Μία συνέντευξη, πολλά ερωτήματα

Περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις εγείρει συνέντευξη του ειδικού συμβούλου του γ.γ. του ΟΗΕ, Εσπεν Μπαρθ Εϊντε, που δημοσιεύεται την Κυριακή στην κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης». Μία εβδομάδα και κάτι μετά την αποτυχία της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά, ο κ. Εϊντε μίλησε τηλεφωνικά στην εφημερίδα από τη Νέα Υόρκη μερικές ώρες μετά την ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο Νορβηγός διπλωμάτης ήταν φανερά απογοητευμένος από την έκβαση της προσπάθειας, όμως δεν δίστασε να απαντήσει έντονα στις κατηγορίες περί έλλειψης προετοιμασίας από τα Ηνωμένα Εθνη, αντιτείνοντας πως είναι οι πλευρές που, αν και ήξεραν τι ήθελαν, δεν κατάφεραν να δείξουν τη στρατηγική ευελιξία να τα πετύχουν.

Σε σχέση με τη δήλωση του Ν. Κοτζιά που «θεωρεί ότι ήσασταν απροετοίμαστος για τη διάσκεψη στο Κραν Μοντανά», ο κ. Εϊντε απάντησε: «Νομίζω πως ήμασταν καλά προετοιμασμένοι εδώ και πολύ καιρό και είχαν προηγηθεί πολλές συναντήσεις με όλες τις πλευρές. Ειδικά όμως με τις εγγυήτριες είχαμε αρχίσει να αναπτύσσουμε κάποιες ιδέες για την ασφάλεια που ξεκίνησαν να συζητούνται στην πρώτη σύνοδο στη Γενεύη. Κατ’ ακρίβεια η δήλωση [του Ελληνα ΥΠΕΞ] με εξέπληξε καθώς μερικές από τις καλύτερες συζητήσεις τις είχα με τον κ. Κοτζιά».

Οι αναφορές του Νορβηγού διπλωμάτη

Οσον αφορά το δείπνο της 6ης Ιουλίου, ο κ. Εϊντε άφησε να νοηθεί πως υπήρξε πράγματι πρόταση Τσαβούσογλου που θα ικανοποιούσε την ε/κ πλευρά, αμφισβητώντας την ακρίβεια του αφηγήματος για υπαναχώρηση της τουρκικής πλευράς την τελευταία στιγμή, αλλά αποφεύγοντας να μπει σε λεπτομέρειες. Σε ερώτηση αν υπήρξε γραπτή ή προφορική πρόταση από την πλευρά της Τουρκίας για κατάργηση των εγγυήσεων και του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης, απάντησε:

«Νομίζω ότι ξέρετε την απάντηση. Ο γενικός γραμματέας είπε πως στη βάση των διμερών συναντήσεων που έγιναν θεωρούσε πως μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία σε ένα συνολικό πακέτο. Και ένα από τα στοιχεία αυτού του πακέτου ήταν και η κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεως και των επεμβατικών δικαιωμάτων από την πρώτη ημέρα της λύσης».

Σε παρατήρηση γιατί τότε ο κ. Τσαβούσογλου είπε κατά τη διάρκεια του δείπνου πως ποτέ δεν έκανε λόγο για κατάργηση αυτών των στοιχείων, ο κ. Εϊντε είπε ότι αυτό «δεν είναι αλήθεια. Κατ’ ακρίβεια δεν είπε ακριβώς αυτό. Εδώ μπαίνουμε σε ζητήματα που εμπίπτουν στον εμπιστευτικό χαρακτήρα του δείπνου, όμως αυτό δεν ισχύει. Δεν μπορώ να πω περισσότερα, καθώς είναι ένα θέμα άκρως εμπιστευτικό».

«Το πλαίσιο Γκουτέρες συνάδει με τις παραμέτρους που ήδη είναι γνωστές» ανέφερε ο κ. Εϊντε και πρόσθεσε: «Ηταν νομίζω το καλύτερο το οποίο μπορούσαμε να παρουσιάσουμε και ένα από τα πιο οδυνηρά κομμάτια της εμπειρίας στο Κραν Μοντανά ήταν πως είχαμε όλα τα κομμάτια του παζλ εκείνο το βράδυ (της 6ης Ιουλίου), όμως οι συμμετέχοντες δεν κατάφεραν να τα ενώσουν, όχι λόγω της ουσίας, αλλά λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης.

»Το πλαίσιο βέβαια βρίσκεται ακόμα εκεί, αν οι πλευρές θέλουν να το αξιοποιήσουν. Και ήταν νομίζω ο καλύτερος τρόπος επίλυσης των μόνων από τα εκκρεμή ζητήματα που είχαν στρατηγική σημασία για την κατάληξη της διαδικασίας».

Τέλος, για το τι θα γίνει από εδώ και πέρα, επανέλαβε πως τα Η.Ε. είναι έτοιμα να συνδράμουν, όμως παραδέχτηκε πως δεν γνωρίζει αν και οι δύο πλευρές συνεχίζουν να στηρίζουν τις μέχρι σήμερα παραμέτρους για λύση. Το πλαίσιο Γκουτέρες, τονίζει, εξακολουθεί να αποτελεί κατά τη γνώμη των Η.Ε. μια καλή βάση συζήτησης, αν το θέλουν οι πλευρές.