Δωράκια σε φορολογικούς παραδείσους

Στη σέντρα στήνει για ακόμη μία φορά την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕπ) ο συνασπισμός αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών ΜΚΟ Counter Balance.

Mε έκθεσή της που δημοσιοποίησε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Counter Balance αναδεικνύει ότι μέρος της χρηματοδότησης που παρέχει η ΕΤΕπ για αναπτυξιακά και άλλα έργα στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο συνεχίζει να καταλήγει σε αδιαφανή επενδυτικά κεφάλαια τα οποία εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους του πλανήτη.

Η ΕΤΕπ αποτελεί ως γνωστόν τον επενδυτικό βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στα μέσα του προηγούμενου μήνα ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση 34 έργων σε χώρες της Ε.Ε., της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής με συνολικά 8 δισ. ευρώ, ενώ το 2016 δαπάνησε για ανάλογες επενδύσεις περί τα 80 δισ. ευρώ. Ποσό που την καθιστά μεγαλύτερο πολυμερή πιστωτή παγκοσμίως.

Ωστόσο με δύο συνεχόμενες εκθέσεις της το 2015 και το 2016 η Counter Balance ανέδειξε ότι αρκετά από τα κεφάλαια της EΤΕπ κατευθύνονται σε εταιρείες ιδιωτικών συμμετοχών και επενδυτικά funds τα οποία χρησιμοποιούν παρανόμως τους φορολογικούς παραδείσους που είναι σπαρμένοι στην υφήλιο προκειμένου να φοροαποφεύγουν και να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους.

Μεταξύ άλλων η Counter Balance διαπίστωσε ότι από το 2011 έως το 2015:

■ Η ΕΤΕπ επένδυσε 470 εκατ. ευρώ σε επενδυτικά κεφάλαια που εδρεύουν σε δικαιοδοσίες αδιαφάνειας (φορολογικούς παραδείσους).

■ Το 67% του όγκου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΕπ κατευθύνθηκε σε πελάτες που είχαν έδρα κάποιον από τους 30 μεγαλύτερους φορολογικούς παραδείσους του κόσμου.

■ Η χώρα στην οποία έδρευαν τα περισσότερα από αυτά τα επενδυτικά κεφάλαια ήταν ο Μαυρίκιος.

Ολα αυτά προκάλεσαν την αντίδραση της Κομισιόν, η οποία μόνο το 2016 μπλόκαρε χρηματοδοτούμενα από την ΕΤΕπ έργα αξίας περίπου 1 δισ. ευρώ.

Από τα τέλη του 2015 έως τα τέλη του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρενέβη 18 φορές εναντίον χρηματοδοτούμενων από την ΕΤΕπ έργων τα οποία είχαν δομηθεί μέσω φορολογικών παραδείσων, κυρίως των βρετανικών νησιών της Μάγχης Γκιούρνσεϊ και Τζέρσεϊ, αλλά και των γνωστών Νησιών Κεϊμάν, των Βερμούδων και του Λιβάνου.

Ενα μάλιστα χρηματοδοτούμενο από την ETEπ έργο ήταν συνδεδεμένο με το γνωστό δικηγορικό γραφείο του Παναμά Mossack Fonseca, το επίκεντρο δηλαδή του σκανδάλου Panama Papers.

Η Κομισιόν μπλόκαρε άμεσα το έργο, το οποίο όμως εγκρίθηκε τελικά από το Δ.Σ. της ΕΤΕπ αφού πρώτα «καθαρίστηκε» από τις όποιες συνδέσεις του με την παναμέζικη εταιρεία.

H έρευνα της Counter Balance διαπίστωσε ακόμη ότι παρά τις αποκαλύψεις των Panama Papers, των Paradise Papers, των Luxleaks και των άλλων σκανδάλων φοροδιαφυγής τα τελευταία χρόνια, η ETEπ συνέχισε να επενδύει σε εταιρείες private equity οι οποίες διαρθρώνονται μέσω φορολογικών παραδείσων.

Το 2016 και το 2017 χρηματοδότησε πέντε επενδυτικά κεφάλαια που είχαν την έδρα τους σε φορολογικούς παραδείσους (1 στο Λουξεμβούργο, 1 στη Βρετανία και 3 στο Μαυρίκιο).

Ομως η λίστα δεν τελειώνει εδώ. Μία από τις τελευταίες προβληματικές περιπτώσεις χρηματοδότησης είναι ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΡ που το Δ.Σ. της ΕΤΕπ ενέκρινε στις αρχές Φεβρουαρίου.

Η κοινοπραξία των εταιρειών που προωθεί το έργο (ΤΑΡ AG) έχει έδρα την πόλη Μπάαρ, στο γνωστό για το καθεστώς επιχειρηματικού απορρήτου καντόνι της Ελβετίας Ζουγκ και έως σήμερα έχει επιδείξει ελάχιστη διαφάνεια στα οικονομικά της αποτελέσματα.

Το γεγονός ότι η ΕΤΕπ χρηματοδοτεί τη «σκιώδη» ΤΑΡ AG με το εκπληκτικό 1,5 δισ. ευρώ -το μεγαλύτερο δάνειό της για έργο ορυκτών καυσίμων- εγείρει ερωτήματα για τη στάση απέναντι στον αγώνα που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την πάταξη των φορολογικών παραδείσων.

Η Counter Balance ζητά έτσι από την ETEπ να υιοθετήσει μια πιο συνεκτική και υπεύθυνη πολιτική έναντι των φορολογικών παραδείσων, κλείνοντας τα παραθυράκια στις πολιτικές χρηματοδότησης και αναπτύσσοντας μια πιο υπεύθυνη πολιτική για όσους απολαμβάνουν τα κεφάλαιά της.