Νέα μέτρα, αλλά χωρίς σχέδιο

Επέκταση των ρυθμίσεων που ήδη ισχύουν -παράταση αναστολών, κίνητρα για ένταξη στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία», νέο γύρο επιστρεπτέας προκαταβολής, αναστολές πληρωμής οφειλών, επιδότηση δανεισμού- αλλά και νέα δέσμη μέτρων απροσδιόριστης ακόμη σύνθεσης εξετάζει η κυβέρνηση προκειμένου να αποτρέψει έναν εκτροχιασμό της ύφεσης, των επιχειρηματικών λουκέτων και της ανεργίας προς το δυσμενέστερο σενάριο. Μια πρώτη προσέγγιση των μέτρων αυτών επιχειρήθηκε χθες, σε σύσκεψη των υπουργών Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και Εργασίας Γιάννη Βρούτση.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, η ανακοίνωση των μέτρων εντάσσεται στο σύνηθες επικοινωνιακό «αμπαλάζ» της ΔΕΘ. Μιλώντας στον «Αντέννα», ο Στέλιος Πέτσας επιβεβαίωσε ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη φετινή ομιλία του στις παραγωγικές τάξεις στη Θεσσαλονίκη, που θα γίνει παρά τη ματαίωση της ΔΕΘ, θα ανακοινώσει μειώσεις φόρων και εισφορών, ενώ για τη στήριξη των επιχειρήσεων, των επαγγελματιών και των εργαζομένων που έχουν πληγεί από την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα, ιδιαίτερα στον τουρισμό και στην εστίαση, εξετάζονται σενάρια επέκτασης των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί καθώς και νέα μέτρα.

Κατά πληροφορίες, ως μέτρα σχετικά άμεσης απόδοσης επισπεύδονται ο τρίτος γύρος επιστρεπτέας προκαταβολής, μέχρι το τέλος του μήνα και σε ύψος τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, η καταβολή των «κουτσουρεμένων» αναδρομικών στους συνταξιούχους μέχρι τον Οκτώβριο, βάσει της «λογοκριμένης» από την κυβέρνηση απόφασης του ΣτΕ, σε ύψος μόλις 1,4 δισ., ενώ στη «δεύτερη ταχύτητα» μέτρων εντάσσονται η επιτάχυνση της φτηνής δανειοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, σε ύψος έως 3,5 δισ., η χρονική επέκταση του προγράμματος «Συν-Εργασία» μέχρι το τέλος χρόνου, παρά τη σχεδόν μηδαμινή ανταπόκριση των επιχειρήσεων, η επέκταση των αναστολών συμβάσεων και μετά τον Σεπτέμβριο, καθώς και το ενδεχόμενο παράτασης του μειωμένου ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, τουριστικά πακέτα και εισιτήρια κινηματογράφων, που ισχύει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.

Ωστόσο, και αυτή η νέα δέσμη μέτρων άμεσης ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία που σχεδιάζει η κυβέρνηση δεν υπερβαίνει τα 3 δισ. και εξουδετερώνεται πλήρως από τις φορολογικές οφειλές ύψους άνω των 5 δισ. ευρώ που θα τρέξουν από τις 31 Αυγούστου, αρχίζοντας με τη διπλή δόση φόρου εισοδήματος, μέχρι και τον προσεχή Φεβρουάριο, ώς το τέλος του οποίου πρέπει να καταβληθούν οι άλλες έξι δόσεις του φόρου εισοδήματος και τα 2,5 δισ. ευρώ του ΕΝΦΙΑ για πάνω από 6 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων.

Συ τοις άλλοις, τα σχεδιαζόμενα μέτρα στήριξης θεωρούνται ήδη από την αγορά εντελώς αναντίστοιχα της δραματικής κατάστασης που επικρατεί στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στον τουρισμό και στην εστίαση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», προειδοποίησε για τον κίνδυνο μία στις πέντε επιχειρήσεις εστίασης, μετά και την απαγόρευση λειτουργίας μετά τα μεσάνυχτα, να οδηγηθεί στο λουκέτο. Ο κ. Καββαθάς υπολογίζει στο 60% -πάνω από 2,5 δισ.- την απώλεια του τζίρου των 80.000 επιχειρήσεων εστίασης, με περισσότερους από 330.000 εργαζομένους.

Τα υπό εξέταση κυβερνητικά μέτρα ανακούφισης δεν απαντούν στη ζοφερή εικόνα της πραγματικής οικονομίας και το οικονομικό επιτελείο αναπόφευκτα θα πρέπει να στραφεί και στο μαξιλάρι των διαθέσιμων 33 δισ. ευρώ, που μέχρι τώρα αποφεύγει πεισματικά.

Κι αυτό γιατί, πέρα από τους πόρους του προγράμματος SURE και του ΕΣΠΑ, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου κοινοτικού προϋπολογισμού αργούν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η γερμανική προεδρία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν μεν ξεκινήσει συζητήσεις για να εγκριθεί η συμφωνία του Ιουλίου για το Ταμείο των 750 δισ. και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2021-2027 του 1,03 τρισ., αλλά με το πιο αισιόδοξο σενάριο η έγκριση από το Ευρωκοινοβούλιο δεν αναμένεται πριν από τον Οκτώβριο.

Πράγμα που μεταθέτει τις εκταμιεύσεις των κονδυλίων που διεκδικεί κάθε χώρα - και τα περίφημα 72 δισ. που η κυβέρνηση συμπεριφέρεται λες και τα έχει στο τσεπάκι, προς την άνοιξη-αρχές καλοκαιριού του 2021. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση ίσως αναγκαστεί να προσφύγει στον ειδικό δανεισμό κατά της πανδημίας από τον ESM (που συνοδεύεται από ολίγον μνημόνια), εφόσον όμως συγκεντρωθεί ένας επαρκής αριθμός χωρών που θα στηθούν στην ουρά του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Ωστόσο, έστω κι αν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θέλουν ακόμη αρκετούς μήνες, η προεργασία εξασφάλισής τους έχει ξεκινήσει. Το οικονομικό επιτελείο και όλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία καταρτίζουν λίστα «μεταρρυθμίσεων» σε όλο το φάσμα της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης που θα ζητείται η χρηματοδότησή τους από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις που επιδιώκει η κυβέρνηση να «περάσουν» από την έγκριση της Κομισιόν προς χρηματοδότηση είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από το 2021 και η μείωση των φορολογικών συντελεστών, που ωστόσο δύσκολα θα γίνει αποδεκτή. Εδώ, φυσικά, «κουμπώνει» και το νεοφιλελεύθερης έμπνευσης σχέδιο της επιτροπής Πισσαρίδη το οποίο, αν και ελάχιστη επαφή έχει με την πρωτόγνωρη κατάσταση που διαμορφώνει η πανδημία, αναμένεται να τροφοδοτήσει με προτάσεις «μεταρρύθμισης» προς χρηματοδότηση που θα υποβληθούν στην Κομισιόν.