Οι αεροψεκασμοί ως έγκλημα πολέμου

Οι αγρότες στη Γάζα έχασαν 187 εκτάρια καλλιεργειών, έπειτα από αεροψεκασμούς με ζιζανιοκτόνα που πραγματοποίησε το Ισραήλ εκατοντάδες μέτρα εντός των συνόρων της.

Αυτή η επιχείρηση, που πραγματοποιήθηκε στο όνομα της «ασφάλειας», υπονομεύει περαιτέρω την ικανότητα της Γάζας να θρέψει τους πολίτες της και μπορεί να στερήσει για πάντα τους αγρότες από τα μέσα βιοπορισμού τους.

Μπορεί επίσης να αποτελεί ένα έγκλημα πολέμου, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του 1977 στις Συμβάσεις της Γενεύης. 

Οι Παλαιστίνιοι αγρότες στη Λωρίδα της Γάζας ανέφεραν ότι ισραηλινά στρατιωτικά αεροπλάνα ψέκαζαν τη γη τους με ζιζανιοκτόνα επί τρεις συνεχόμενες μέρες τον περασμένο Δεκέμβριο.

Οι ψεκασμοί έπληξαν καλλιεργημένες εκτάσεις μέχρι και 200 ​​μέτρα δυτικά από τον συνοριακό φράχτη μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και του Ισραήλ.

Εν τούτοις, εξαιτίας των επικρατούντων ανέμων κατά τη στιγμή του ψεκασμού, προκλήθηκαν εκτεταμένες ζημιές σε καλλιέργειες και αγροτικές εκτάσεις επιπλέον 200 μέτρα στο εσωτερικό της Λωρίδας της Γάζας. 

Οι καλλιέργειες που επλήγησαν περιλαμβάνουν σιτάρι, κριθάρι, κολοκύθια, μελιτζάνες, φάβα, αρακά, πράσινες πιπεριές, μαϊντανό, καρπούζια, λάχανα, σπανάκι και βίκο, που καλλιεργείται ως ζωοτροφή για τα πρόβατα.

Μια περιοχή 187 εκταρίων καλλιεργειών αναφέρθηκε ότι καταστράφηκε ή ότι υπέστη ζημιές.

Οι ψεκασμοί είχαν καταστροφικές συνέπειες για τους αγρότες, καθώς τους προκάλεσαν ολική ή σχεδόν ολική απώλεια του αγροτικού τους εισοδήματος, αφήνοντας σε πολλούς από αυτούς μεγάλα χρέη από το κόστος των γεωργικών εισροών (σπόροι, φυτοπροστατευτικά προϊόντα, λιπάσματα κ.ά.).

Και κάποιοι από αυτούς μπορεί να εγκαταλείψουν για πάντα τη γεωργία, καθώς δεν σκοπεύουν να διακινδυνεύσουν ξανά τις καλλιέργειές τους από ανάλογες ενέργειες. 

Οι ψεκασμοί εκτείνονται από το κέντρο της Λωρίδας της Γάζας προς τον Νότο, σε περιοχές που βρίσκονται στα ανατολικά του προσφυγικού καταυλισμού Αl Bureij έως την περιοχή ανατολικά της πόλης Khuza'ah.

Η επιχείρηση των αεροψεκασμών πραγματοποιήθηκε παρά το γεγονός ότι το 2014 ο στρατός ενημέρωσε τους Παλαιστινίους ότι θα μπορούσαν να καλλιεργούν τη γη μέχρι και 100 μέτρα από τον φράχτη. 

Δεν έχει γίνει γνωστό τι ζιζανιοκτόνο χρησιμοποιήθηκε. Στις καταθέσεις τους οι αγρότες μιλούν για μια «λευκή» και «παχιά ουσία» που άφησε «λευκούς λεκέδες» στα φύλλα και εξαπλώθηκε γρήγορα στα φυτά με αποτέλεσμα να μαραίνονται και να «καίγονται» από τον καυτό ήλιο. 

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο στρατός ψεκάζει καλλιέργειες κατά μήκος του συνοριακού φράχτη. Κατά τα τελευταία τρία χρόνια, το Ισραήλ πραγματοποιούσε ανάλογες επιχειρήσεις ψεκασμού μία ή δύο φορές τον χρόνο.

Τα προηγούμενα χρόνια, ο στρατός χρησιμοποιούσε μπουλντόζες για να ισοπεδώσουν τη βλάστηση και το έδαφος κατά μήκος των συνόρων.

Μέχρι σήμερα, οι ψεκασμοί δεν προκαλούσαν σοβαρές ζημιές στις καλλιέργειες. 

Ομως, τον Δεκέμβριο επηρεάστηκαν εκτεταμένες γεωργικές εκτάσεις και προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές.

Μαρτυρίες, που συλλέχθηκαν από τους ερευνητές του Ισραηλινού Κέντρου Πληροφόρησης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα B'Tselem, από τους αγρότες που δουλεύουν σε αυτά τα εδάφη αποκαλύπτουν ότι οι ζημιές στις καλλιέργειες ήταν εμφανείς δύο ημέρες μετά τον ψεκασμό, καθώς τα φύλλα των φυτών μαράθηκαν εντελώς. 

Κατά την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα, τον Σεπτέμβριο του 2000, το Ισραήλ ξεκίνησε να περιορίζει την πρόσβαση των Παλαιστίνιων αγροτών στης Γάζα προς τη γη τους, κοντά στον συνοριακό φράχτη.

Με τα χρόνια, ο στρατός άλλαζε περιοδικά τον ορισμό της περιοχής ως απαγορευμένης ζώνης για τους αγρότες.

Ωστόσο, η ακριβής έκταση της περιοχής παρέμενε πάντοτε αβέβαιη και δεν υπάρχει κάποιο επίσημο ισραηλινό όργανο που να έχει δώσει ποτέ στους κατοίκους της Γάζας σχετικές πληροφορίες. 

Πολεμική ζώνη

Τον Νοέμβριο του 2008, για παράδειγμα, μετά την κατάρρευση της συμφωνίας εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, ο στρατός κήρυξε ως ουδέτερη ζώνη μια απόσταση 500 μέτρων από την παλαιστινιακή πλευρά του φράχτη.

Τον Μάιο του 2009, ο στρατός ανακοίνωσε ότι όποιος βρίσκεται σε απόσταση 300 μέτρων από τον φράχτη θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του και θα υπόκειται σε όλες τις πιθανές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένου του πυροβολισμού. Η ανακοίνωση του στρατού ανέφερε ότι «η περιοχή δίπλα στον φράχτη αποτελεί μια πολεμική ζώνη». 

Στα τέλη του 2012, μετά τη συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, έπειτα από την «Επιχείρηση Πυλώνας της Αμυνας», ο στρατός ανακοίνωσε ότι οι Παλαιστίνιοι αγρότες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στη γη μέχρι 300 μέτρα από τον φράχτη.

Περίπου 18 μήνες αργότερα, μετά την «Επιχείρηση Προστατευμένη Παρυφή», ο στρατός ενημέρωσε την ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Gisha ότι η απαγορευμένη ζώνη για τους αγρότες είχε μειωθεί και ότι θα μπορούν πλέον να καλλιεργούν μέχρι και 100 μέτρα από τον φράχτη, αν και χωρίς τη χρήση οχημάτων. 

Ωστόσο, η έκταση της απαγορευμένης ζώνης δεν υπήρξε ποτέ σαφής. Με την πάροδο των ετών, η απαγόρευση της εισόδου των αγροτών σε περιοχές κοντά στον φράχτη έπληξε έντονα το βιοτικό επίπεδο των τοπικών γαιοκτημόνων.

Κι αυτό συμβαίνει επειδή ο στρατός δεν έχει οριοθετήσει με σαφήνεια την περιοχή, αλλά και επειδή υπάρχει μια συνεχής απόσταση μεταξύ των επίσημων δηλώσεων του στρατού και της πραγματικής εφαρμογής της πολιτικής.

Για παράδειγμα, ο ισραηλινός στρατός έχει πυροβολήσει αγρότες που δούλευαν στη γη τους υπό την εσφαλμένη εντύπωση ότι τους επιτρεπόταν να εισέλθουν στην περιοχή.

Αυτή η πραγματικότητα αφήνει τους Παλαιστίνιους αγρότες σε μια κατάσταση διαρκούς αβεβαιότητας ως προς το πού επιτρέπεται να καλλιεργούν και ποιο επίπεδο κινδύνου αντιμετωπίζουν. 

Οι ψεκασμοί των καλλιεργειών θα μπορούσε να θεωρηθούν έγκλημα πολέμου, καθώς παραβιάζουν το άρθρο 54 του Πρωτοκόλλου του 1977 στις Συμβάσεις της Γενεύης σχετικά με την προστασία των θυμάτων των διεθνών ένοπλων συγκρούσεων, το οποίο απαγορεύει την «πείνα των αμάχων ως μέθοδο πολέμου», στο οποίο αναφέρεται:

«Απαγορεύεται να επιτεθούν, να καταστρέψουν, να καταργήσουν ή να καταστήσουν άχρηστα αντικείμενα απαραίτητα για την επιβίωση του άμαχου πληθυσμού, όπως τα τρόφιμα, οι γεωργικές εκτάσεις για την παραγωγή τροφίμων, οι καλλιέργειες, το ζωικό κεφάλαιο, οι εγκαταστάσεις ύδρευσης και οι προμήθειες και τα έργα άρδευσης (...) ανεξάρτητα από το κίνητρο, είτε προκειμένου να λιμοκτονήσουν πολίτες, είτε για να τους αναγκάσουν να απομακρυνθούν, ή με οποιοδήποτε άλλο κίνητρο». 

◼ Διαβάστε:

«Η ξηρασία ως μέσο πολιτικής εξόντωσης» - «Εφ.Συν.» 7/9/2015