«Για λίγο ακόμη», η «φούσκα» των ακινήτων στην Ελλάδα

Ενώ πανευρωπαϊκά η κούρσα στην αγορά ακινήτων έχει δείξει σημάδια κόπωσης, με πτώση τιμών το 2023, στην Ελλάδα το ράλι συνεχίζεται και πρόκειται να συνεχιστεί «πιθανότατα για λίγο ακόμα», όπως τόνισαν στελέχη της κτηματαγοράς στο 24ο συνέδριο Prodexpo. Το διήμερο συνέδριο για τον κλάδο του Real Estate και των κατασκευών ολοκληρώθηκε χθες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με συμμετέχοντες και χορηγούς μεγάλες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων (Dimand, Prodea, Lamda Development κ.ά.), νομικά γραφεία και οίκους εκτιμητών, τράπεζες και servicers όπως η Do Value, πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης (airbnb), θεσμικές ενώσεις του κλάδου.

Παρά τον προβληματισμό που εξέφρασαν ορισμένοι ομιλητές, η κυρίαρχη αίσθηση ήταν ότι η ελληνική αγορά ακινήτων έχει ακόμα ευκαιρίες για τους επενδυτές, με μοχλό ώθησης και την πρόσφατη ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας. Παράλληλα, μπαίνουν όλο και πιο δυναμικά στο παιχνίδι οι εταιρείες διαχείρισης ακινήτων που προκύπτουν από ρευστοποιήσεις δανείων, με πελάτες τους συστημικές τράπεζες και funds. Οπως ανέφερε ο CEO της εταιρείας Plasis Real Estate & Development, Νίκος Τσάτσης, περίπου 250 χιλιάδες ακίνητα, που σήμερα «κοιμούνται» στα χαρτοφυλάκια των servicers, αναμένεται να βγουν στην αγορά το επόμενο διάστημα, εξέλιξη που θα προκαλέσει πίεση στον κλάδο της κατασκευής. Για την «ιδιαίτερη αγορά των πλειστηριασμών», που εκτιμάται στα 90 δισ. ευρώ, μίλησε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Prosperty Aντώνης Mαρκόπουλος, η οποία ξεκίνησε ως startup «τεχνολογικός υβριδικός μεσίτης» και έχει εξαπλωθεί σε τέσσερις χώρες. Δήλωσε ότι αν και οι πλειστηριασμοί «έχουν τρέξει πολύ τα τελευταία τέσσερα χρόνια», μόλις το 13% καταλήγουν σε επιτυχή συναλλαγή. Ερωτώμενος σχετικά με το αν το πρόβλημα είναι πως η συμμετοχή σε πλειστηριασμό θεωρείται κοινωνικό ταμπού, ο ίδιος απάντησε ότι «όσο ο κόσμος βλέπει τις τιμές της ελεύθερης αγοράς, αρχίζει και προσπερνά αυτό το ταμπού. Γιατί βλέπει τις τιμές στους πλειστηριασμούς να είναι πιο ελκυστικές».

Αυτό που η αγορά ονομάζει «υπέρβαση του ταμπού των πλειστηριασμών», λαϊκά στρώματα το βιώνουν ως κατάργηση του δικαιώματος στη στέγη, καθώς γίνεται όλο και πιο δυσβάστακτο το κόστος τού να έχεις «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι σου». Ηδη το κόστος στέγασης στην Ελλάδα είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε., καθώς το μέσο νοικοκυριό δαπανά για έξοδα στέγασης περίπου το 35% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όπως δήλωσε μιλώντας στο συνέδριο Prodexpo ο senior Senior Editor της DiaNEOsis Ηλίας Νικολαΐδης. Παράλληλα, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό από 14% έως και πάνω από 16% στα μεγάλα αστικά κέντρα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Επιπλέον, συνεχίζεται ακάθεκτο το ράλι ανόδου στα ενοίκια, με ετήσιες μεσοσταθμικές αυξήσεις 6%-10% έως και πάνω από 15% σε περιοχές της Αθήνας που ανθεί το airbnb (πηγή: e-real estates).

Για το ζήτημα των υψηλών ενοικίων τοποθετήθηκε στην Prodexpo ο υπουργός Οικονομίας Κ. Χατζηδάκης, λέγοντας ότι θα διατεθούν περίπου 1,5 δισ. ευρώ για στεγαστική πολιτική, π.χ. για επιδότηση ανακαίνισης ακινήτων ώστε να βγουν προς ενοικίαση και αξιοποίηση ακινήτων της ΔΥΠΑ μέσω ΣΔΙΤ. Στα ίδια προγράμματα αναφέρθηκε και η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, λέγοντας ότι συνολικά θα διατεθούν 2,2 δισ. για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.