Τα κρούσματα της γρίπης των πτηνών αυξάνονται ραγδαία στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο. Μια νέα μελέτη παρακολουθεί πώς εξαπλώθηκε η ασθένεια τις τελευταίες δύο δεκαετίες από την Ασία στην Ευρώπη, την Αφρική και την Αμερική. Νέα είδη πτηνών, από πελεκάνους μέχρι πετρίτες, κολλούν και μεταφέρουν την ασθένεια, διαπιστώνει η μελέτη. Το μοτίβο μπορεί να αποτελεί ένδειξη γιατί η θανάτωση κατοικίδιων πτηνών δεν μείωσε το πιο πρόσφατο ξέσπασμα.
Σήμερα οι μεγαλύτερες εστίες της γρίπης των πτηνών βρίσκονται στην Ευρώπη και την Αμερική και όχι στη νοτιοανατολική Ασία, όπως ήταν τη δεκαετία του 1990, διαπιστώνει η μελέτη. Αλλά δεν είναι μόνο η τοποθεσία που είναι διαφορετική. Το χρονικό μοτίβο της νόσου είναι επίσης διαφορετικό.
Οι επιστήμονες που συνέταξαν τη μελέτη ήθελαν να δουν πότε και πού συνέβησαν εστίες, ποια είδη επηρεάστηκαν και πού πέταξαν αυτά τα είδη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μηχανική μάθηση (ένα υποσύνολο της τεχνητής νοημοσύνης) για να παρακολουθήσουν τα κρούσματα του ιού της γρίπης των πτηνών H5N1 και να εντοπίσουν την εξάπλωσή του από το 1997 έως το 2023.
Συνδύασαν δεδομένα από άγρια πτηνά και από επιχειρήσεις εκτροφής πουλερικών για να αξιολογήσουν πότε και πού αναμιγνύονται οι δύο ομάδες, παρουσιάζοντας την πρώτη ολοκληρωμένη ανάλυση της εξάπλωσης της γρίπης των πτηνών τις τελευταίες δεκαετίες και επισημαίνοντας νέα είδη και διαδρόμους που είναι φορείς εξάπλωσης. Τα πτηνά μεταναστεύουν σε μεγάλες αποστάσεις χρησιμοποιώντας υπερεθνικούς δρόμους πτηνών που αποκαλούνται μεταναστευτικοί διάδρομοι, οι οποίοι διασχίζουν τον κόσμο, με βολικά σημεία στάσης για κουρασμένα πουλιά. Εκεί τα είδη πουλιών αναμιγνύονται, μεταξύ άλλων, με τα εκτρεφόμενα πουλερικά. Ετσι αυτό γίνεται ένα τέλειο τρυβλίο καλλιέργειας Πέτρι (πιάτο που χρησιμοποιείται από τους βιολόγους και άλλους βιοεπιστήμονες για την καλλιέργεια μικροοργανισμών) για να εξελιχθεί ο ιός H5N1.
Ανάφλεξη
Οι πάπιες, οι χήνες και οι κύκνοι ήταν ιστορικά τα κύρια άγρια πτηνά υπεύθυνα για τη μεταφορά του H5N1, αλλά χαρακτηρίστηκαν ως θύματα μολυσμένων πουλερικών και όχι ως υπεύθυνα. Αλλά η παγκόσμια εξάπλωση του H5N1 και τα μεταβαλλόμενα σημεία ανάφλεξης του ιού έθεσαν αυτή την υπόθεση υπό αμφισβήτηση.
Το πρώτο σημαντικό ξέσπασμα του H5N1 ήταν στο Χονγκ Κονγκ το 1997, όταν 18 άνθρωποι μολύνθηκαν μετά από επαφή με κοτόπουλα. Από αυτούς που μολύνθηκαν οι έξι πέθαναν. Μια άλλη έξαρση του ιού χτύπησε το 2005, όταν σημειώθηκαν μαζικές θανατώσεις άγριων πτηνών στη μεγαλύτερη λίμνη της Κίνας. Η ασθένεια άρχισε να εξαπλώνεται στην Ευρώπη και από εκεί και πέρα στην Αφρική και την Αμερική. Μέχρι το 2010 ο H5N1 είχε διεισδύσει σε 55 χώρες υπαινίσσοντας τον ρόλο που παίζουν τα άγρια πτηνά στη μεταφορά του ιού. Στη συνέχεια εμφανίστηκαν εστίες το 2014-2015 και πιο πρόσφατα το 2020 έως σήμερα.
«Μέχρι το 2020 το μοτίβο του H5N1 ήταν πολύ σποραδικό» λέει στον ιστότοπο phys.org η Ρέινα Μακιντάιρ, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας και συν-συγγραφέας της μελέτης, με σπουδές στη γρίπη για περισσότερα από τριάντα χρόνια. «Θα βλέπαμε ένα ξέσπασμα και μετά θα εξαφανιζόταν. Το ξέσπασμα που ξεκίνησε το 2020 δεν κατάφερε να σβήσει, παρά τη χρήση της θανάτωσης που ιστορικά βοήθησε να τερματιστούν τα κρούσματα γρίπης των πτηνών».
Η μελέτη δείχνει τον σημαντικό ρόλο που έχει ένα ευρύτερο φάσμα άγριων πτηνών τόσο ως θύματα όσο και ως φορείς εξάπλωσης ασθενειών, ανατρέποντας προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με το ποια πτηνά μεταδίδουν τον ιό. Τα ευρήματα υποδεικνύουν την ανάγκη αναθεώρησης του τρόπου με τον οποίο παρακολουθούμε και αντιμετωπίζουμε τη γρίπη των πτηνών σε πτηνά, άγρια και οικόσιτα για την καλύτερη προστασία της ανθρώπινης υγείας.
«Γνωρίζουμε ότι ο ιός της γρίπης των πτηνών H5N1 έχει τη δυνατότητα να μετατραπεί σε ανθρώπινη πανδημία και ο κίνδυνος να συμβεί αυτό είναι υψηλότερος από ποτέ». Πρέπει να καταλάβουμε πραγματικά πώς εξαπλώνεται, τον ρόλο των πρόσφατα μολυσμένων ειδών και τι σημαίνει αυτό όσον αφορά τους κινδύνους. Αυτό μας δίνει μια καλύτερη ευκαιρία να μετριάζουμε αυτούς τους κινδύνους» δήλωσε η Μακιντάιρ.
Θύματα και φορείς
Πολύ περισσότερα είδη πτηνών από πάπιες, χήνες και κύκνοι μεταφέρουν σήμερα τον υψηλά παθογόνο H5N1, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι κορμοράνοι, οι πελεκάνοι, οι γύπες, τα γεράκια και οι πετρίτες παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάδοση της γρίπης των πτηνών. Αυτό τα καθιστά και θύματα και φορείς της νόσου και ανατρέπει τις παραδοσιακές προσεγγίσεις για την παρακολούθηση της εξάπλωσης του H5N1 και την πρόβλεψη και την απόκριση σε κρούσματα. Η θανάτωση εκτρεφόμενων πουλερικών λειτούργησε στο παρελθόν για τον μετριασμό των αυξανόμενων εστιών, αλλά δεν κατάφερε να σταματήσει τις τρέχουσες εστίες.
«Πρέπει να σκεφτούμε πέρα από τις πάπιες, τις χήνες και τους κύκνους». Πρέπει να αρχίσουμε να εξετάζουμε προσεκτικά αυτά τα άλλα είδη και άλλες μεταναστευτικές διαδρομές και να σκεφτούμε τι νέους κινδύνους φέρει αυτό. Η παρακολούθηση των άγριων πτηνών σε παγκόσμια κλίμακα είναι πολύ δύσκολη, επομένως η διαχείριση των εκτρεφόμενων πτηνών είναι ακόμη πιο σημαντική. Πτηνά ελεύθερης βοσκής, για παράδειγμα, είναι πιο πιθανό να έρθουν σε επαφή με άγρια πτηνά, επομένως η διαχείρισή τους απαιτεί περισσότερη επαγρύπνηση. Και οι χοίροι είναι «ένα ιδανικό δοχείο γενετικής ανάμιξης» για τους ιούς, επομένως η διατήρηση των χοίρων και των πουλερικών σε κοντινή απόσταση είναι επικίνδυνη» ανέφερε η Μακιντάιρ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας