Σε μια πολύ σημαντική απόφαση που αφορά εκατομμύρια δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με ρήτρα ελβετικού φράγκου σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση κατέληξε το Δικαστήριο της Ε.Ε. Η απόφαση που δημοσιοποιήθηκε χθες λέει με λίγα λόγια ότι, εφόσον το εθνικό δικαστήριο στο οποίο έχει προσφύγει ένας δανειολήπτης έχει ακυρώσει τη δανειακή σύμβαση λόγω καταχρηστικού όρου, εν προκειμένω της ρήτρας ελβετικού φράγκου, το Δίκαιο της Ε.Ε. δεν εμποδίζει τον δανειολήπτη να ζητήσει από την τράπεζα και αποζημίωση, πέρα από την επιστροφή των μηνιαίων δόσεων που κατέβαλε.
Αντιθέτως, το Δίκαιο της Ε.Ε. και συγκεκριμένα η οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές, αντιτίθεται στην προβολή από την τράπεζα ανάλογης αξίωσης σε βάρος του καταναλωτή, δηλαδή να ζητήσει αποζημίωση για την ακύρωση της σύμβασης. Γιατί; Γιατί η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν μπορεί να επιτρέψει στην τράπεζα να αντλήσει οικονομικά οφέλη από την παράνομη συμπεριφορά της ούτε να αποζημιώνεται αυτή για τις δυσμενείς συνέπειες που προκάλεσε αυτή η συμπεριφορά της, λέει ρητά η απόφαση του ΔΕΕ.
Η υπόθεση έφτασε στο Ευρωδικαστήριο με βάση προδικαστικά ερωτήματα πολωνικού δικαστηρίου. Εκεί είχε προσφύγει ζευγάρι δανειοληπτών που είχαν συνάψει το 2008 στεγαστικό συνδεδεμένο με το ελβετικό φράγκο, με τις μηνιαίες δόσεις καταβλητέες σε πολωνικά ζλότι, με βάση τον πίνακα συναλλαγματικών ισοτιμιών της τράπεζας κατά την ημερομηνία καταβολής κάθε δόσης. Ο καταναλωτής άσκησε αγωγή εκτιμώντας ότι η ρήτρα ελβετικού φράγκου είναι καταχρηστική και ζήτησε να του καταβληθεί ποσό που αντιστοιχεί στο ήμισυ του κέρδους που αποκόμισε η τράπεζα στη διάρκεια ορισμένης χρονικής περιόδου.
Το ΔΕΕ με την απόφασή του επισημαίνει ότι η οδηγία 93/13 δεν ρυθμίζει ρητά τις συνέπειες της ακυρότητας σύμβασης μετά την απάλειψη των καταχρηστικών ρητρών και ότι εναπόκειται στα κράτη-μέλη να καθορίσουν τις συνέπειες αυτές. Κατά το Δικαστήριο, η δυνατότητα του καταναλωτή να προβάλει έναντι της τράπεζας αξιώσεις επιπλέον της επιστροφής των ποσών των δόσεων μπορεί να συμβάλει αποτρεπτικά, δηλαδή στο να αποφεύγουν οι επαγγελματίες να περιλαμβάνουν καταχρηστικές ρήτρες στις συμβάσεις με τους καταναλωτές. Ακόμη, η οδηγία 93/13 αντιτίθεται στο να παρέχεται η δυνατότητα στην τράπεζα να ζητήσει από τον καταναλωτή αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής του χορηγηθέντος κεφαλαίου και της καταβολής νόμιμων τόκων υπερημερίας. Το Δικαστήριο εκτιμά ότι η παροχή ενός τέτοιου δικαιώματος θα αποδυνάμωνε τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της οδηγίας στις παράνομες εμπορικές συμπεριφορές. Ενδιαφέρον έχει και το επιχείρημα με το οποίο το Ευρωδικαστήριο απορρίπτει τον ισχυρισμό της τράπεζας περί «σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών».
«Οι επαγγελματίες -εν προκειμένω οι τράπεζες- δεν μπορούν να καταστρατηγούν τους σκοπούς που επιδιώκει η οδηγία για λόγους διαφύλαξης της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Τα τραπεζικά ιδρύματα οφείλουν να οργανώνουν τις δραστηριότητές τους κατά τρόπο σύμφωνο προς την οδηγία», λέει με σαφήνεια το Ευρωδικαστήριο.
Και αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τον τρόπο με τον οποίο θα διαβάσουν την απόφασή του τα εγχώρια δικαστήρια, όπου εκκρεμούν ανάλογες προσφυγές παρά την απόφαση «πάγο» του Αρείου Πάγου ο οποίος δικαίωσε μια τράπεζα, οι ίδιες οι τράπεζες και κυρίως η επόμενη κυβέρνηση. Υπενθυμίζεται ότι η απελθούσα κυβέρνηση Μητσοτάκη άφησε ξεκρέμαστους περίπου 70.000 δανειολήπτες ελβετικού φράγκου, αρνούμενη να νομοθετήσει οποιαδήποτε διάταξη απάλυνσης της επιβάρυνσης και εγκαταλείποντάς τους και στην πρόσθετη επιβάρυνση που προκύπτει από τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας