Χλιαρή αντίδραση Μέρκελ στα καμπανάκια της ύφεσης που απειλεί τη Γερμανία

Μέρες 2010 θύμισε χθες η αντίδραση της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ στα στοιχεία που κατέδειξαν ότι τη γερμανική οικονομία τη χωρίζει μια ανάσα από την ύφεση. «Αυτή τη στιγμή -ελπίζω και γενικά- δεν βλέπω την ανάγκη για μια δέσμη κινήτρων... Η αντίδραση θα είναι ανάλογη της κατάστασης, δεν θα κάνουμε τώρα το τρίτο βήμα πριν από το πρώτο» είπε η κ. Μέρκελ μιλώντας σε εκδήλωση στο Στράλσουντ (παραθαλάσσια πόλη στη Βαλτική).

Ωστόσο η καγκελάριος αναγνώρισε ότι η γερμανική οικονομία μπαίνει σε δύσκολη φάση, απέδωσε τα προβλήματα στις διεθνείς εμπορικές διενέξεις και στα πολλά λάθη της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας και ζήτησε με έμφαση συνεχείς επενδύσεις.

Η αντίδραση της κ. Μέρκελ δεν αφορούσε απλώς τα στοιχεία συρρίκνωσης της γερμανικής οικονομίας κατά 0,1% το δεύτερο τρίμηνο του έτους -έναντι αύξησης 0,4% το πρώτο τρίμηνο-, που αν επαναληφθεί και το επόμενο τρίμηνο θα σημάνει και επίσημα πέρασμα στην ύφεση, αλλά κυρίως τις πιέσεις που της ασκούνται από ποικίλες πλευρές να αλλάξει το μείγμα οικονομικής πολιτικής και να δεχτεί χαλάρωση των «σιδηρών» δημοσιονομικών κανόνων.

Και η ψυχραιμία -ή επικίνδυνη ακαμψία κατ’ άλλους- της καγκελαρίου θυμίζει μέρες 2010, διότι και τότε, ενώ είχε κορυφωθεί η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη, καθυστέρησε επικίνδυνα όλη την ευρωζώνη στη λήψη μέτρων στοιχειώδους θωράκισής της.

Τα γερμανικά οικονομικά ινστιτούτα χαρακτηρίζουν ήδη «τεχνική ύφεση» τη συρρίκνωση του ΑΕΠ το β’ τρίμηνο, ενώ το Ινστιτούτο Μακροοικονομικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΜΚ) δίνει 43% πιθανότητες στο ενδεχόμενο δύο διαδοχικών τριμήνων με συρρίκνωση, δηλαδή με κανονική ύφεση.

Μακριά από τη νηφαλιότητα της κ. Μέρκελ, ο υπουργός Οικονομίας Πέτερ Αλτμάγερ μίλησε για σήμα κινδύνου που υπαγορεύει τη λήψη μέτρων. Ο επικεφαλής της Bundesbank, της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, Γενς Βάιντμαν, μίλησε για «τέλμα» στη βιομηχανία και τις εξαγωγές, που συνδέεται κυρίως με τις διεθνείς εμπορικές διαμάχες και το Brexit.

Αντιθέτως, ο πρόεδρος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Μάριο Οχοφεν θεωρεί ότι η απειλούμενη ύφεση είναι κυρίως εσωτερικό προϊόν και είναι αποτέλεσμα λανθασμένων προτεραιοτήτων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται οι εκπρόσωποι των βιομηχανικών επιμελητηρίων αλλά και του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Ifo του Μονάχου, που εκτιμούν ότι οι επιχειρήσεις σχεδιάζουν περιορισμό της παραγωγής τους το προσεχές διάστημα.

Τα μόνα στοιχεία που βρίσκονται σε αντίφαση με την αδιαμφισβήτητη εξασθένιση της γερμανικής οικονομίας είναι η απασχόληση, που διευρύνεται αν και με ασθενέστερη δυναμική, και η εγχώρια κατανάλωση, που ευνοείται από την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων (κάτω από τα επίπεδα του πληθωρισμού).

Πάντως και σε αυτό το πεδίο οι Γερμανοί καταναλωτές το τελευταίο διάστημα εμφανίζονται πιο συγκρατημένοι, σύμφωνα με τα ευρήματα του Ιδρύματος Καταναλωτικών Ερευνών GfK, αποθαρρυμένοι κυρίως από τις προαναγγελίες μαζικών απολύσεων και περικοπών θέσεων εργασίας από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους.

Ωστόσο το επίκεντρο της «διαμάχης» για την απειλούμενη ύφεση δεν είναι τόσο οι εσωτερικές ή εξωγενείς αιτίες της, όσο οι πιέσεις που ασκούνται στην πολιτική ηγεσία -και από μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου- για αποφασιστική αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και -κυρίως- για εγκατάλειψη του δόγματος των μηδενικών ελλειμμάτων και των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

«Με δεδομένα τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού της Γερμανίας η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή» επισημαίνει ο Κλάους Μίχελσεν του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών και πολλοί συνάδελφοί του προσυπογράφουν.

Το ίδιο και οι αγορές ομολόγων που, παρά το καμπανάκι ύφεσης -ή και ακριβώς λόγω αυτού-, έχουν οδηγήσει την απόδοση του 10ετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου σε νέο ιστορικό χαμηλό, στο -0,624%. Για την καγκελάριο Μέρκελ όμως το πλήρωμα του χρόνου δεν έχει έρθει ακόμα.

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με πρώτο της Φρανκφούρτης, επιβεβαίωσαν με δύο συνεχείς μέρες πτώσης ότι είναι με το όπλο των πωλήσεων παρά πόδα...