Εφοδος στους κρίσιμους ελεγκτικούς μηχανισμούς

Επιχείρηση «σοκ και δέος» για τον έλεγχο κρίσιμων ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους αποκαλύπτουν οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης, πριν καν ακουστούν οι προγραμματικές δηλώσεις της.

Με δύο προεδρικά διατάγματα χθες η κυβέρνηση κατάργησε την ειδική γραμματεία του ΣΔΟΕ, με εικοσιτετράχρονη δράση στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, αλλά και την ειδική γραμματεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, του ΣΕΠΕ, του μόνου μηχανισμού αντιμετώπισης της παραβίασης της εργατικής νομοθεσίας, της μαύρης και αδήλωτης εργασίας.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε καταιγισμό αντιδράσεων, ιδιαίτερα από τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι οποίοι καταλογίζουν στην κυβέρνηση προσπάθεια αδρανοποίησης νευραλγικών ελεγκτικών μηχανισμών που θέτει σε κίνδυνο το δημόσιο συμφέρον και τη στοιχειώδη προστασία των εργαζομένων από την εργοδοτική παραβατικότητα.

Νομικά έωλο το κυβερνητικό «καπέλο» στο ΣΕΠΕ

Νομικά έωλη είναι η απόφαση υπαγωγής του ΣΕΠΕ απευθείας στη Γενική Γραμματεία Εργασίας με Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ. 84/2019), καθώς η χώρα δεσμεύεται από κοινοτικούς, αλλά και διεθνείς κανονισμούς που υπαγορεύουν την αυτοτέλεια και την ανεξαρτησία των ελεγκτικών σωμάτων της αγοράς εργασίας.

Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το μοναδικό ελεγκτικό όργανο επιφορτισμένο με την επίβλεψη και τον έλεγχο της εργατικής νομοθεσίας, την έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και της παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων, τη συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών, αλλά και την τήρηση της υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, θα «λογοδοτεί» εφεξής απευθείας στη γενική γραμματεία Εργασίας, κόντρα σε διεθνείς κανονισμούς, όπως η Διεθνής Σύμβαση Εργασίας 81 (1947), η οποία μάλιστα κυρώθηκε με το ν. 3249/1955, σε όσα απορρέουν από κοινοτικές συμβάσεις αλλά και αντίθετα στη φιλελεύθερη αντίληψη που θέλει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς μακριά από την κρατική αγκάλη, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία τους και να θωρακίζεται η απαραίτητη ανεξαρτησία τους.

«Διοικητικά μπορεί να το κάνει με ένα Π.Δ., αλλά η απόφαση είναι νομικά έωλη, λόγω των διεθνών και κοινοτικών δεσμεύσεων της χώρας. Αυτή η υπερδιεύθυνση θα αντιμετωπίσει σίγουρα και υπηρεσιακά αλλά και οργανωσιακά ζητήματα. Αρκεί να σκεφτούμε ότι μόνο το ΣΕΠΕ έχει 800 εργαζόμενους. Και φυσικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αυτή την απόφαση μένει και πολιτικά έκθετος» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Αποστόλης Καψάλης, εργατολόγος, ερευνητής στο ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο και πρώην ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ.

Το νέο Π.Δ. ουσιαστικά ορίζει μια εντελώς διαφορετική δομή και λειτουργία του ΣΕΠΕ, κάτι το οποίο ήδη έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις, με πολλούς να μιλούν για υποβάθμιση του ΣΕΠΕ και να εκφράζουν ανησυχίες για το κατά πόσο θα μπορέσει να διατηρηθεί η δυναμική του Σώματος Επιθεώρησης που τα τελευταία χρόνια είχε απτά αποτελέσματα.

Ο τέως ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ, Πάνος Κορφιάτης, επεσήμανε μεταξύ άλλων: « Για όσους θυμούνται και λίγο το παρελθόν, η προσπάθεια υποβάθμισης του ΣΕΠΕ άρχιζε πάντα από την αποδιοργάνωση της κεντρικής δομής του. Γιατί ένας Οργανισμός που δεν έχει ισχυρή κεντρική κατεύθυνση και δομή, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός... Φαίνεται ότι ο αντίπαλος ξέρει να βγάζει καλά συμπεράσματα, δυστυχώς για τους επιθεωρητές εργασίας και τους εργαζομένους της χώρας».

Υποβάθμιση χαρακτήρισε την υπαγωγή του ΣΕΠΕ στη Γενική Γραμματεία Εργασίας και η βουλευτής επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και τέως υπουργός Εργασίας, Εφη Αχτσιόγλου, η οποία τόνισε: «Δυστυχώς, η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη δεν χάνει χρόνο όταν πρόκειται για την αναίρεση της θεσμικής προστασίας των εργαζόμενων και δείχνει ότι μια από τις λίγες προεκλογικές δεσμεύσεις που έχει αποφασίσει να τηρήσει είναι αυτή της αδρανοποίησης των ελεγκτικών μηχανισμών». Σε ανάλογο πνεύμα κινείται ανακοίνωση του Τμήματος Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.

Ενίσχυση ή δώρο σε φοροφυγάδες και λαθρέμπορους;

Ως δώρο σε φοροφυγάδες και λαθρέμπορους χαρακτηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ την κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας του ΣΔΟΕ, ενώ αντίθετα ο αρμόδιος υφυπουργός Απόστολος Βεσυρόπουλος υποστηρίζει ότι η κυβερνητική απόφαση «ενισχύει και αποκομματικοποιεί» τα ελεγκτικά σώματα.

Ο κ. Βεσυρόπουλος, μάλιστα, υποστηρίζει ότι στο νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος που θα έρθει στη Βουλή μετά την ψήφο εμπιστοσύνης, θα ενισχύεται η ανεξαρτησία των ελεγκτικών σωμάτων, καθώς οι γενικοί διευθυντές που θα προΐστανται θα επιλέγονται με διαφάνεια και απόλυτη ανεξαρτησία.

Οπως και στην περίπτωση του ΣΕΠΕ, η Ειδική Γραμματεία του ΣΔΟΕ, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 84/2019, καταργείται μαζί με τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και την αυτοτελή Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος. Οι δομές αυτές πλέον υπάγονται στη νέα Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας, ο τρόπος λειτουργίας της οποίας παραμένει άγνωστος.

Η πρώην υφυπουργός Οικονομικών και βουλευτής Μαγνησίας Κατερίνα Παπανάτσιου σε δήλωσή της τόνισε ότι «η συγκέντρωση όλων αυτών των υπηρεσιών αιχμής με αντικείμενο την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος μαζί με τη δημόσια περιουσία υποβαθμίζει τον αυτοτελή επιχειρησιακό ρόλο και των τριών ελεγκτικών σωμάτων, ενώ ενέχει τον κίνδυνο προσθήκης γραφειοκρατικών ζητημάτων στις εν λόγω υπηρεσίες», ενώ ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Τρύφων Αλεξιάδης χαρακτήρισε την απόφαση «το καλύτερο δώρο σε φοροφυγάδες-λαθρέμπορους και άλλους οικονομικούς εγκληματίες».

Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών σημειώνει επίσης ότι η κατάργηση του ΣΔΟΕ θέτει «σε κίνδυνο σημαντικές υποθέσεις φοροδιαφυγής-λαθρεμπορίου και οικονομικού εγκλήματος που βρίσκονται τώρα στις αρμοδιότητές του» και καταλογίζει στην κυβέρνηση «άγνοια στοιχειωδών λειτουργιών στο ευαίσθητο υπουργείο Οικονομικών».

Σημειώνεται, πάντως, ότι η ελεγκτική ισχύς του άλλοτε κραταιού ΣΔΟΕ είχε περιοριστεί δραστικά μετά τη συγκρότηση της ΑΑΔΕ, ενώ είναι άγνωστο αν η κυβέρνηση είχε συνεννοηθεί με τους θεσμούς, οι οποίοι επιθυμούσαν την ένταξη του ΣΔΟΕ και όλων των ελεγκτικών δομών στην ανεξάρτητη αρχή.