Ευρωζώνη: Μαύρα μαντάτα από μεταποίηση - υπηρεσίες

Aναζωπύρωση των φόβων ύφεσης στην ευρωζώνη προκαλεί η περαιτέρω επιδείνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας αυτό τον μήνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ετοιμάζεται για ακόμη μια αύξηση των επιτοκίων της μεθαύριο.

Σύμφωνα με τα χθεσινά στοιχεία, ο προκαταρκτικός σύνθετος Δείκτης Υπεύθυνων Προμηθειών (PMI) των επιχειρήσεων της ευρωζώνης, που καταρτίζεται από την S&P Global, υποχώρησε τον Ιούλιο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 8 μηνών. Τον προηγούμενο μήνα ο δείκτης είχε σχεδόν αγγίξει το όριο των 50 μονάδων, που διαχωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση, χωρίς να το ξεπεράσει. Η άνοδος αυτή δεν έχει συνέχεια, καθώς υποχωρεί στο 48,9 από 49,9 τον Ιούνιο, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι προέβλεπαν οι αναλυτές (49,7).

Η πτώση αντικατοπτρίζει την επιβράδυνση του κυρίαρχου τομέα των υπηρεσιών, όπου η ζήτηση μειώνεται καθώς τα υψηλότερα επιτόκια της ΕΚΤ έχουν αρχίσει να «δαγκώνουν» τους υπερχρεωμένους καταναλωτές. Πάνω απ’ όλα όμως αντανακλά τη συνεχιζόμενη καθίζηση της βιομηχανικής παραγωγής σε προ πανδημίας επίπεδα. Αναλυτικότερα ο δείκτης PMI υπηρεσιών υποχώρησε στο 51,1 από 52,0, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης μεταποίησης στο 42,7 από 43,4, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας καταγράφηκε και στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, τη Γερμανία και τη Γαλλία, όπου υπηρεσίες και μεταποίηση σημείωσαν αυτόν τον μήνα χειρότερες των προβλεπόμενων επιδόσεις.

Τα στοιχεία, τονίζουν αρκετοί αναλυτές, επιβεβαιώνουν ότι η επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών εξαπλώνεται από τη μεταποίηση σε άλλους τομείς της οικονομίας, ενισχύοντας το ενδεχόμενο αρνητικής ανάπτυξης στο τρίμηνο.

Τα μαύρα μαντάτα έρχονται λίγο πριν από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ αυτήν την Πέμπτη. Παρά τα καμπανάκια της ύφεσης, η ΕΚΤ αναμένεται ότι θα προχωρήσει -όπως έχει ήδη προϊδεάσει- σε ακόμη μια αύξηση του βασικού της επιτοκίου, κατά 0,25%, στο 3,75%. Ακολουθώντας τον επιθετικότερο κύκλο σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής στην ιστορία της, η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκιά της στους προηγουμένους 12 μήνες κατά 400 μονάδες βάσης στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 22 ετών. Παρ’ ότι ο πληθωρισμός της ευρωζώνης υποχώρησε για τρίτο συνεχόμενο μήνα τον Ιούνιο, αγγίζοντας το 5,5%, ο δομικός δείκτης από τον οποίο εξαιρούνται οι τιμές τροφίμων και ενέργειας παραμένει ακόμη πολύ υψηλά (6,8%).

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ δεν πρόκειται να πτοηθεί από τα χθεσινά στοιχεία συνεχίζοντας τις αυξήσεις των επιτοκίων της έως ότου δει φως από το μέτωπο του πληθωρισμού. Κάποιοι εξ αυτών υποστηρίζουν ωστόσο ότι μία ακόμη αύξησή τους τον Σεπτέμβριο -που αρκετοί τραπεζίτες είχαν υπαινιχθεί νωρίτερα- δεν είναι πλέον και τόσο βέβαιη. Θα εξαρτηθεί, λένε, από το τι θα δείξουν τα στοιχεία του προσωπικού της ΕΚΤ στη δεδομένη στιγμή.

Για την ώρα το βέβαιο είναι ότι ο κύκλος ανόδου των επιτοκίων έχει αρχίσει να επηρεάζει τις πιστωτικές συνθήκες στην ευρωζώνη. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν υπογράμμισε νωρίτερα ότι οι όγκοι των πιστώσεων στην ευρωζώνη έχουν μειωθεί κάθετα και αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντική πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Το ερώτημα είναι βέβαια πόσο βαθιά επηρεάζεται η οικονομία από αυτήν την πολιτική. Η Bank of America τονίζει ότι το μάξιμουμ των επιπτώσεων της σύσφιγξης των ορών δανεισμού στην οικονομία θα εκδηλωθεί στα τέλη του 2023 και κατά τη διάρκεια του α’ εξαμήνου του 2024. Διόλου τυχαία η Βarclays προβλέπει οικονομική στασιμότητα στην ευρωζώνη που θα ξεκινήσει από το τρέχον εξάμηνο και θα συνεχιστεί για αρκετά ακόμη τρίμηνα.

Εκτός της ΕΚΤ αυτήν την εβδομάδα αποφασίζουν ακόμη για τα επιτόκιά τους η Fed και η Τράπεζα της Ιαπωνίας. Η πρώτη αναμένεται ότι θα αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 0,25% στο 5,25%-5,5%, κλείνοντας πιθανότατα τον 16μηνο κύκλο ανόδου τους. Η δεύτερη, που από το 2016 διατηρεί το βραχυπρόθεσμο της επιτόκιο σε αρνητικό επίπεδο (-0,1%), φημολογείται ότι ίσως να προχωρήσει σε αναστροφή της πολιτικής της, καθώς ο πληθωρισμός παραμένει για 15 συνεχόμενους μήνες πάνω από τον στόχο της.