«Αν χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσεις ένα παιδί, χρειάζεται και πάλι ένα χωριό για να κακοποιήσεις ένα παιδί». Τη φράση αυτή χρησιμοποιεί ο δικηγόρος Mitchell Garabedian στην ταινία «Spotlight» για να περιγράψει σε έναν από τους δημοσιογράφους-ερευνητές τη βασική προϋπόθεση του συγκεκριμένου εγκλήματος.
Βασισμένη στην πραγματική έρευνα και τις πραγματικές αποκαλύψεις της εφημερίδας «Boston Globe» σχετικά με την κακοποίηση ανήλικων παιδιών από την καθολική εκκλησία, η ταινία φέρνει στην επιφάνεια τους όρους και τις προϋποθέσεις που επέτρεψαν το έγκλημα.
Την διαπλοκή των θυτών με μεγαλοδικηγόρους, πολιτικούς και δημοσιογράφους. Τις νομικές προφάσεις και τις παραγραφές. Αλλά κυρίως τη μαζική σιωπή των ανθρώπων που γνώριζαν. Αυτών που μπορούσαν να κάνουν κάτι και δεν το έκαναν. Από δειλία, αδιαφορία ή απλώς από την παραδοχή πως οι θύτες είναι παντοδύναμοι και πως ο κόσμος δεν αλλάζει.
Τις τελευταίες εβδομάδες γινόμαστε όλοι μάρτυρες ενός εγκλήματος που συντελέστηκε για πολλά χρόνια. Ενός εγκλήματος του οποίου οι πραγματικές διαστάσεις ολοένα και αποκαλύπτονται μέσα από τις εξιστορήσεις των ίδιων των θυμάτων μπροστά στα μάτια μας. Ανθρωποι που τσακίστηκαν αλλά βρήκαν το θάρρος και με μεγαλείο ψυχής καταγγέλλουν σε δημόσια θέα τα όσα τους συνέβησαν.
Ανθρωποι που δεν προστατεύονται παρά μόνο από την αλληλεγγύη, την πίστη τους στους γύρω τους και την αναγκαιότητα της πράξης τους. Αυτοί που τα βιώματα τα οποία περιγράφουν θα ήταν αρκετά για να τους κάνουν να χάσουν την όποια εμπιστοσύνη στους ανθρώπους.
Είναι αυτοί οι ίδιοι που αποδεικνύουν πως το ανθρώπινο μπορεί να υπάρξει και να σταθεί πάνω από τη σκληρότητα, την αδικία, την ολοκληρωτική άσκηση εξουσίας σε σώματα και σε ψυχές. Είναι αυτοί που χτίζουν μια καλύτερη κοινωνία με το παράδειγμά τους. Και όλοι τους χρωστούμε τουλάχιστον ένα «ευχαριστώ».
Κάποιος που παρακολουθεί τα γεγονότα μπορεί να συμπεράνει πως το έγκλημα δεν έχει πάρει ακόμη τις πραγματικές του διαστάσεις. Και ταυτόχρονα να υποθέσει πως δεν έχουν αποκαλυφθεί όλοι οι θύτες-πρωταγωνιστές του. Δεν μπορούμε να ξέρουμε μέχρι πού θα φτάσει η ορμή των αποκαλύψεων και πού θα τη σταματήσουν οι δικαστικές εξελίξεις αλλά κυρίως οι παρασκηνιακές κινήσεις. Ας υποσχεθούμε όλοι πως θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να μην επιβληθεί η σιωπή. Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε.
Αυτό όμως για το οποίο μπορούμε ήδη να μιλούμε είναι για το «χωριό που χρειάστηκε». Για την προϋπόθεση της σιωπής. Το απαραίτητο περιβάλλον ασφάλειας ώστε να συμβούν τα συγκεκριμένα εγκλήματα. Την κάλυψη από συναδέλφους, φίλους, παραγωγούς και δημοσιογράφους, την παρ' όλα αυτά εύνοια από θεσμούς και θεσμικούς παράγοντες, διευθυντές σχολείων και θεάτρων.
Αυτοί που είπαν ή έγραψαν πως απ' όλη την ιστορία αυτός που πλήττεται είναι το θέατρο θα έπρεπε να ντρέπονται. Γιατί ήξεραν. Αν το αντίτιμο που πρέπει να πληρώσουμε για να υπάρχει το θέατρο είναι η σιωπή, τότε καλύτερα να μην υπάρχει θέατρο.
Αυτοί που είπαν «σε μένα δεν συνέβη» θέλοντας όχι να περιγράψουν την καλή τους τύχη, αλλά να αθωώσουν τους θύτες με τη μη συμπερίληψη των εαυτών τους στα θύματα (την οποία κανείς δεν υπέθεσε), θα έπρεπε να ντρέπονται εξίσου. Γιατί υπήρχαν λόγοι για τους οποίους δεν συνέβη σε αυτούς. Και ένας από αυτούς ήταν πως συνέβη στους δίπλα τους.
Η σοβαρότητα των καταγγελιών και των εξιστορήσεων είναι ευθέως αντίστροφη με όσα γράφτηκαν προς υπεράσπιση του θύτη. Το επιχείρημα περί «ανυπαρξίας καταγγελιών», το «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω» (που μάλλον υπονοεί πως λίγο πολύ είμαστε όλοι παιδεραστές), το «θα γίνουμε Αγρια Δύση» (δεν τους είδαμε βέβαια να ανησυχούν εξίσου για τα θύματα που δημοσίως πια λένε πως δέχονται απειλές), για σχόλια δημοσιογράφων που περιέγραψαν την κακοποίηση με λοστό ως συναινετικό σεξ μεταξύ ενηλίκων, για ρεπορτάζ που μας ενημέρωσαν πως «στο μάτι του κυκλώνα για το… τίποτα» ή «ο σκηνοθέτης θα κατηγορούνταν ΜΟΝΟ για αποπλάνηση ανηλίκου» και άλλα πολλά.
Ολο αυτό το σύστημα από παράγοντες σε διαφορετικά πόστα και μαζί όλη η περιφρόνηση της νοημοσύνης και η επιδεικτική απουσία επιχειρήματος δεν διεκδικούν παρά ένα πράγμα: το δικαίωμα συγκεκριμένων ανθρώπων να πράττουν ατιμώρητα και με όποιον τρόπο επιθυμούν.
Ακόμα και όταν πρόκειται για παιδεραστία, ακόμα και όταν πρόκειται για βιασμό. Και ακόμα περισσότερο πως, ανεξάρτητα από θύτες, θύματα και δικαιοσύνες, το ίδιο το «χωριό που χρειάστηκε» θα συνεχίσει να υπάρχει ακριβώς με την ίδια ισχύ και τον ίδιο τρόπο. Ενώ πάντοτε θα γνωρίζει και πάντοτε θα σιωπά.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας