Περισσότερα δικαιώματα για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες

Μια σημαντική αλλαγή στο -έτσι κι αλλιώς αποδυναμωμένο- κείμενο της Οδηγίας για τους εργαζομένους στις πλατφόρμες όπως η Uber και το efood φαίνεται πως άλλαξε τη στάση της Ελλάδας και της Εσθονίας στο Συμβούλιο των υπουργών Απασχόλησης της Ε.Ε.

Σύμφωνα με τη βελγική προεδρία, η κύρια διαφορά στο κείμενο που εγκρίθηκε είναι ότι πλέον το τεκμήριο της απασχόλησης θα βασίζεται σε στοιχεία που θα είναι διαφορετικά σε κάθε κράτος-μέλος και θα βασίζονται στην εθνική νομοθεσία. Παρ’ όλο που και τα ευρωπαϊκά συνδικάτα πιστεύουν ότι τώρα θα είναι ευκολότερο για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες να αποδείξουν ότι είναι κανονικοί υπάλληλοι, συνιστούν προσοχή προκειμένου τα κράτη-μέλη να μην αποδυναμώσουν με άλλους νόμους τους την Οδηγία.

Η πρώτη Οδηγία είναι γεγονός πάντως για τους περίπου 5 εκατομμύρια εργαζόμενους σε πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται σήμερα σε όλη την Ε.Ε., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Αυτή είναι μια σημαντική μέρα για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες. Οι νέοι κανόνες της Ε.Ε. θα δώσουν στους εργαζόμενους στις πλατφόρμες περισσότερα δικαιώματα και προστασία χωρίς να παρεμποδίζουν την ικανότητα ανάπτυξης των πλατφορμών. Η Ε.Ε. παρέδωσε σήμερα την Οδηγία. Ευγνώμων στη βελγική προεδρία για την επιμονή» δήλωσε ο αρμόδιος Επίτροπος Απασχόλησης, που πάντως εισηγήθηκε μια πολύ πιο φιλόδοξη Οδηγία, Νίκολας Σμιτ.

Η συμφωνία κατέστη εφικτή με την αλλαγή της στάσης της Ελλάδας και της Εσθονίας. Οι δύο χώρες ψήφισαν υπέρ, αφήνοντας τη Γερμανία να απέχει και τη Γαλλία να ψηφίζει κατά.

Σύμφωνα με την Οδηγία, οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι σε ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Uber, η Deliveroo ή η efood στην Ελλάδα θα μπορούσαν να επαναταξινομηθούν ως επίσημοι εργαζόμενοι και ως εκ τούτου να έχουν πρόσβαση σε βασικά εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Ωστόσο το αρχικό κείμενο της Κομισιόν είναι ήδη αποδυναμωμένο και μένει να διαπιστωθεί τι τελικά έχει μείνει.

Τα κύρια συμβιβαστικά στοιχεία του τελικού κειμένου περιστρέφονται γύρω από ένα νομικό τεκμήριο, το οποίο θα βοηθήσει στον καθορισμό της σωστής εργασιακής κατάστασης των ατόμων που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες.

Τα στοιχεία αυτά θα καθοριστούν σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις συλλογικές συμβάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τη νομολογία της Ε.Ε. Επίσης άτομα που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες, οι εκπρόσωποί τους ή οι εθνικές αρχές μπορούν να επικαλεστούν αυτό το νομικό τεκμήριο και να ισχυριστούν ότι έχουν ταξινομηθεί εσφαλμένα και εναπόκειται στην ψηφιακή πλατφόρμα να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας Επιπλέον τα κράτη-μέλη θα παρέχουν καθοδήγηση στις ψηφιακές πλατφόρμες και τις εθνικές αρχές όταν τεθούν σε εφαρμογή τα νέα μέτρα.

Τα συνδικάτα κατόρθωσαν να συμπεριλάβουν το τεκμήριο της απασχόλησης με την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Αντί μεμονωμένοι εργαζόμενοι να περνούν από μακρές δικαστικές διαδικασίες για να αποδείξουν ότι είναι εργαζόμενοι, θα εναπόκειται πλέον στις εταιρείες της πλατφόρμας να αποδείξουν ότι δεν είναι εργαζόμενοι.

Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργαζομένων ( ETUC) χαιρέτισε το γεγονός λέγοντας: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που θα υπάρξουν ρηξικέλευθοι κανόνες για δίκαιους και διαφανείς αλγόριθμους, οι οποίοι θα αποτελέσουν ένα σημαντικό σχέδιο για ολόκληρη την αγορά εργασίας».

Η οδηγία αναγνωρίζει επίσης τον ρόλο των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε όλες τις πτυχές της οικονομίας της πλατφόρμας, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως η διαχείριση αλγορίθμων. Παρά τις εκκλήσεις για αποδυνάμωση αυτών των διατάξεων, έμειναν ανέγγιχτες από πολυάριθμες υποθέσεις που επιβεβαιώνουν την έντονη ανάγκη για συλλογικές διαπραγματεύσεις στην οικονομία της πλατφόρμας.

Σχολιάζοντας την ψηφοφορία ο Λούντοβιτς Βόετ, γραμματέας της ETUC, είπε: «Κερδίσαμε. Τα συνδικάτα έκαναν τη διαφορά. Δεν είναι πολύ νωρίς: ο αριθμός των ατόμων που εργάζονται μέσω πλατφορμών έχει αυξηθεί κατά 34% στις 800 ημέρες από τότε που η Επιτροπή θέσπισε αυτή τη νομοθεσία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα τους πάλεψαν με νύχια και με δόντια για να διατηρήσουν την πίεση. Είμαστε περήφανοι για όλους εκείνους τους εργαζόμενους που οργανώθηκαν και τα συνδικάτα τους που πέτυχαν αυτή την τεράστια νίκη».