Στην τριήμερη διεθνή έκθεση Βeyond στη ΔΕΘ είχε «κατασκηνώσει» σε ξεχωριστό χώρο η αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Καινοτομίας για τη διατροφή EIT Food, διοργανώνοντας σεμινάρια, παρουσιάσεις και ημερίδες για τις εξελίξεις στον αγροδιατροφικό τομέα. Ο οργανισμός, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, μέσα από τα προγράμματα Ηοrizon, διαθέτει γραφεία σε όλη την Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα συνεργάζεται με πανεπιστήμια και επιχειρήσεις για «την καθοδήγηση και την επιτάχυνση της καινοτομίας στη διατροφή, για τον μετασχηματισμό του διατροφικού συστήματος». Η έμφαση, όπως τονίζουν, δίνεται σε «συμπεριληπτικά συστήματα καινοτομίας, που επιτρέπουν σε όλους τους ανθρώπους και σε όλες τις περιοχές να συμμετέχουν και να ωφελούνται», ενώ στόχος είναι μεταξύ άλλων ένα «ανθεκτικό διατροφικό σύστημα, που θα κάνει πιο υγιείς τους ανθρώπους και τον πλανήτη».
Η καταπολέμηση της παχυσαρκίας και των χρόνιων ασθενειών, υιοθετώντας πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, η σταδιακή μετάβαση σε ένα διατροφικό σύστημα «μηδενικών ρύπων», μέσα από πρακτικές αναγεννητικής γεωργίας, ελαχιστοποίησης της σπατάλης τροφίμων και κυκλικής οικονομίας, είναι κάποιες από τις αποστολές του ΕΙΤ Food. Οι δράσεις και οι συνεργασίες του δικτύου ξεπερνούν τα ευρωπαϊκά σύνορα, καλύπτοντας 45 χώρες, με 165 εταίρους και πάνω από 350 οργανισμούς, οι άμεσες χρηματοδοτήσεις υπερβαίνουν τα 50 εκατομμύρια, ενώ οι επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού κλάδου φτάνουν πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ.
Πιστοποίηση και ευφυής γεωργία
Η κεντρική συζήτηση στην ημερίδα της ΕΙΤ Food ήταν αφιερωμένη στην αξιολόγηση περιβαλλοντικού αποτυπώματος στον αγροδιατροφικό τομέα. Το πάνελ των ομιλητών συντόνιζε ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θωμάς Μπαρτζάνας, ιδρυτικό στέλεχος του SmartAgroHub, του Κέντρου Ικανοτήτων για την Ευφυή Γεωργία, που συνεργάζεται με αγρότες, επιχειρήσεις και ερευνητές για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων σε θέματα αγροδιατροφής. Xρησιμοποίηση βιοαισθητήρων και μετεωρολογικών σταθμών, αξιοποίηση συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ανάπτυξη λογισμικού ευφυούς γεωργίας (με προσαρμογή αλγοριθμικών μοντέλων εχθρών και ασθενειών για τις καλλιέργειες) και το μοντέλο Aνάλυσης Κύκλου Ζωής (Life Cycle Acessment), για την περιβαλλοντική αποτίμηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αγροδιατροφικής αλυσίδας, είναι μερικές από τις πολυσχιδείς δραστηριότητες του Smart Agro Hub.
Πριν όμως φτάσουμε στις εξειδικευμένες τεχνολογικές λύσεις, ένα ερώτημα είναι πώς αντιλαμβάνονται οι εκπρόσωποι του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα το παραγωγικό μοντέλο της «βιωσιμότητας» ή της αειφορίας, όπως μεταφράζεται συνήθως στα ελληνικά ο όρος sustainability, που έχει στόχο την ισορροπία μεταξύ παραγωγής αγαθών και πρώτης ύλης - δαπάνης φυσικών πόρων. «Είναι ένας όρος που πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί του, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής», διευκρίνισε ο Ρόδιος Γαμβρός, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων. Ο ίδιος αναφέρθηκε στην πρακτική του «green washing», το «πράσινο ξέπλυμα», όταν μια εταιρεία προβάλλεται ως φιλο-περιβαλλοντική για λόγους μάρκετινγκ, τονίζοντας ότι πρέπει να υπάρχουν τα σωστά εργαλεία πιστοποίησης και αξιολόγησης.
«Ο όρος “βιωσιμότητα” έχει εμπορευματοποιηθεί υπερβολικά», παραδέχτηκε η σύμβουλος βιωσιμότητα της Smart AgroLab Ελενα Κούκουνα, έχοντας δουλέψει για πάνω από 10 χρόνια σε μεγάλες επιχειρήσεις τροφίμων στην Ευρώπη. «Πολυεθνικές εταιρείες, όπως η Unilever και η Friesland Campina, χρησιμοποιούν το εργαλείο της Αξιολόγησης Κύκλου Ζωής (LCA) για τα προϊόντα τους, αλλά στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί σε μεγάλη κλίμακα», τόνισε. Κοινή παραδοχή των ομιλητών ήταν ότι η βιομηχανία τροφίμων οφείλει να επιταχύνει την ενσωμάτωση δράσεων αειφορίας στο επιχειρείν, καθώς αποτελούν πλέον θεσμικές απαιτήσεις της Ε.Ε. «Η επιστήμη υπάρχει, η καινοτομία υπάρχει. Η πρόκληση είναι να φτάσει η γνώση αυτή “πόρτα-πόρτα” στον αρχικό παραγωγό, που είναι ο αγρότης. Ομως η πλειονότητα των αγροτών δεν έχει ιδέα τι λέμε μιλώντας για βιωσιμότητα», είπε ο κ. Γαμβρός.
«Η στρατηγική από το χωράφι στο πιρούνι είναι μεν ευρωπαϊκή προτεραιότητα, αλλά στην Ελλάδα είμαστε ακόμα πίσω. Σιγά σιγά όμως προσαρμοζόμαστε», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Παύλος Σατολιάς. «Ο καταναλωτής πληρώνει ακριβά τα διατροφικά προϊόντα και απαιτεί να έχει υψηλά στάνταρ. Πρέπει επιτέλους τα προϊόντα να αποκτήσουν ιχνηλασιμότητα, να είναι εύληπτα αποτυπωμένη όλη η πορεία από το χωράφι στη μεταποίηση, στην τελική διάθεση. Ξέρουμε ότι τα προϊόντα μας είναι ανταγωνιστικά και ποιοτικά, πρέπει να το επικοινωνήσουμε κατάλληλα», καταλήγει, αναφέροντας το πρόσφατο πρόγραμμα των Αγροτικών Συνεταιρισμών «Ο μικρός Θησαυρός της Ευρώπης», που γνωρίζει τα συνεταιριστικά προϊόντα σε Ελληνες καταναλωτές. «Δυστυχώς η ακρίβεια στρέφει αναγκαστικά τους καταναλωτές σε δεύτερης ποιότητας προϊόντα, που δεν χρησιμοποιούν βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας», παραδέχεται.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας