Η φωτεινή λάμψη του Γαλαξία μας έχει εμπνεύσει παραμύθια, ζωγραφιές, τραγούδια και ποιήματα για αιώνες από την ιαπωνική και την κινεζική λαογραφία μέχρι την ελληνική μυθολογία.
Ομως, σήμερα, το ένα τρίτο των ανθρώπων που κατοικούν τον πλανήτη μας δεν μπορούν να δουν τον Γαλαξία τη νύχτα εξαιτίας του τεχνητού φωτισμού ο οποίος επηρεάζει περίπου το 80% του πλανήτη.
Τα ευρήματα αυτά, που αποτελούν μέρος ενός νέου άτλαντα της παγκόσμιας φωτορρύπανσης, δείχνουν ότι το πρόβλημα μπορεί να επιδεινωθεί αν δεν υπάρξει κάποια ρυθμιστική δράση.
Η φωτορρύπανση έχει ενταθεί τον τελευταίο μισό αιώνα, με αύξηση περίπου 6% κάθε χρόνο στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύεται, η οποία χρησιμοποιεί έναν άτλαντα που δημιουργήθηκε πριν από 15 χρόνια από τους ίδιους ερευνητές.
Για τη δημιουργία του νέου άτλαντα ορίστηκε ως «μολυσμένος από το φως ουρανός» ο νυχτερινός ουρανός που είναι περίπου 10% φωτεινότερος από το φυσιολογικό.
Νέος άτλαντας
Πλέον, ο νέος άτλαντας δείχνει ότι περισσότερο από το 80% του πληθυσμού της Γης βιώνει τη φωτορρύπανση στον νυχτερινό ουρανό, ένα ποσοστό που κορυφώνεται στο 99% των Ευρωπαίων και των Αμερικανών.
Οι χώρες με τους πληθυσμούς που πλήττονται λιγότερο από τη φωτορρύπανση είναι το Τσαντ, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και η Μαδαγασκάρη, με περισσότερα από τα τρία τέταρτα των κατοίκων τους να ζουν κάτω από συνθήκες παρθένου ουρανού.
Οι περιοχές με τις μεγαλύτερες μη μολυσμένες από τη φωτορρύπανση περιοχές είναι η Γριλανδία (μόνο το 0,12% της έκτασής της δεν έχει παρθένο ουρανό), η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (0,29%), το Νιούε στον νότιο Ειρηνικό Ωκεανό (0,45%), η Σομαλία (1,2%) και η Μαυριτανία (1,4%).
Από την άλλη πλευρά, η πιο μολυσμένη από τη φωτορρύπανση χώρα είναι η Σιγκαπούρη, όπου το σύνολο του πληθυσμού ζει κάτω από τόσο φωτεινό ουρανό που το μάτι δεν μπορεί να προσαρμοστεί πλήρως στη νυχτερινή όραση.
Αλλοι πληθυσμοί που αντιμετωπίζουν τέτοιο επίπεδο φωτορρύπανσης είναι στο Κουβέιτ (98%), στο Κατάρ (97%), στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (93%), στη Σαουδική Αραβία (83%), στη Νότια Κορέα (66%), στο Ισραήλ (61%), στην Αργεντινή (58%), στη Λιβύη (53%) και στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο (50%).
Σε όλες αυτές οι χώρες περισσότερο από το ήμισυ των κατοίκων τους ζουν κάτω από εξαιρετικά φωτεινό ουρανό.
Μεταξύ των χωρών της G20 η Σαουδική Αραβία και η Νότια Κορέα έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού που εκτίθεται σε εξαιρετικά φωτεινό ουρανό, ενώ και η Ιταλία είναι εξαιρετικά μολυσμένη.
Αντιθέτως, η Γερμανία είναι η λιγότερο μολυσμένη από τη φωτορρύπανση χώρα της G20 και η Αυστραλία από τις λιγότερο μολυσμένες χώρες.
Αυτό που επηρεάζει περισσότερο η φωτορρύπανση είναι η δυνατότητά μας να βλέπουμε τον Γαλαξία μας στον νυχτερινό ουρανό.
Ετσι, ο Γαλαξίας μας δεν είναι πλέον ορατός για περισσότερο από το ένα τρίτο της ανθρωπότητας, καθώς και για το 60% των Ευρωπαίων και περίπου για το 80% των Βορειοαμερικανών.
Επιπλέον, ο ισχυρός τεχνητός φωτισμός το βράδυ μπορεί να προκαλέσει τη μετανάστευση των πουλιών σε λάθος χρόνο, να επηρεάσει νυκτόβιους επικονιαστές, όπως οι νυχτερίδες, να διαταράξει υποβρύχια οικοσυστήματα, ακόμη και να αυξήσει την παραγωγή μελατονίνης στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να διαταράσσονται οι κύκλοι ύπνου και να αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης ορισμένων μορφών καρκίνου.
Και αυτές οι αρνητικές συνέπειες μπορεί να διαρκέσουν ακόμη και αφού τα φώτα έχουν χαμηλώσει ή αφαιρεθεί.
«Η φωτορρύπανση συνήθως θεωρείται πρόβλημα που μπορεί να λυθεί άμεσα, απενεργοποιώντας τα φώτα», λέει ο Φάμπιο Φάλτσι, ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας Φωτορρύπανσης, συν-δημιουργός του άτλαντα, που παρουσιάστηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Science Advances». «Σίγουρα μπορούμε να μειώσουμε τα επίπεδα της φωτορρύπανσης, απενεργοποιώντας τα φώτα, αλλά δεν μπορούμε να αντιστρέψουμε τη βλάβη που έχουμε ήδη προκαλέσει».
Σε ό,τι αφορά τον φωτισμό στους δρόμους, το πρόβλημα μπορεί να επιδεινωθεί, καθώς το κιτρινωπό φως από τις λάμπες νατρίου αντικαθίσταται σταδιακά από τις λάμπες LED υψηλής απόδοσης, οι οποίες ναι μεν μειώνουν την κατανάλωση αλλά εκπέμπουν περισσότερο μπλε φως.
Μεγαλύτερη διάχυση
Σε αυτά τα μήκη κύματος, το φως διαχέεται περισσότερο στην ατμόσφαιρα της Γης σε σχέση με άλλα χρώματα και αυξάνεται περισσότερο η φωτορρύπανση.
Και επειδή το ανθρώπινο μάτι είναι πιο ευαίσθητο στο μπλε, αυτό συνεπάγεται ότι αντιλαμβανόμαστε ακόμη λαμπρότερο τον ουρανό.
Οπότε, δεν είναι τυχαίο που το 20% των ανθρώπων στην Ευρώπη και το 37% των ανθρώπων στις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούν τη νυχτερινή όρασή τους.
Στην πράξη, πρόκειται πραγματικά για έναν τεράστιο αριθμό. Εξάλλου, είναι ενδεικτικό ότι στη Βρετανία το 26% των ανθρώπων χρησιμοποιούν την έγχρωμη όραση και όχι τη νυχτερινή.
«Ψάχνουμε μόνο για την αποδοτικότητα του φωτισμού και δεν δίνουμε προσοχή στην ποιότητα των φώτων που εγκαθιστούμε», λέει ο Φάμπιο Φάλτσι.
Ωστόσο, αν και ο φωτισμός των δρόμων αποτελεί καταλυτικό παράγοντα για την πρόκληση φωτορρύπανσης, το πρόβλημα διογκώνεται και από τον φωτισμό που διαχέεται από τα παράθυρά μας στα σπίτια και τις επιχειρήσεις μας, από τους προβολείς των αυτοκινήτων μας και από τις φωτιζόμενες διαφημιστικές πινακίδες.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας