Νέα εργαλεία χρηματοδότησης

Τον κωδικό για την ενεργοποίηση των μηχανισμών χρηματοδότησης της οικονομίας επιχειρεί να βρει πλέον η κυβέρνηση στον απόηχο της συμφωνίας του Eurogroup που απομακρύνει χρονικά την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και δεσμεύει τη χώρα σε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τις επόμενες δεκαετίες.

Για το οικονομικό επιτελείο το σκέλος της συμφωνίας που αφορά την αναπτυξιακή στήριξη της Ελλάδας, ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας ώστε να σχεδιαστούν εργαλεία χρηματοδότησης με τη συνδρομή κοινοτικών πόρων, διεθνών κεφαλαίων και ιδιωτών επενδυτών, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να ξεκολλήσει ταχύτερα η οικονομία από την πολυετή στασιμότητα.

Το πιο φιλόδοξο στοίχημα για την κυβέρνηση έχει να κάνει με την ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας στην Ελλάδα που για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια συζητήσεων, φαίνεται να έχει την έγκριση των δανειστών, σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν στο Eurogroup.

Οι πρώτες συζητήσεις για τη δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας στην Ελλάδα είχαν ξεκινήσει με την ένταξη στα μνημόνια, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ την είχε ενσωματώσει στο πρόγραμμά του, χωρίς ποτέ μέχρι σήμερα τα διάφορα σχέδια που βρέθηκαν στο τραπέζι να πάρουν το πράσινο φως από την τρόικα.

Αν και εφόσον προχωρήσει το σχέδιο που κατά τον κυβερνητικό προγραμματισμό αναμένεται να είναι έτοιμο τον προσεχή Σεπτέμβριο, η Αναπτυξιακή Τράπεζα, ανάλογα με τη μορφή που θα πάρει, προορίζεται να εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα χρηματοδότησης έργων υποδομής, ιδιωτικών επενδύσεων και κυρίως μικρομεσαίων εταιρειών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην πρόσβασή τους σε δανεισμό από τις συστημικές τράπεζες.

Σύσκεψη στο ΚΥΣΟΙΠ

Σήμερα έχει προγραμματιστεί σύσκεψη στο πλαίσιο του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη με αντικείμενο τα χρηματοδοτικά εργαλεία που σχεδιάζουν και υλοποιούν δημόσιοι φορείς, όπως το ΕΤΕΑΝ, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων, το Πράσινο Ταμείο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.λπ., και θα εξεταστεί η δυνατότητα ενοποίησής τους υπό τη σκέπη του Αναπτυξιακού Ταμείου ή Τράπεζας που βρίσκεται υπό συζήτηση.

Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν η Ελλάδα θα αποκτήσει μια «κανονική» Αναπτυξιακή Τράπεζα ή θα βαδίσει στο μοντέλο μετεξέλιξης του ΕΤΕΑΝ σε Αναπτυξιακό Ταμείο που θα συνενώνει τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία και θα σχεδιάζει νέα, επιχειρώντας να κινητοποιήσει πόρους από διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς.

Από το υπουργείο Οικονομίας λένε ότι η κυβέρνηση θα επιλέξει τη λύση που θα οδηγήσει στην ταχύτερη υλοποίηση του σχεδιασμού, ενώ για τον τρόπο λειτουργίας και χρηματοδότησης της τράπεζας-ταμείου γίνονται επαφές με αναπτυξιακές τράπεζες του εξωτερικού.

Σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικού αξιωματούχου στο ΑΠΕ, σχεδιάζεται να υπάρξει τεχνική βοήθεια από τη γερμανική KFW, τη γαλλική National Development Agency, την ιταλική Cassa Depositi e Prestiti και τη βρετανική British Business Bank, ενώ ενδιαφέρον υπάρχει και από κινεζικά κεφάλαια για να συμμετάσχουν στην Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Γεγονός είναι ότι υπάρχει πληθώρα πρόθυμων διεθνών οργανισμών και εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών μεταξύ των οποίων η Παγκόσμια Τράπεζα και ο βραχίονάς της IFC, η EBRD, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης CEB, η γερμανική επενδυτική τράπεζα KfW κ.ά., που επισκέπτονται συστηματικά την Ελλάδα και εκφράζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να παράσχουν πιστώσεις και εγγυήσεις σε έναν κεντρικό πιστωτικό μηχανισμό που θα αναλάβει να διαχειριστεί και να διοχετεύσει με συγκροτημένο σχέδιο τις χρηματοδοτικές ροές για αναπτυξιακούς σκοπούς.

Σήμερα, ύστερα από αρκετές αλλαγές στο μοντέλο λειτουργίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας, το ελληνικό σχέδιο συνίσταται στη μετεξέλιξη του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης -το οποίο διαθέτει τραπεζική άδεια- σε Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Προηγούμενα σχέδια που περιελάμβαναν και την ένταξη του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων στο project ώστε να απορροφηθούν και τα διαθέσιμά του, απορρίφθηκαν ή εγκαταλείφθηκαν κατά τις συζητήσεις.

Συνεργασία με ιδιωτικά κεφάλαια

Η λειτουργία του Αναπτυξιακού Ταμείου που πιθανόν θα ενεργοποιηθεί στην πιο απλή μορφή του, θα βασίζεται στη συνδιαχείριση πόρων σε συνεργασία με άλλους χρηματοδοτικούς φορείς και ιδιωτικά κεφάλαια.

Δουλειά της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα είναι αφ’ ενός να σχεδιάζει προγράμματα χρηματοδοτικής στήριξης και αφ’ ετέρου να αναζητά και να διασφαλίζει κεφάλαια και εγγυήσεις είτε μέσω των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είτε μέσω άλλων χρηματοδοτικών οργανισμών και αναπτυξιακών τραπεζών.

Τα κεφάλαια αυτά πιθανόν δεν θα τα διοχετεύει απευθείας η Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά θα μοχλεύονται μέσω των εμπορικών τραπεζών και θα παρέχονται είτε με τη μορφή μικροδανείων σε μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα είτε με τη μορφή κεφαλαίων κίνησης είτε μέσω της απευθείας συμμετοχής υποταμείων της Αναπτυξιακής Τράπεζας στο μετοχικό κεφάλαιο εταιρειών εν είδει private equity fund.