Το στεγαστικό «καλάθι» της ΔΕΘ

Με το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης –ενδεχομένως να φτάσει και το 80%– να προέρχεται από χαμηλότοκο δάνειο που θα χορηγεί το Δημόσιο –εκτός απροόπτου μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ)– και το υπόλοιπο από τις τράπεζες, η κυβέρνηση ετοιμάζεται από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης να ανακοινώσει το πρόγραμμα για απόκτηση φτηνής στέγης.

Οι όροι του προγράμματος, συνολικού προϋπολογισμού 750 εκατ. ευρώ, θα «κλειδώσουν» την τελευταία στιγμή, ωστόσο αυτό που μέχρι τώρα φαίνεται να έχει αποσαφηνιστεί είναι ότι θα αφορά νέα, ηλικιακά, ζευγάρια, δηλαδή κάτω των 40 ετών, και μονογονεϊκές οικογένειες ανεξαρτήτως ηλικίας του γονέα. Στόχος της κυβέρνησης είναι να δημιουργήσει μια περίμετρο περίπου 30.000 δικαιούχων.

Με δεδομένο ότι το στεγαστικό πρόβλημα, που συνεχώς διογκώνεται, δεν αφορά μόνο τα νέα ζευγάρια, η κυβέρνηση φαίνεται ότι στοχεύει στο ηλικιακό γκρουπ στο οποίο χωλαίνει δημοσκοπικά. Πρόκειται για το ηλικιακό γκρουπ που δέχτηκε ισχυρότατο πλήγμα από τη δεκαετή οικονομική κρίση, με υψηλότατα ποσοστά ανεργίας, αμοιβές με τον υποκατώτατο μισθό και που αναγκάστηκε να αναζητήσει καλύτερες θέσεις εργασίας στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με τις προτάσεις-σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων με τους εμπλεκομένους, όπως οι τράπεζες, το εισοδηματικό κριτήριο τοποθετείται πέριξ των 40.000 ευρώ –εύλογο είναι να υπάρξουν και περιουσιακά κριτήρια– και το ύψος της αξίας του ακινήτου μεταξύ 100.000-120.000 ευρώ.

To πλαίσιο στο οποίο θα διαμορφωθεί το πρόγραμμα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είναι:

■ Το πρόγραμμα αφορά κατοικίες άνω των 15 ετών ώστε να μειωθεί το υφιστάμενο απόθεμα απούλητων διαμερισμάτων/κατοικιών, τα οποία θα μπορέσουν να αναβαθμιστούν κυρίως ενεργειακά, ενδεχομένως μέσω προγραμμάτων που θα «τρέξουν» στο άμεσο μέλλον.

■ Το ύψος του δανείου που θα δικαιούται ο ωφελούμενος θα εξαρτάται από το εισόδημά του.

■ Το ακίνητο που θα αποκτηθεί θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο για ιδιοκατοίκηση και όχι για εκμετάλλευση, τουλάχιστον για ένα διάστημα. Ενδεχομένως όμως να υπάρξουν κάποιες εξαιρέσεις που να αφορούν, για παράδειγμα, την αλλαγή της σύνθεσης του νοικοκυριού, την αλλαγή του τόπου εργασίας κ.ά.

Στο τραπέζι υπάρχει και το σενάριο για παροχή γενναίων επιδοτήσεων τόκων για αγορά πρώτης κατοικίας.

Σε κάθε περίπτωση μένει να αποδειχθεί αν το «φιλόδοξο» πρόγραμμα της κυβέρνησης –πηγές της κτηματαγοράς κρατούν «μικρό καλάθι»– θα αποτελέσει μια καλή αρχή και θα συνδυαστεί με άλλες παρεμβάσεις στο μέτωπο των ενοικίων, της φοιτητικής στέγης, της στέγασης δημοσίων υπαλλήλων (εκπαιδευτικοί, γιατροί κ.ά.) που υπηρετούν σε τουριστικούς προορισμούς όπου η εύρεση στέγης και για τους εποχικούς εργαζομένους τους κλάδου μοιάζει με εφιάλτη κ.λπ.

Και ένας από τους λόγους που οξύνει το στεγαστικό πρόβλημα όχι μόνο στους καλοκαιρινούς προορισμούς αλλά και στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι το Αirbnb, που έχει περιορίσει τον αριθμό των σπιτιών για μακροχρόνια μίσθωση εκτοξεύοντας σε δυσθεώρητα ύψη, για το μέσο νοικοκυριό, τα ενοίκια.

Πριν από μερικές εβδομάδες ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ανέφερε ότι δεν μπορεί το κέντρο κάθε μεγαλούπολης να γίνεται μια απέραντη τουριστική ζώνη, «πρέπει να προστατεύσουμε πολλές και διαφορετικές χρήσεις, αυτό σημαίνει ένα δυναμικό και δημοκρατικό κέντρο μιας μεγαλούπολης (…) δεν μπορεί να είναι μια μονοθεματική Ντίσνεϊλαντ του τουρισμού η Αθήνα. Και εδώ πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για τους όρους υπό τους οποίους κάποιος νοικιάζει Airbnb», όπως είπε σημειώνοντας ότι πρέπει να αντληθούν τα καλά παραδείγματα από το εξωτερικό.