να έχουν την παραχώρηση χρήσης στον αιγιαλό, είναι αυτές που κατασκευάστηκαν από το Δημόσιο ή τον ΕΟΤ ή για λογαριασμό τους, όπως συμβαίνει με τα ιστορικά «Ξενία».

Πυρ ομαδόν περί νομιμοποίησης αυθαιρέτων

«Είναι απορίας άξιο γιατί η κυβέρνηση περίμενε να περάσουν τέσσερα και πλέον χρόνια και φέρνει τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις τις τελευταίες ημέρες της θητείας της», ανέφερε ο εισηγητής της Ν.Δ. Απόστολος Βεσυρόπουλος και αναγνώρισε ότι υπάρχουν και εύλογες ρυθμίσεις όπως για παράδειγμα, η διάταξη που προβλέπει υποχρεωτική δίοδο, σε περίπτωση που μεταξύ του αιγιαλού και της δημοσίας οδού περιλαμβάνεται ιδιωτικό ακίνητο.

Ο βουλευτής της Ν.Δ. είπε ωστόσο ότι υπάρχει ζήτημα με διάταξη του νομοσχεδίου που δίνει τη δυνατότητα διατήρησης έργων και εγκαταστάσεων με βάση αναπτυξιακούς νόμους ή συμβάσεις που έληξαν, τα οποία στερούνται της αναγκαίας άδειας, εφόσον αυτά έχουν κατασκευαστεί έως 28.07.2011 και έχει υποβληθεί αίτηση αδειοδότησης ή εξαίρεσης από κατεδάφιση. 

«Από τη μια πλευρά θεσπίζετε διατάξεις αυστηρότατες κατ' αρχάς, όπως η αύξηση του πλάτους της ζώνης παραλίας, οι περιορισμοί στην απλή χρήση. Από την άλλη, φέρνετε από πίσω εξαιρετικές δυνατότητες διατήρησης αυθαιρέτων που υπονομεύουν τον κανόνα», σημείωσε για τις ρυθμίσεις που αναφέρονται στον αιγιαλό ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Νίκος Δένδιας.

«Το νομοσχέδιο νομιμοποιεί αυθαιρεσίες και ταυτόχρονα παρεμβαίνει αυθαίρετα σε νόμιμες δραστηριότητες», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Γιάννης Κουτσούκος. Ο κ. Κουτσούκος κατήγγειλε ότι νομιμοποιείται μια γενιά αυθαιρεσιών από το 2001 έως το 2011. 

«Ο ΣΥΡΙΖΑ προωθεί σειρά αντιδραστικών ρυθμίσεων για τον αιγιαλό που δεν είχαν επιχειρήσει να φέρουν οι προηγούμενοι», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Θανάσης Βαρδαλής.

«Νομιμοποιούνται αυθαίρετα, ανοίγονται περισσότεροι δρόμοι παρέμβασης και δίνονται μια σειρά διευκολύνσεων στο κεφάλαιο σε σχέση με το τι προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Προωθείτε παραπέρα την εμπορευματοποίηση στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ.

Τη θέση ότι το νομοσχέδιο καλύπτει αυθαιρεσίες, διατύπωσε ο ειδικός αγορητής της Ένωσης Κεντρώων Δημήτρης Καβαδέλλας. Ταυτόχρονα όμως επισήμανε ότι «αποχαρακτηρίζεται ο αιγιαλός από ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και μετατρέπεται σε δημόσια περιουσία, και πλέον ο κοινόχρηστος χαρακτήρας θα καταστρέψει χιλιάδες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες οι οποίοι στεγάζονταν επί του αιγιαλού».