Green Deal υπό γαλλογερμανική σκιά

Την ευρωπαϊκή απάντηση στα μεγάλα πακέτα πράσινων επιδοτήσεων άλλων χωρών, ιδίως στις αμερικανικές επιχορηγήσεις για τη μείωση του πληθωρισμού, παρουσίασε χθες η Κομισιόν. Αποφεύγοντας να αναφερθεί ευθέως σε «αντίποινα» της Ε.Ε., η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για στοχευμένη και προσωρινή χαλάρωση των κανόνων κρατικών επιχορηγήσεων ώς το 2025, επαναχρησιμοποίηση κονδυλίων από τα ήδη υπάρχοντα Ταμεία και επίσπευση διαδικασιών αδειοδότησης «πράσινων έργων» για να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ωστόσο, έκανε πίσω στην πρότασή της για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας που είχε η ίδια παρουσιάσει λίγες μέρες πριν στο Νταβός, κάνοντας αόριστες αναφορές για συζητήσεις στο μέλλον.

Ηταν μια πρώτη νίκη της σκληρής γραμμής των χωρών της Ε.Ε. που δεν θέλουν «φρέσκο χρήμα», νέα κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ή νέα εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης. Και σίγουρα, η επικράτηση της Γερμανίας και της Γαλλίας στην επιρροή τους για τις επιδοτήσεις. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, από τότε που οι Βρυξέλλες τροποποίησαν τους κανόνες της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις τον Μάρτιο του 2022 για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, το Βερολίνο και το Παρίσι αντιπροσωπεύουν μαζί το 77% των 672 δισ. ευρώ των εγκεκριμένων προγραμμάτων.

Τη μερίδα του λέοντος δηλαδή, που θα εξακολουθήσουν να έχουν -αν περάσει το σχέδιο της Κομισιόν- ώς το 2025. Το ερώτημα για τα μικρότερα και πιο αδύναμα οικονομικά κράτη είναι αμείλικτο. Τι θα κάνουν όσες οικονομίες της Ε.Ε. δεν μπορέσουν να υποστηρίξουν κατάλληλα τις επιχειρήσεις τους, είτε λόγω αδυναμίας είτε λόγω υψηλού χρέους; Την ερώτηση ανέλαβε να απαντήσει η αντιπρόεδρος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτ Βεστάγκερ.

«Σε αυτήν την περίπτωση θα υπάρξει αλληλεγγύη και διάθεση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ηδη ο αντιπρόεδρος Β. Ντομπρόβσκις και ο επίτροπος Π. Τζεντιλόνι (Οικονομικών) βρίσκονται σε επαφές με τα κράτη-μέλη για τη μετατροπή του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις σε προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης», είπε η αντιπρόεδρος.

Συνοπτικά, η Επιτροπή προτείνει περαιτέρω διευκόλυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και στήριξη των επενδύσεων στην παραγωγή στρατηγικού εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για τη μετάβαση σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών, προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου και να ξεπεραστεί η τρέχουσα ενεργειακή κρίση.Επίσης, η Επιτροπή προτείνει να αντιμετωπιστεί το κενό παραγωγικών επενδύσεων σε τομείς στρατηγικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση. Η Κομισιόν προτείνει να επιτραπεί η στήριξη από τα κράτη-μέλη για την παραγωγή μπαταριών, ηλιακών συλλεκτών, ανεμογεννητριών, αντλιών θερμότητας, ηλεκτρολυτικών κυψελών, τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης άνθρακα, καθώς και των σχετικών κρίσιμων πρώτων υλών που είναι αναγκαίες για την παραγωγή του εν λόγω εξοπλισμού.

Για έργα που λαμβάνουν χώρα σε μειονεκτούσες περιφέρειες της Ε.Ε. (όπου το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από το 75% του μέσου όρου της Ε.Ε.) ή τα οποία περιλαμβάνουν επένδυση σε διάφορα κράτη-μέλη και για τα οποία διατίθεται στήριξη σε τρίτη χώρα, θα επιτρέπεται περαιτέρω αναλογική ενίσχυση που θα αντιστοιχεί στο επίπεδο στήριξης που παρέχεται σε τρίτες χώρες, μέχρι του επιπέδου που είναι αναγκαίο για να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση των επενδύσεων στην Ευρώπη.

Οι νέες διατάξεις προβλέπεται να ισχύουν έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, λέει η Κομισιόν. Ωστόσο πρώτα θα περάσουν από τη «βάσανο» των κρατών-μελών. Ηδη, τα στρατόπεδα διαμορφώνονται και είναι κατά των προτάσεων της Κομισιόν. Η πρώτη συζήτηση θα γίνει στη σύνοδο κορυφής στις 9 και 10 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες.