Τη δοκιμασμένη δικαιολογία της τεχνητής νοημοσύνης των μεγάλων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας φαίνεται να υιοθετεί και ο Ιλον Μασκ προκειμένου να δικαιολογήσει το πογκρόμ απολύσεων που έχει εξαπολύσει κατά ομοσπονδιακών υπαλλήλων στις ΗΠΑ.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η εταιρεία λογισμικού Workday ανακοίνωσε ότι θα απολύσει περισσότερους από 1.700 εργαζομένους -ή περίπου το 8,5% του εργατικού της δυναμικού- για να ανακατευθύνει τις επενδύσεις της προς την τεχνητή νοημοσύνη. Η ανακοίνωση ήταν η τελευταία μιας σειράς μαζικών απολύσεων σε Amazon, Intel, Microsoft και άλλες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια. Πίσω από αυτές τις απολύσεις η αιτιολογία ήταν σχεδόν πάντα η ίδια, η ανάγκη επένδυσης πόρων στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Μεγάλο μέρος αυτού του αφηγήματος επικεντρώθηκε στα πράγματα που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει εξίσου καλά ή καλύτερα από τους ανθρώπους. Οι σχετικές έρευνες εστίασαν στις προβλέψεις για τις εργασίες που οι μηχανές θα μπορούσαν να εκτελέσουν στο μέλλον και εν συνεχεία στην εκτίμηση του αριθμού των εργαζομένων που ήταν άχρηστοι λόγω του αυτοματισμού. Ετσι κάποια έρευνα ανέφερε ότι ώς το 2030 το 30% των ωρών εργασίας θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί, ενώ μια άλλη προέβλεπε ότι την επόμενη δεκαετία το 5% των εργασιακών καθηκόντων σε ολόκληρη την οικονομία θα μπορεί να εκτελεστεί από την τεχνητή νοημοσύνη.
Αυτή η θέαση αποκρύπτει όμως αυτό που πραγματικά συμβαίνει στην οικονομία σήμερα. Και πιο συγκεκριμένα το ότι μετά τις υπερπροσλήψεις της πανδημίας, πολλές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας απολύουν μαζικά και επενδύουν στην τεχνητή νοημοσύνη όχι για να αντικαταστήσουν άμεσα τους εργαζομένους τους με μηχανές, αλλά προκειμένου να στείλουν μήνυμα στους επενδυτές ότι επικεντρώνονται στη μελλοντική ανάπτυξη και κερδοφορία. Στόχος, η άνοδος της μετοχής και ο πλουτισμός των μεγαλομετόχων. Η στρατηγική δεν είναι καινούργια. Εδώ και δεκαετίες οι εταιρείες προβαίνουν σε μαζικές απολύσεις όχι γιατί βυθίζονται τα οικονομικά τους αλλά για να πλουτίσουν τους μεγαλομετόχους τους. Η διαφορά είναι ότι τώρα ως δικαιολογία προβάλλεται η τεχνητή νοημοσύνη.
Aυτοεκπληρούμενη προφητεία
Οι εταιρείες δεν περιμένουν να δουν ποιες εργασίες μπορεί ή δεν μπορεί να αντικαταστήσει η τεχνητή νοημοσύνη πριν απολύσουν τους εργαζομένους. Περικόπτουν θέσεις εργασίας και ανακατευθύνουν πόρους επειδή η απλή υπόσχεση αποτελεσματικότητας που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη είναι αρκετή για να ενθουσιάσει τους επενδυτές και να ανεβάσει τις τιμές των μετοχών. Η στρατηγική αυτή δημιουργεί μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία όπου οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας υποτιμούν την ανθρώπινη εργασία για να κάνουν την αυτοματοποίηση να φαίνεται αναπόφευκτη.
Πραγματοποιώντας μαζικές απολύσεις, οι εταιρείες τεχνολογίας στέλνουν σήμα στους επενδυτές και τους ίδιους τους εργαζομένους ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να αντικατασταθούν. Με την επανεπένδυση αυτών των πόρων στην τεχνητή νοημοσύνη, οι εταιρείες καθιστούν πιο πιθανό ότι αυτή θα γίνει τελικά αρκετά ικανή για να αντικαταστήσει τους εργαζομένους τους οποίους έχουν ήδη αποφασίσει να εξαλείψουν. Στοιχηματίζοντας και διαφημίζοντας τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης καθώς πετούν τους εργαζομένους στον δρόμο, μπορούν να μετατρέψουν το όραμά τους για ένα αυτοματοποιημένο μέλλον σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ο Ιλον Μασκ και το «υπουργείο κυβερνητικής αποτελεσματικότητας» (DOGE) φέρνουν τις τελευταίες εβδομάδες αυτή τη στρατηγική και στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Μέσω του DOGE, ο Mασκ και οι σύμμαχοί του πειραματίζονται με τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης «για τον εντοπισμό περικοπών στον προϋπολογισμό, της σπατάλης και των καταχρήσεων», σε φορείς όπως το υπουργείο Παιδείας και η Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών (GSA).
Συνεργάτες του DOGE τροφοδοτούν τεράστιους όγκους κυβερνητικών αρχείων και βάσεων δεδομένων σε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, αναζητώντας τα ανεπιθύμητα ομοσπονδιακά προγράμματα και προσπαθώντας να προσδιορίσουν ποια ανθρώπινη εργασία μπορεί να αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη, εργαλεία μηχανικής μάθησης ή ακόμα και ρομπότ. Με άλλα λόγια, ο Μασκ διερευνά πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη ως δικαιολογία για μαζικές απολύσεις στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Εμπειρία δεκαετιών σε δημόσιες υπηρεσίες μπορεί έτσι να σβηστεί σε λίγα λεπτά αν η τεχνητή νοημοσύνη αποφανθεί ότι ο ρόλος ενός υπαλλήλου είναι περιττός.
Οι μαζικές απολύσεις υπό τον Μασκ αποτελούν μέρος ενός συντηρητικού σχεδίου δεκαετιών στις ΗΠΑ για τη συρρίκνωση του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού και την αποδυνάμωση του κράτους. Σε αυτό το σχέδιο προστίθενται σήμερα η διαφημιστική εκστρατεία τεχνητής νοημοσύνης και το πρόσχημα της αποτελεσματικότητας της Σίλικον Βάλεϊ με στόχο να θεωρηθεί η τεχνολογική επένδυση αναπόφευκτη.
Δικαιολογίες
Οταν τα στελέχη του DOGE αναφέρουν αξιολογήσεις τεχνητής νοημοσύνης ως δικαιολογία για την κατάργηση θέσεων εργασίας ακολουθούν τον ίδιο δρόμο με τους επικεφαλής των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, κάνοντας τη μείωση του εργατικού δυναμικού να φαίνεται σαν αναπόφευκτη συνέπεια της προόδου και όχι ως σκόπιμη επιλογή.
Οι υποσχέσεις του DOGE για αποτελεσματικότητα με γνώμονα την τεχνητή νοημοσύνη κρύβουν την πραγματικότητα ότι πολλές κυβερνητικές λειτουργίες εξακολουθούν να απαιτούν ανθρώπινη κρίση, θεσμική γνώση και εμπειρία δημόσιας υπηρεσίας που κανένας αλγόριθμος δεν μπορεί να αντικαταστήσει. Αυτός ο συνδυασμός εχθρικής διαχείρισης και διαφημιστικής εκστρατείας της τεχνητής νοημοσύνης δεν έχει να κάνει μόνο με τη μείωση του κόστους, αλλά και με τον επαναπροσδιορισμό της δημόσιας υπηρεσίας ως κάτι που μπορεί να αξιολογηθεί από έναν αλγόριθμο και να εξαλειφθεί με τις ιδιοτροπίες ενός τεχνολογικού ολιγάρχη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας