Αναμόρφωση ή παραμόρφωση του πλαισίου δημόσιων συμβάσεων;

Χωρίς «άλλοθι» για την ακινησία που επικρατεί στην προκήρυξη μεγάλων και μικρών δημόσιων έργων θα μείνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, εφόσον φέρει προς ψήφιση το νομοσχέδιο για την τροποποίηση του νόμου 4412/2016 που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις.

Τα όρια για απευθείας αναθέσεις αυξάνονται, μειώνονται οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης, η επίβλεψη θα μπορεί να γίνεται από ιδιώτες αντί του Δημοσίου, μπαίνουν εμπόδια στις μεγάλες εκπτώσεις και επανέρχεται η μέθοδος της μελέτης-κατασκευής στα δημόσια έργα.

Τα προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου 4412 αξιοποιούνται εδώ και ενάμιση χρόνο από την κυβέρνηση για να δικαιολογήσουν τις χαμηλές πτήσεις στην προκήρυξη δημόσιων έργων και ο χειμαζόμενος κατασκευαστικός κλάδος υποδέχτηκε με αγωνία τις εξαγγελίες που έγιναν χθες μετά το υπουργικό συμβούλιο.

Εκεί το νομοσχέδιο για «τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων» παρουσίασαν οι υπουργοί Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνις Γεωργιάδης, Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, και Εθνικής Αμυνας, Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, με στόχο να μπει το επόμενο διάστημα σε διαβούλευση για να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή.

Το υπουργείο Υποδομών-Μεταφορών προχώρησε αμέσως μετά σε πιο αναλυτική ερμηνεία των αλλαγών που επιφέρει το νομοσχέδιο, ενώ στα θέματα των υπουργείων Ανάπτυξης και Αμυνας αναφέρθηκε συνοπτικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, λέγοντας ότι οδηγούν σε μείωση της γραφειοκρατίας καθώς μεταξύ άλλων:

■ Αυξάνονται τα όρια για απευθείας αναθέσεις χωρίς διαγωνισμό στα 60.000 ευρώ (από 30.000) για προμήθειες αγαθών, υπηρεσιών και μελετών και στα 30.000 (από 20.000) για στρατιωτικό εξοπλισμό.

■ Μειώνονται οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης στο 4% από 5% επί του ύψους της σύμβασης.

■ Προβλέπονται απευθείας αναθέσεις μέσω ηλεκτρονικών καταλόγων (e-marketplace) με ανώτατο όριο τις 40.000 ευρώ ανά είδος αγαθού και καταργούνται οι διαδικασίες των ενστάσεων με απευθείας προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια.

■ Στις στρατιωτικές προμήθειες οι προσφυγές και ενστάσεις δεν θα έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα.

Μέχρι να δοθεί στην δημοσιότητα το ίδιο το νομοσχέδιο, το υπουργείο Υποδομών-Μεταφορών επισημαίνει ότι προβλέπεται:

Εκπτώσεις: Οταν μια προσφορά για έργο απέχει πάνω από 10% σε σχέση με τον μέσο όρο των υπολοίπων, θα πρέπει να αιτιολογείται η απόκλιση, ενώ η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.

Μελέτη - Κατασκευή: Ενισχύεται το σύστημα αυτό (σ.σ. στο παρελθόν έχει κατηγορηθεί για προβλήματα και υπερβάσεις) για να εκκινεί αμεσότερα η δημοπράτηση, αφού την τελική μελέτη θα την κάνει εκείνος που αναλαμβάνει το έργο. Η ευθύνη όμως μετατοπίζεται στον ανάδοχο.

Μεγάλα έργα: Προβλέπεται για αυτά η εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τις ιδιωτικές επενδύσεις για την ταχύτερη δημοπράτησή τους.

Επίβλεψη: Θα μπορεί να ασκείται εκτός από τη διευθύνουσα υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα.

Επιμετρήσεις:Το σύστημα μετατρέπεται από ελεγκτικό σε δηλωτικό. Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας (βάσει των επιμετρήσεων αμείβεται κάθε εργολάβος) και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών.

Ψηφιοποίηση: Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης (σ.σ. αυτό θα απαιτήσει πολλή δουλειά, καθώς το ηλεκτρονικό Σύστημα Υποβολής Προσφορών της γενικής γραμματείας Δημοσίων Εργων βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα εκτός λειτουργίας για πολλές ώρες).

Κληρώσεις: Καταργούνται για την ανάδειξη των επιτροπών με το σκεπτικό ότι «επέφεραν υπερβολικές καθυστερήσεις στη διεξαγωγή των διαγωνισμών».