Σύννεφα πάνω από τις Βρυξέλλες

Ο πρόλογος της ερώτησης μιας Γαλλίδας δημοσιογράφου προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς αποτυπώνει πλήρως το κλίμα που επικρατεί στην πρωτεύουσα της Ευρώπης: Εχω έρθει πάμπολλες φορές στις Βρυξέλλες και ποτέ δεν συνάντησα τόσο «μαύρη διάθεση», είπε η συνάδελφος.

Και είναι πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που ίσως οδηγεί τους πιο απαισιόδοξους στο συμπέρασμα ότι βαδίζουμε αργά αλλά σταθερά στη διάλυση της Ενωμένης Ευρώπης και -στην καλύτερη περίπτωση- στην οικοδόμηση μιας Ευρώπης όπου η Γερμανία θα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού.

Στην τριήμερη επίσκεψη στις Βρυξέλλες που οργάνωσε το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, έγινε σαφές ότι τρία είναι τα θέματα που απασχολούν τους εταίρους, το Brexit, το προσφυγικό και βεβαίως η οικονομική κρίση.

Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ενωμένη Ευρώπη είναι το κυρίαρχο. Είναι το πρώτο πράγμα που τονίζουν όλοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, παρότι διατείνονται ότι η Βρετανία έκανε την επιλογή της και θα υποστεί και τις συνέπειες. Αποφεύγουν πάντως να επισημάνουν τις συνέπειες που θα έχει για την ίδια την Ευρώπη η φυγή από την Ε.Ε. της δεύτερης έως προχθές μεγαλύτερης, μετά τη Γερμανία, οικονομικής δύναμης.

Φαίνεται πως η ειλημμένη απόφαση είναι η στάση έναντι της Αγγλίας να είναι «άτεγκτη», λέξη που χρησιμοποίησε ο εκπρόσωπος του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Μαργαρίτης Σχοινάς, ακόμη κι αν τελικά το βρετανικό κοινοβούλιο αποφασίσει να ανατρέψει την απόφαση του δημοψηφίσματος, παρότι διαφαίνεται, κατά τα λεγόμενα του Μάρτιν Σουλτς, πως το γεγονός αυτό κάνει την Ευρώπη πιο «αδύναμη».

Η αδυναμία όμως αυτή φαίνεται ότι αρχίζει να γίνεται συνείδηση στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Καθόλου τυχαία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μίλησε για τις «θυσίες» που έκαναν οι δικοί του γονείς χάριν του μέλλοντος των παιδιών τους. Για να προσθέσει, για πρώτη φορά, πως «τώρα ζητάμε από τους γονείς περισσότερους φόρους, θυσίες για πολλά, για να σώσουμε τις τράπεζες, ενώ η ανεργία των νέων βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Και ταυτόχρονα κερδίζουν εκλογές αυτοί που θέλουν να καταστρέψουν την Ευρώπη».

Ο Σουλτς αναφερόταν βέβαια εμμέσως στην άνοδο των νεοφασιστικών κομμάτων σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Αυστρία κ.λπ. Κανείς ωστόσο στις Βρυξέλλες δεν αναφέρεται ιδιαίτερα σ’ αυτό το θέμα. Το είπε άλλωστε ευθέως: «Η Ε.Ε. δεν έχει τα μέσα να καταπολεμήσει ηγέτες σαν τον πρόεδρο της Ουγγαρίας Ορμπαν. Δεν είναι ομοσπονδιακή δημοκρατία. Είναι δύσκολο να αναμειχθεί σε μεμονωμένα κράτη».

Η ιδέα ωστόσο της Ενωμένης Ευρώπης υπό τη μορφή ομοσπονδίας, με κοινή κεντρική κυβέρνηση και Γερουσία, εκτός του Κοινοβουλίου, φαίνεται πως ωριμάζει σε κάποιους κύκλους. Ο Γκι Φερχόφσταντ, ο οποίος έχει αναλάβει και τη διαπραγμάτευση με τη Μεγάλη Βρετανία, είναι αυτός που την προωθεί, στα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, με χρηματοδότηση από τους ίδιους τους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Χρειάζεται πάντως αρκετά μεγάλο διάστημα για την πλήρη επεξεργασία της συγκεκριμένης πρότασης που, αν υλοποιηθεί, θα πραγματοποιηθεί μετά την οριστική έξοδο της Βρετανίας, για την οποία υπολογίζεται οι διαπραγματεύσεις να διαρκέσουν τουλάχιστον δύο χρόνια κι άλλα τόσα για τον επαναπροσδιορισμό της «νέας σχέσης» του Ηνωμένου Βασιλείου με τις Βρυξέλλες. Νέα σχέση που δεν μπορεί για τρίτη φορά, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να είναι «ειδική» σε ό,τι αφορά τόσο τις μετακινήσεις όσο και το εμπόριο.

Και βεβαίως στην πρόταση Φερχόφσταντ ουδεμία αναφορά υπήρξε στον κίνδυνο ενίσχυσης του νεοφασισμού και του νεοναζισμού στην Ευρώπη από την άνοδο των εθνικιστικών κομμάτων. Ο φόβος ωστόσο, λόγω των επικείμενων εκλογών σε Γερμανία, Γαλλία, Πορτογαλία, είναι διάχυτος, αν και όχι εκπεφρασμένος.

Το προσφυγικό και η οικονομική κρίση μοιάζει να έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα.

Ενημέρωση από Κύπρο

Σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, η επίσημη ενημέρωση από τον Κύπριο επίτροπο είναι πως υπάρχει καλή προετοιμασία για την επερχόμενη ανθρωπιστική κρίση στο Ιράκ σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ, καθώς επεξεργάζονται σχέδιο για την επίτευξη συμφιλίωσης των κοινοτήτων στην πολύπαθη Μοσούλη.

Διατυπώνονται πάντως, επαναφέροντας ένα παλαιότερο σχέδιο, και σκέψεις συγκέντρωσης προσφύγων που ήδη βρίσκονται στη «γηραιά ήπειρο» σε συγκεκριμένα ανά την Ευρώπη σημεία, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Για το τέλος να σημειώσουμε ότι ο Μάρτιν Σουλτς, παρότι ρωτήθηκε, αρνήθηκε να ανοίξει τα χαρτιά του αν θα είναι και πάλι υποψήφιος για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η επιλογή του θα εξαρτηθεί από το αν θα κληθεί να θέσει υποψηφιότητα στις γερμανικές εκλογές.

Ο ίδιος πάντως, αν και στην ενημέρωση δημοσιογράφων απ’ όλο τον κόσμο μίλησε στην αγγλική γλώσσα, στη συγκεκριμένη ερώτηση επέλεξε να απαντήσει στα γαλλικά, «στη γλώσσα μιας χώρας που παραμένει στην Ε.Ε.».