Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον περασμένο Σεπτέμβριο, για φορολόγηση των υπερκερδών από τα ορυκτά καύσιμα, κινητοποίησε γρήγορα τις περισσότερες χώρες στην Ευρώπη. Ουσιαστικά εγκρίθηκε ένας μηχανισμός που διευκολύνει τον προσδιορισμό των υπερκερδών με βάση τον μέσο όρο των κερδών των προηγούμενων 4 ετών, ώστε να υπολογιστεί από κάθε χώρα μια προσωρινή εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστή τουλάχιστον 33%.
Η βάση υπολογισμού της προσωρινής συνεισφοράς αλληλεγγύης καταγράφεται στο άρθρο 14 του εγκεκριμένου ευρωπαϊκού σχεδίου για φορολόγηση στα πετρελαιοειδή: «Η προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης για εταιρείες της Ενωσης και μόνιμες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποτελούν τμήμα ενοποιημένου ομίλου απλώς και μόνο για φορολογικούς σκοπούς, με δραστηριότητες στους τομείς του αργού πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του γαιάνθρακα και των διυλιστηρίων υπολογίζεται επί των φορολογητέων κερδών, όπως αυτά καθορίζονται βάσει των εθνικών φορολογικών κανόνων, το οικονομικό έτος 2022 ή/και το οικονομικό έτος 2023 και για την πλήρη διάρκειά τους, των οποίων η αύξηση υπερβαίνει το 20% σε σύγκριση με τον μέσο όρο των φορολογητέων κερδών, όπως αυτά καθορίζονται βάσει των εθνικών φορολογικών κανόνων, κατά τα τέσσερα οικονομικά έτη που αρχίζουν την 1η Ιανουαρίου 2018 ή μεταγενέστερα. Εάν ο μέσος όρος των φορολογητέων κερδών κατά τα εν λόγω τέσσερα οικονομικά έτη είναι αρνητικός, το μέσο φορολογητέο κέρδος είναι μηδενικό για τους σκοπούς του υπολογισμού της προσωρινής συνεισφοράς αλληλεγγύης».
Αντίστοιχα, στο άρθρο 15 καταγράφεται η (ελάχιστη) βάση υπολογισμού της προσωρινής συνεισφοράς αλληλεγγύης, η οποία ορίζεται «τουλάχιστον στο 33%». Η προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης εφαρμόζεται επιπλέον των τακτικών φόρων και εισφορών που ισχύουν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία κράτους-μέλους.
Αρκετές χώρες ανακοίνωσαν ήδη μέτρα:
ΑΥΣΤΡΙΑ: Εφαρμόζει φόρο έως και 40% (μέχρι το τέλος του 2023) για τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν κέρδη 20% μεγαλύτερα από τον μέσο όρο των προηγούμενων τεσσάρων ετών. Οι εταιρείες μπορούν να μειώσουν τον φορολογικό συντελεστή στο 33%, εάν επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ: Στις αρχές Δεκεμβρίου εγκρίθηκε από τη Βουλή έκτακτη φορολογία 33% για τα κέρδη των ενεργειακών επιχειρήσεων που είναι 20% πάνω από τον μέσο όρο των τεσσάρων προηγούμενων ετών.
ΓΑΛΛΙΑ: Δεν έχει ανακοινώσει μέτρα για τα ορυκτά καύσιμα, αλλά το 2023 ενεργοποιεί έκτακτο φόρο όταν η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά ή ανανεώσιμες πηγές υπερβαίνει τα 100 ευρώ/MWh.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Υπολογίζει σε έσοδα έως 3 δισ. ευρώ στη διετία 2022 – 2023 από την ειδική εισφορά 33% επί των «ουρανοκατέβατων κερδών» εταιρειών πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου (εφόσον υπερβαίνουν κατά 20% τον μέσο όρο της περιόδου 2018-2021). Επίσης, μέχρι το τέλος του 2024 θα φορολογεί με συντελεστή 90% τα υπερκέρδη εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, χρηματοδοτώντας εν μέρει ένα ανώτατο όριο στις τιμές ενέργειας.
ΙΣΠΑΝΙΑ: Στα τέλη Νοεμβρίου εγκρίθηκε εισφορά 1,2% επί των εσόδων των επιχειρήσεων ενέργειας κοινής ωφέλειας, αναμένοντας έσοδα 5 δισ. ευρώ μέχρι το 2024.
ΙΤΑΛΙΑ: Φορολογεί με εφάπαξ εισφορά 50% τα υπερέσοδα των ενεργειακών εταιρειών του 2022 που υπερβαίνουν το 10% του μέσου όρου των ετών 2018-2021, υπολογίζοντας ότι θα συγκεντρώσει τουλάχιστον 2,56 δισ. ευρώ. Επίσης, υπολογίζει σε άλλα 1,4 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023, μέσω ενός ανώτατου ορίου τιμών (στα 180 ευρώ/MWh) στην ενέργεια που παράγεται από εργοστάσια που τροφοδοτούνται από άνθρακα, μαζούτ ή ανανεώσιμες πηγές.
ΝΟΡΒΗΓΙΑ: Δεν επιβάλλει κάποιο πρόσθετο μέτρο, καθώς οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου πληρώνουν φόρο με συντελεστή 78% για τα κέρδη τους. Θα εισαγάγει όμως το 2023 και το 2024 έκτακτη εισφορά 23% για τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που υπερβαίνουν τα 0,0699 δολάρια ΗΠΑ ανά κιλοβατώρα (0,70 νορβηγικές κορόνες), αυξάνοντας ουσιαστικά τον φορολογικό συντελεστή για το υπερβάλλον κόστος στο 90%.
ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Πρότεινε «εισφορά αλληλεγγύης» 33% στα «υπερβολικά κέρδη» των ολλανδικών ενεργειακών εταιρειών (20% πάνω από το μέσο επίπεδο της περιόδου 2018-2021), αναμένοντας να αντλήσει έσοδα 3,2 δισ. ευρώ.
ΡΟΥΜΑΝΙΑ: Φορολογεί ήδη τα υπερκέρδη των παραγωγών φυσικού αερίου και από τον περασμένο Σεπτέμβριο φορολογεί τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και το πρόσθετο καθαρό έσοδο των εταιρειών εμπορίας ενέργειας που υπερβαίνει την τιμή αναφοράς (450 lei - 96,44 $ ανά MWh) χρηματοδοτώντας ένα ταμείο ενεργειακής μετάβασης για στήριξη των καταναλωτών.
ΤΣΕΧΙΑ: Από τις αρχές του 2023 θα φορολογήσει εκτάκτως τις ενεργειακές εταιρείες και τις τράπεζες σε ποσοστό 60% για τα κέρδη που υπερβαίνουν το 120% του μέσου όρου των ετών 2018 έως 2021, πέρα από τον βασικό εταιρικό φόρο 19%. Επίσης, προσδιόρισε ανώτατα όρια από 70 ευρώ ανά MWh ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από πυρηνικούς σταθμούς έως 240 ευρώ/MWh για παραγωγή από βιοαέριο, πάνω από τα οποία το κράτος θα λαμβάνει το 90% των πρόσθετων εσόδων από τις εταιρίες. Το ανώτατο όριο για αιολικές, ηλιακές και υδροηλεκτρικές πηγές ορίστηκε στα 180 ευρώ και στα 230 ευρώ για λιγνιτικές μονάδες παραγωγής με ισχύ έως 140 μεγαβάτ ή 170 ευρώ/MWh για μεγάλες μονάδες.
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: Ανακοίνωσε ότι θα νομοθετήσει προσωρινό φόρο στα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών για το 2023 βάσει της ευρωπαϊκής συμφωνίας.
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ: Τον Νοέμβριο ανακοινώθηκαν σχέδια για αύξηση της εισφοράς υπερκερδών στους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, από 25% σε 35% και επέκταση της εισφοράς στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με συντελεστή 45%. Αναμένει έσοδα 14 δισ. λιρών για τη διετία 2023-2024 και συνολικά... 40 δισ. ευρώ μέχρι το 2028, αυξάνοντας την συνολική εταιρική φορολογία στον κλάδο ενέργειας στο 75%.
Εκτακτη φορολογία διυλιστηρίων ή… «φορο-απάτη pass»
Η κυβέρνηση η… σοσιαλίστρια προβάλλει με στεντόρεια φωνή ότι κάνει ριζοσπαστική αναδιανομή πλούτου φορολογώντας τα υπερκέρδη των δύο διυλιστηρίων. Αυτό τουλάχιστον διαβάζουν τα φιλικά της ΜΜΕ στην εξαγγελία Μητσοτάκη για το περίφημο «food pass», που θα χρηματοδοτηθεί με τα έσοδα από τη φορολόγηση των (υπερ)κερδών του 2022 από τη HelleniQ Energy και τη Motor Oil.
Αλλά επειδή ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, ας δούμε τις πιο κρίσιμες από αυτές:
■ Στις αρχές του φθινοπώρου η Κομισιόν πρότεινε και οι 27 της Ε.Ε. συμφώνησαν στην επιβολή έκτακτου φόρου τουλάχιστον 33% στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων που προέκυψαν από τη μεγάλη άνοδο στην τιμή του πετρελαίου και την αύξηση των περιθωρίων κέρδους από τη διύλιση.
■ Η κυβέρνηση Μητσοτάκη υποτίθεται ότι υιοθέτησε τη σύσταση (όχι υποχρέωση) της Κομισιόν, παρά το γεγονός ότι τα δύο διυλιστήρια, HelleniQ Energy και Motor Oil, χαρακτήρισαν ούτε λίγο ούτε πολύ «δήμευση ιδιοκτησίας» και «άδικο, ανήθικο και εξοντωτικό τον φόρο 33%».
■ Ηρθε το πλήρωμα του χρόνου -δηλαδή η δημοσκοπική πίεση και το άνοιγμα της προεκλογικής αγοράς ψήφων- και ο πρωθυπουργός έβγαλε υποτίθεται ως άσο από το μανίκι ότι θα επιδοτήσει το 10% από τα ψώνια ενός σημαντικού ποσοστού νοικοκυριών. Αν και το ποσό είναι ασήμαντο, τα νοικοκυριά έχουν περιέλθει στην κατάσταση «μάζευε κι ας είν’ και ρώγες», οπότε αποδέχονται την προσφορά των 650 εκατ. ευρώ που υποτίθεται ότι θα κοστίσει το έσχατο pass της κυβέρνησης, που και καλά θα προέλθει από τα υπερκέρδη.
■ Τι είπε όμως ο ταχυδακτυλουργός πρωθυπουργός στη Βουλή το Σάββατο βγάζοντας τον άσο του; Οτι τα 650 εκατ. ευρώ «είναι το σύνολο του ποσού που θα εισπράξουμε από τα δύο διυλιστήρια». Εννοείται πως μιλάμε για το 2022.
■ Ναι, αλλά πόσα είναι τα υπερκέρδη των διυλιστηρίων; Από ποιο καπέλο βγαίνει ο άσος; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα 9μήνου, που με μεγάλο καμάρι ανακοίνωσαν οι δύο όμιλοι (πρώην ΕΛΠΕ-Λάτση και Βαρδινογιάννη), τα προ φόρων κέρδη τους στο 9μηνο είναι αθροιστικά 2,7 δισ. ευρώ (1,4 δισ. και 1,27 δισ. αντίστοιχα), από 665 εκατ. πέρσι όλο το έτος. Και στους δύο ομίλους η κερδοφορία αυξήθηκε 4-5 φορές. Επομένως, με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς και με βάση τις εκτιμήσεις των ίδιων των ομίλων, τα προ φόρων κέρδη τους θα ξεπεράσουν φέτος τα 3,2 δισ. ευρώ.
■ Αν η κυβέρνηση επέβαλλε πράγματι τον έκτακτο φόρο 33% που προτείνει η Κομισιόν, τα πρόσθετα έσοδα θα ήταν σχεδόν ένα δισ. ευρώ. Τα 650 εκατ. που εξαγγέλλει ότι θα εισπράξει και μάλιστα, όπως είπε ο πρωθυπουργός στη Βουλή «θα είναι το σύνολο του ποσού που θα εισπράξουμε από τα δύο διυλιστήρια», αντιστοιχούν σε πολύ μικρό ποσοστό φορολόγησης, κάτω και από τον μειωμένο συντελεστή 22% που ισχύει φέτος για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Ο πραγματικός φόρος είναι μεταξύ 17% και 20%.
■ Αρα, με ποιον ακριβώς μπακαλίστικο υπολογισμό η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία έβγαλαν τον λογαριασμό για τη φορολόγηση των διυλιστηρίων στα 650 εκατ. ευρώ; Πού είναι η κατά Κομισιόν «έκτακτη και προσωρινή συνεισφορά τουλάχιστον 33%»; Διότι ακόμη και με το τρικ της φορολογητέας «καθαρής κερδοφορίας» η κυβέρνηση φαίνεται ότι όχι μόνο δεν κάνει υπερφορολόγηση, αλλά μάλλον γενναιόδωρο φορολογικό σκόντο προσφέρει στους πετρελαιάδες. Προφανώς έπιασαν οι διαμαρτυρίες τους περί «φορολογικής εξόντωσης άνω του 50%». Θα πιάσει άραγε και στους καταναλωτές η φορο-εξαπάτηση της κυβέρνησης;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας