«Τα εργατικά συμφέροντα μπροστά, καμία Κυριακή τα μαγαζιά ανοιχτά»

Γιορτινή η ατμόσφαιρα χθες στο Σύνταγμα: στη στάση του μετρό και στην πλατεία, αμέτρητα ποδήλατα για τον 24ο Ποδηλατικό Γύρο της Αθήνας, περίπτερα σχετικά με τους δικυκλιστές, αλλά και διαφημιστικά που μοίραζαν από αρώματα έως αναψυκτικά.

Λίγο παρακάτω, στην Ερμού, πανό κάλυπταν τις βιτρίνες των κλειστών καταστημάτων, συγκεντρωμένοι μοίραζαν προκηρύξεις, συνθήματα ακούγονταν από την πορεία των απεργών ιδιωτικών υπαλλήλων, η Ομοσπονδία των οποίων μαζί με την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας και τη Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας είχαν κηρύξει το καθολικό και πανελλαδικό κλείσιμο των καταστημάτων αυτή την Κυριακή, αντιδρώντας στην απελευθέρωση της λειτουργίας τους που επιχειρείται με τον τετραπλασιασμό των Κυριακών που τα καταστήματα θα μπορούν να είναι ανοιχτά, από τις 8 που είχαν θεσμοθετηθεί πριν από τρία χρόνια σε 32 με τη νέα συμφωνία κυβέρνησης-θεσμών.

Ωστόσο η Ερμού ήταν γεμάτη κόσμο που έκανε τη βόλτα του στην ηλιόλουστη μέρα, παρέες παρέες, οικογένειες, τουρίστες, κι ας ήταν κλειστά τα μαγαζιά, όπως ακόμη συνηθίζεται τέτοια μέρα, ενώ κάνα δυο καταστήματα που είχαν υπαλλήλους μέσα κρατούσαν κλειδωμένες τις πόρτες στους καταναλωτές. Οι περισσότεροι χαίρονταν την παρέα τους και τη βόλτα παρά στέκονταν να χαζέψουν τις βιτρίνες.

Τα φέιγ βολάν

Το σκηνικό είχε και μουσική υπόκρουση: όχι, δεν ακούσαμε λατέρνα και τη βραβευμένη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι από την ταινία «Ποτέ την Κυριακή», αλλά το Jimmy Jazz των Clash από τη μικροφωνική του Συντονιστικού δράσης ενάντια στην κατάργηση της κυριακάτικης αργίας και στα «απελευθερωμένα» ωράρια, που προς στιγμήν μας έκανε να σκεφτούμε ότι και μια γιορτή διεκδίκησης δεν θα ‘ταν άσχημη ιδέα.

«Αν ψωνίζεις Κυριακή, ετοιμάσου να εργαστείς Κυριακή», «Η κατάργηση των δικαιωμάτων ενός κλάδου εργαζομένων απειλεί τις κατακτήσεις όλων των εργαζομένων» ακουγόταν η φωνή από τα μεγάφωνα του Συντονιστικού, «όχι στην κατάργηση της ζωής μας, όχι στην κατάργηση της Κυριακής μας», έλεγαν οι διαδηλωτές εμποροϋπάλληλοι, «τα εργατικά συμφέροντα μπροστά - καμία Κυριακή τα μαγαζιά ανοιχτά» ήταν το σύνθημα στις αφίσες.

«Ποτέ την Κυριακή» έγραφαν τα φέιγ βολάν που είχαν σκορπιστεί στον πεζόδρομο, «Καμιά θυσία για την πλουτοκρατία, να μην καταργηθεί η Κυριακή αργία» αναγραφόταν στο πανό του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, που επίσης έδωσαν το αγωνιστικό παρών, «Κάτω τα χέρια από τις Κυριακές» γραμμένο με κόκκινο σπρέι ήταν το «e-mail» του ΠΑΜΕ έξω από το υπουργείο Οικονομίας, ακόμη και ξενόγλωσσα πανό που πληροφορούσαν ότι η χθεσινή ήταν μια ημέρα αγώνα, διεκδίκησης και αλληλεγγύης.

Οι περαστικές

Ανάμεσα στο πολύβουο πήγαινε-έλα, μας άφησε άφωνους η δυνατή συζήτηση που είχαν δύο περαστικές κυρίες. «Α να χαθούν οι συνδικαλιστές, που κλείνουν τα μαγαζιά» φώναξε η μία στην άλλη. Για να πάρει την απάντηση: «Ε, τι να γίνει, ρε Σούλα, οι μισοί εργαζόμενοι να είναι άνεργοι και όσοι δουλεύουν να μην ξεκουράζονται ποτέ; Καλά κάνουν...».

«Κυβέρνηση των πολυεθνικών, των malls και των εκπτωτικών χωριών και όχι των εργαζομένων» έγραφε στο απεργιακό κάλεσμά της η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος. Τι σημαίνει ο «εκσυγχρονισμός» των Κυριακών, σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του υπ. Οικονομικών Δ. Παπαδημητρίου, τον οποίο πρόκειται να συναντήσουν σήμερα όσοι αντιτίθενται στο προγραμματισμένο μέτρο, ρωτήσαμε τον γραμματέα της Ομοσπονδίας, Παναγιώτη Κυριακούλια, που βρήκε τη χθεσινή κινητοποίηση πετυχημένη, καθώς η συμμετοχή ήταν σχεδόν καθολική.

«Στην ουσία επιχειρείται η αποκαθήλωση της κυριακάτικης αργίας στο παραθαλάσσιο μέτωπο, που έχει στο επίκεντρο την επένδυση του Ελληνικού, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στα μεγάλα εμπορικά κέντρα και στα αεροδρόμια, ευνοώντας συγκεκριμένες επιχειρήσεις, ενώ επικρατεί ασάφεια γύρω από τη διεύρυνση της λειτουργίας των καταστημάτων σε τουριστικές περιοχές για έξι μήνες».

Ο Τζίρος

Σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, δεν υπάρχει ακριβής εικόνα για τα έσοδα στα μεγάλα εμπορικά κέντρα από τη λειτουργία των άλλων Κυριακών και ποια είναι η ανακατανομή, αν έχει γίνει σε σύγκριση με τις άλλες ημέρες, ωστόσο σαφές είναι το γεγονός ότι ο συνολικός τζίρος πέφτει καθώς η κρίση, η ανεργία και τα φορολογικά βάρη έχουν περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα, ενώ αυτή η ρύθμιση, εφόσον περάσει, αποτελεί «εξόφθαλμη μεταφορά του λιγοστού εμπορικού τζίρου στους μεγάλους εμπορικούς ομίλους» των πολυεθνικών και πολυκαταστημάτων σε βάρος των τοπικών αγορών και όσων πασχίζουν να διατηρήσουν το μαγαζί τους ανοιχτό αν υποχρεωθούν να ανοίγουν όλες τις μέρες: εν ολίγοις «συνταγή καταστροφής της μικρομεσαίας επιχείρησης, αύξησης των λουκέτων και της ανεργίας».

Σε ό,τι αφορά όμως τους υπαλλήλους που αναγκάζονται να εργαστούν, ο κ. Κυριακούλιας είναι κατηγορηματικός:

«Ενα είναι σίγουρο, ότι η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές παραβιάζει και καταστρατηγεί τα δικαιώματα των εργαζομένων. Κανείς δεν δηλώνει το σύνολο των ωρών που υποχρεώνει τους εμποροϋπαλλήλους να εργάζονται, οι οποίοι δουλεύουν 8-10 ώρες, αλλά δηλώνονται για εργασία Κυριακής μόνο 3-4 ώρες, ώστε και το ρεπό που δικαιούνται να μην τους δίνουν αλλά ούτε και τη νόμιμη πρόσθετη αμοιβή 75%, σε πολλές περιπτώσεις ούτε για τις 3-4 τυπικά δηλωμένες ώρες εργασίας».

Ομως η συμφωνία με τους δανειστές προσκρούει και σε ακόμη μία θεσμική κατοχύρωση: το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει ότι η δουλειά την Κυριακή παραβιάζει και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα, όπως είναι το δικαίωμα στην ανάπαυση, λόγος για τον οποίο υπάρχει σκέψη και νέας προσφυγής εφόσον θεσμοθετηθεί η περαιτέρω διεύρυνση του μέτρου.

«Το δικαίωμα να υπάρχει σταθερή ημέρα ανάπαυσης για όλους» υπερασπίζεται και το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του, που ανάμεσα σε άλλα αναφέρει ότι «η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ., με την ουσιαστική κατάργηση της κυριακάτικης αργίας των εμποροκαταστημάτων, υλοποιεί και ολοκληρώνει ένα πάγιο αίτημα των μεγαλεμπόρων και των πολυεθνικών, που ξεκίνησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ». Χαρακτηρίζει «επιστέγασμα του “εργασιακού μεσαίωνα”» την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, επισημαίνοντας ότι αυτό το μέτρο «είναι προπομπός και οδηγός νέων ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις και τον εργάσιμο χρόνο για όλους σχεδόν τους κλάδους».

Εμποροι-υπάλληλοι σε κοινό μέτωπο

Θεσσαλονίκη

Του Νίκου Φωτόπουλου

Μέτωπο εμπόρων και εμπορο­υπαλλήλων ενάντια στην κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων. Κλειστό χθες το 95% των καταστημάτων στη Θεσσαλονίκη, όπου λειτούργησαν μόνο τα εμπορικά κέντρα γνωστών πολυεθνικών κι αυτό εν μέσω διαμαρτυριών και αποκλεισμών από διαδηλωτές.

Στη συμπρωτεύουσα οι αντιδράσεις ξεκίνησαν νωρίς το πρωί στην αγορά στο κέντρο της πόλης. Στις 10, μέλη του Συντονιστικού δράσεων ενάντια στην κυριακάτικη εργασία συγκεντρώθηκαν στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας, ενώ μισή ώρα αργότερα μέλη της Ενωσης Εμποροϋπαλλήλων Νομού Θεσσαλονίκης πραγματοποίησαν άλλη συγκέντρωση στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Αριστοτέλους.

Χθες, επρόκειτο να λειτουργήσουν τα εμπορικά καταστήματα στη Θεσσαλονίκη με προτεινόμενο ωράριο 11.00-18.00, αλλά ο Εμπορικός Σύλλογος κάλεσε τα μέλη του να κρατήσουν τις επιχειρήσεις τους κλειστές σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση να λειτουργούν τα καταστήματα 32 Κυριακές τον χρόνο. Η ανταπόκριση ήταν εντυπωσιακή, αφού από τα μέχρι στιγμής στοιχεία δεν προκύπτει κανένα όφελος για μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις. Οι μόνες που επωφελούνται άμεσα ή έμμεσα είναι οι πολυεθνικές και τα εμπορικά κέντρα.

Η πρόεδρος ων εμποροϋπαλλήλων νομού Θεσσαλονίκης, Γαρυφαλλιά Καλαμαρά, σχολίασε:

«Θεωρούμε ότι είναι ένα μέτρο που εξυπηρετεί και ωφελεί μόνο τα κέρδη των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Δεν αφορά ούτε τους εμποροϋπαλλήλους ούτε τους μικρούς αυτοαπασχολούμενους και συνιστά προκλητική μεθόδευση όλων των μέτρων που έχουν περάσει το προηγούμενο διάστημα, εξοντώνοντας τους εμποροϋπαλλήλους, είτε αφορούν τους μισθούς, είτε τα ωράρια, είτε τις συμβάσεις εργασίας. Φαίνεται ότι έχει παγιωθεί αυτή η κατάσταση και θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο.

»Καλούμε όλους τους συναδέλφους να μη δεχτούν να εργαστούν καμία Κυριακή, ούτε να είναι ανοιχτά τα μαγαζιά, διότι αυτό το μέτρο φαίνεται ότι θα πάει ντόμινο και σε άλλους επαγγελματικούς χώρους αν απελευθερωθεί πλήρως το ωράριο και η κυριακάτικη εργασία, όπως για παράδειγμα στις τράπεζες. Να δώσουμε όλοι μαζί μαχητική απάντηση και στις 17 του Μάη στη μεγάλη πανελλαδική πανεργατική απεργία».

Κι ενώ οι διαδηλωτές πραγματοποιούσαν διαμαρτυρίες και συμβολικούς αποκλεισμούς ανοιχτών καταστημάτων, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Παντελής Φιλιππίδης, εμφανιζόταν εξαιρετικά ικανοποιημένος που η συντριπτική πλειονότητα των καταστημάτων παρέμειναν κλειστά.

«Το 95% της αγοράς της πόλης της Θεσσαλονίκης, ξεκινώντας από τα δυτικά και φτάνοντας μέχρι την Τούμπα, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μας. Συγχαρητήρια στους καταστηματάρχες οι οποίοι, αν και βλέπουν τα τελευταία επτά χρόνια τον τζίρο τους να μειώνεται και τις οφειλές και τα έξοδά τους να αυξάνονται, δεν άνοιξαν τα καταστήματά τους αναλογιζόμενοι το αύριο...».

Τις προηγούμενες μέρες ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης είχε εκδώσει σχετική απόφαση αναφέροντας:

«Σε μια περίοδο που αναζητούνται απεγνωσμένα να βρεθούν τρόποι τόνωσης της ανύπαρκτης αγοραστικής δύναμης και ψυχολογίας του Ελληνα, σε μια περίοδο κατά την οποία οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, όσες έχουν παραμείνει εν λειτουργία, δίνουν τον ύστατο αγώνα επιβίωσης, “κινήσεις”που αφορούν την απελευθέρωση λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές έρχονται να κατεδαφίσουν οποιαδήποτε έννοια αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και κοινωνίας, οποιαδήποτε έννοια θεμιτού ανταγωνισμού στην αγορά, αποδομούν πλήρως την αγορά εργασίας και εν τέλει καταστρέφουν ό,τι απέμεινε από τη μικρομεσαία ελληνική επιχειρηματικότητα, το τελευταίο ανάχωμα διατήρησης των τιμών σε χαμηλά επίπεδα. Εάν καταρρεύσει η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα στον χώρο του λιανικού εμπορίου, τότε δεν θα μιλάμε για αύξηση ανεργίας, αλλά για πλήρη έλλειψη εργασίας».

Αντίθετη με την απόφαση για λειτουργία των καταστημάτων 32 Κυριακές τον χρόνο δηλώνει και η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, που διαμηνύει ότι θα σταθεί στο πλευρό όσων αντιδρούν στην κυριακάτικη εργασία.