«Στερνή μου γνώση...» από το ΔΝΤ

Διπλό μήνυμα προς τις κυβερνήσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει να «ράβουν κοστούμι» για τους φορολογούμενους πολίτες τους έστειλε χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαμηνύοντάς τους: α. να μην τολμήσουν να αποσύρουν πρόωρα τα μέτρα στήριξης και β. δεν χρειάζεται λιτότητα για την αποπληρωμή του κόστους της πανδημίας.

Κάνοντας στροφή 180 μοιρών σε σχέση με όσα πρεσβεύει εδώ και δεκαετίες, το Ταμείο απέρριψε χθες την ιδέα ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν σύντομα σε μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής προκειμένου να διορθώσουν τις ανισορροπίες που προκλήθηκαν στα δημοσιονομικά τους μεγέθη από τις αυξημένες τους δαπάνες για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Το ΔΝΤ τονίζει ότι η λιτότητα δεν είναι αναπόφευκτη. Οι χώρες που μπορούν να δανειστούν ελεύθερα, σημειώνει, είναι σε θέση -χάρη στα πολύ χαμηλά επιτόκια- να σταθεροποιήσουν το χρέος τους χωρίς δημοσιονομική προσαρμογή.

Ο Βίτορ Γκασπάρ, διευθυντής του Τμήματος Δημοσιονομικών Υποθέσεων του ΔΝΤ, τόνισε κατά τη χθεσινή παρουσίαση της εξαμηνιαίας έκθεσης του Ταμείου Fiscal Monitor ότι παρότι οι πιο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου θα έχουν υψηλότερο κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές έλλειμμα ώς το 2025 αυτό σε πολύ μεγάλο βαθμό θα αντισταθμιστεί από τις χαμηλότερες πληρωμές τους για τόκους και έτσι δεν υπάρχει ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής για χώρες που μπορούν να δανειστούν ελεύθερα από τις αγορές.

«Σύμφωνα με τις προβλέψεις μας, το δημόσιο χρέος σταθεροποιείται ή και μειώνεται ελαφρά προς το τέλος των προβολών μας. Αυτό δείχνει ότι ο Covid-19 αποτελεί ένα εφάπαξ άλμα του χρέους και ότι με τα χαμηλά επιτόκια, οι δυναμικές του χρέους σταθεροποιούνται», τόνισε χαρακτηριστικά σε έναν τόνο εντελώς διαφορετικό σε σχέση με μια δεκαετία νωρίτερα, μετά την παγκόσμια ύφεση, το κραχ του 2008 και την εκτόξευση ελλειμμάτων και χρεών. Το μότο του Ταμείου τότε ήταν λιτότητα μέχρι... θανάτου, με αύξηση φόρων και μείωση των δημοσίων δαπανών.

Στη χθεσινή έκθεση του το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα 12 τρισ. δολάρια που οι κυβερνήσεις έριξαν φέτος στη μάχη κατά του κορονοϊού θα οδηγήσουν σε αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων κατά μέσο όρο στο 9% του ΑΕΠ και το παγκόσμιο δημόσιο χρέος από το 83% του ΑΕΠ πέρυσι στο 99% του ΑΕΠ φέτος, επίπεδο που αποτελεί νέο ρεκόρ.

Χρέος 205% του ΑΕΠ

Ειδικότερα για την Ελλάδα, το Ταμείο προβλέπει ότι η εκτόξευση των δημοσίων δαπανών κατά δέκα και πλέον ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το 2019 και η βαθιά ύφεση (-9,5%) θα οδηγήσουν σε επιστροφή των ελλειμμάτων και άλμα του χρέους πάνω από το 200% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η χώρα μας από δημόσιο πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ πέρυσι θα εμφανίσει φέτος έλλειμμα -9% του ΑΕΠ, -3% του ΑΕΠ το 2021, -1,5% το 2022, -1% το 2023, -1,2% το 2024, και -1,5% του ΑΕΠ το 2025.

Ομοίως το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα που η χώρα μας εμφάνισε στην τελευταία πενταετία θα μετασχηματιστεί σε έλλειμμα -6% του ΑΕΠ φέτος ενώ το 2021 θα είναι μηδενικό. Στη συνέχεια και ώς το 2025 το πρωτογενές ισοζύγιο θα είναι θετικό, σε καμιά περίπτωση όμως δεν προβλέπεται να προσεγγίσει τα επίπεδα της τελευταίας τριετίας και θα είναι σταθερά κάτω από το 2% του ΑΕΠ.

Για το δημόσιο χρέος η πρόβλεψη του ΔΝΤ προσμετρά βραχυπρόθεσμες εκδόσεις χρέους αλλά και δάνεια προς ΔΕΚΟ και γι αυτό δεν είναι συγκρίσιμη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου το ακαθάριστο χρέος Γενικής Κυβέρνησης θα εκτοξευτεί από το 180,9% του ΑΕΠ το 2019 στο 205,2% φέτος ενώ στη συνέχεια θα υποχωρήσει, στο 200,5% του ΑΕΠ το 2021, το 187,3% του ΑΕΠ το 2022, το 177% το 2023, το 169,7% το 2024 και το 165,9% του ΑΕΠ το 2025.

Παρά τη δραματική επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών σε όλη την υφήλιο, το ΔΝΤ προειδοποιεί πάντως τις κυβερνήσεις να μη βιαστούν να αποσύρουν τα μέτρα στήριξης, καθώς η ανάκαμψη είναι αβέβαιη. Προειδοποιεί ότι η πανδημία μπορεί να ρίξει στην ακραία φτώχεια ακόμη 90 εκατ. ανθρώπους φέτος, ενώ χτυπά καμπανάκι για τον αυξανόμενο κίνδυνο πείνας.