Δωδεκάχρονη επί Κολωνώ

Και να που φτάσαμε να γίνουμε σοφότεροι επιστημονικά μαθαίνοντας ότι δεν είναι, με βάση τον νόμο και τα πραγματικά περιστατικά, βιαστής και μαστροπός ο βιαστής και μαστροπός της δωδεκάχρονης του Κολωνού. Αυτά μάθαμε από την εισαγγελέα της έδρας στη δίκη των ατόμων που τη βίασαν, την κακοποίησαν, τη διέλυσαν. Μάθαμε ότι είναι μόνο ένας κοινός καταχραστής ανηλίκων. Ενας που, ως γνήσιος Νεοέλληνας, άδραξε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί ένα παιδί -που κατά την άποψη της εισαγγελέως το εξέδιδε η μητέρα του (ναι, αυτή φταίει, σταυρώστε την)- με σκοπό να βελτιώσει την οικονομική του θέση για να καθιερωθεί στην προνομιούχα τάξη των αρίστων.

Και τώρα ας θυμηθούμε μιαν άλλη περίπτωση κατάχρησης, όχι ανηλίκου αυτή τη φορά, αλλά ενός πιο σημαντικού για το νομικό μας σύστημα «αγαθού», πιο ουσιαστικού απ’ ό,τι ένα παιδί, που λέγεται δημόσιο χρήμα. Και αναφέρομαι στην περίπτωση της -βασανισμένης με τον πιο απάνθρωπο τρόπο από το κρατικό και νομικό σύστημα- καθαρίστριας του Δήμου Λάρισας που πρωτόδικα είχε καταδικαστεί σε 15ετή κάθειρξη, επειδή είχε πλαστογραφήσει, λέει, το απολυτήριο του Δημοτικού Σχολείου. Και αυτή η καταδίκη έγινε «σύννομα» λέει, με βάση τον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου, που προβλέπει ως ποινή την ισόβια κάθειρξη. Στη συνέχεια το «μεγαλόψυχο» Εφετείο τής έκανε τη χάρη να μειώσει την ποινή στα δέκα έτη, να κλειστεί όμως στη φυλακή και να αφεθεί ελεύθερη μόνο μετά τη λαϊκή κατακραυγή που ανάγκασε την τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, να παρέμβει ώστε να ανασταλεί η ποινή τιμώντας το αξίωμά της. Και είναι καιρός να καταλάβουμε ότι πλέον το τελευταίο καταφύγιο των αδυνάμων είναι η δημόσια κατακραυγή κι ο λαϊκός ξεσηκωμός (όπως έγινε και στη δίκη της Χρυσής Αυγής) και όχι η Δικαιοσύνη, καταπώς θα έπρεπε.

Ο «καταχραστής» λοιπόν του δημοσίου χρήματος (στη συγκεκριμένη περίπτωση εισαγγελείς, ανακριτές και δικαστές ως δημόσιο χρήμα έλεγαν τα ψίχουλα του δουλεμένου σκληρά μισθού της καθαρίστριας) τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη, ο καταχραστής ψυχών και σωμάτων ανηλίκων με δέκα χρόνια, τα οποία με τα ελαφρυντικά μπορεί να μειωθούν και σε δύο-τρία, ειδικά άμα αποδείξει ότι είναι «καλός και ελεήμων χριστιανός» με σφραγίδες και υπογραφές.

Ακούστηκε λοιπόν η φωνή της Εισαγγελίας, θα ακουστούν και οι φωνές των συνηγόρων, στο τέλος των δικαστών. Θα ακούγονται βουερές και οι φωνές των δημοσιολογούντων, των φωστήρων, των αυτόκλητων επαϊόντων, των ψυχολόγων που ψάχνουν πελατεία. Αυτή που δεν θα ακουστεί ποτέ είναι η σβησμένη φωνή της δωδεκάχρονης, γιατί έχει χαθεί μέσα στη Βαβέλ των απόψεων, στα χυδαία TikTok, σε κουπόνια σούπερ μάρκετ, σε φρανκενσταϊνικές Μπέλες και «προκεχωρημένα φυλάκια του δυτικού πολιτισμού στη Μέση Ανατολή». Το βουβό κλάμα της, η απελπισία, η ακόμα νωπή μαχαιριά στο κορμάκι της και οι παρατημένες βρομιές ανθρωπογούρουνων στη φύση και στην ψυχούλα της σκεπάζονται από σχόλια, συνθήματα, κριτικές και ασυναρτησίες μιας αποβλακωμένης κοινωνίας που έχει εξαρτήσει τη μοίρα της από απόψεις, θεωρίες και ερμηνείες δήθεν ανεξάρτητων «θορυβωδών οντοτήτων» (poltergeists) πάσης μορφής, πολιτικών, κομματικών, νομικών, επιστημονικών, δημοσιογραφικών κ.ο.κ.

Το ζήτημα δεν είναι αν η Δικαιοσύνη κάνει καλά τη δουλειά της. Από συστημικής απόψεως μια χαρά την κάνει. Και ανταποδοτική είναι, με βάση τη δική της αντίληψη περί ανταπόδοσης, και ανεύθυνη, εφόσον την ευθύνη την έχει κατ’ αυτήν ο νομοθέτης για κάθε νόμο που το κοινό περί δικαίου αίσθημα θεωρεί άδικο, μόνο λίγο κουρασμένη δείχνει από το βαρύ φορτίο που έχει πέσει στους ώμους της, σε μια χώρα εξοικειωμένη πλέον με το έγκλημα, τις μαφίες, την αδικία, τη διαστροφή και τη μικροπρέπεια. Το ζήτημα κρύβεται σε όλα τα διαμερίσματα και κυρίως στο ρετιρέ της πολυκατοικίας που λέγεται Ελλάδα. Μιας Ελλάδας παρατημένης στη μοίρα που έχουν όλοι οι λαοί που δεν τους έχει απομείνει ούτε ένα ζωντανό πρότυπο, ούτε ένας ακέραιος χαρακτήρας να μιμηθούν, ούτε ένας μύθος, έστω ένα είδωλο να το παρακαλέσουν για να τους εξαγνίσει. Με αυτή τη διαπίστωση θα σας διηγηθώ μια παλιά ιστορία που διέσωσε ο Πλούταρχος. Την ιστορία της μικρούλας Χάριλας των Δελφών:

«Κάποτε έπεσε εξαιτίας ξηρασίας λιμός στους Δελφούς και οι πολίτες με τις γυναίκες και τα παιδιά τους ήλθαν στην πόρτα του βασιλιά και ικέτευαν. Αυτός που μοίραζε κριθάρι και όσπρια έδινε κυρίως σ’ αυτούς που γνώριζε περισσότερο. Ομως δεν έφταναν για να ικανοποιηθούν όλοι. Οταν ήρθε και μια πεντάρφανη παιδούλα μπροστά και επέμενε πολύ, (ο βασιλιάς) τη χτύπησε με το υπόδημά του χαστουκίζοντάς την στο πρόσωπο. Κι αυτή φτωχιά, έρημη μεν, όχι όμως αγεννής στο ήθος έφυγε από το πλήθος μακριά και πήγε και κρεμάστηκε από τη ζώνη της. Επειδή όμως ο λιμός έγινε χειρότερος κι έπεσαν και αρρώστιες, η Πυθία χρησμοδότησε στον βασιλιά να εξιλεωθούν από την αυτοκτονία της παρθένου Χάριλας. Μόλις λοιπόν ανακάλυψαν ότι το όνομα αυτό ανήκε στο παιδάκι που χτυπήθηκε, τέλεσαν θυσία σε συνδυασμό με καθαρμό, την οποία επιτελούν ακόμα κάθε εννέα χρόνια. Προκαθήμενος σ’ αυτήν είναι ο βασιλιάς που μοιράζει σιτηρά και όσπρια σε όλους ανεξαιρέτως, ξένους και πολίτες, παρουσιάζεται δε ένα παιδικό είδωλο, της Χάριλας. Οταν λοιπόν όλοι πάρουν τρόφιμα, ο μεν βασιλιάς χτυπάει με το υπόδημά του το είδωλο, η δε αρχιέρεια των Θυϊάδων με προσευχές το πάει σ’ ένα φαράγγι και από εκεί έχοντας δέσει σχοινί στον τράχηλο του ειδώλου, το παραχώνουν στο σημείο που έθαψαν τη Χάριλα που απαγχονίστηκε». (Πλούταρχος: «Τις η παρά Δελφοίς Χάριλα» Aetia Romana et Greca, 293)

Ετσι εξιλεώνονται οι λαοί. Με αυτοκριτική, με εξαγνισμό από την ύβρη και τη βαρβαρότητα, με επανόρθωση της αδικίας, παύοντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, σαν ομάδα, σαν σύνολο. Μη ζητάμε λοιπόν από την ελληνική Δικαιοσύνη να αλλάξει, να γίνει καλύτερη από μόνη της. Ματαιοπονούμε, γιατί όπως έλεγε ο Βάρναλης: «Αλίμονο στον αυτόδουλο πολίτη, που φτασμένος στα όρια της απελπισιάς παραδίνεται για να σωθεί στο έλεος του Θεού και στους νόμους των κλεφτών». Εμείς οι «αγεννείς στο ήθος», οι επιλήσμονες των αξιών που μας είχαν κάνει άλλοτε φορείς πολιτισμού, ανθρωπισμού και συνείδησης, δεν μπορούμε έτσι όπως έχουμε καταντήσει να αλλάξουμε το οτιδήποτε. Ούτε τη λάμπα ενός ερυθρού σηματοδότη στις γραμμές ενός τρένου, που έχει καεί. Aν εμείς ήμασταν άλλοι, καλύτεροι, υπεύθυνοι, έντιμοι, τότε και η «Δικαιοσύνη μας» θα ήταν άλλη, καλύτερη, υπεύθυνη, έντιμη.

Και επιτέλους ας μάθουμε το μικρό όνομα της δωδεκάχρονης, την οποία παρ’ όλο που έχει μεγαλώσει από τότε, εμείς δωδεκάχρονη τη λέμε ακόμα. Οχι το πατριαρχικό επώνυμό της. Αυτό ας μείνει για πάντα άγνωστο. Μόνο το όνομά της να μάθουμε, για να της ζητήσουμε με αυτό συγχώρεση για τα χάλια της κοινωνίας που, άθελά της, την πετάξαμε μέσα, μόνη κι απροστάτευτη, και να αποκαταστήσουμε το εγγενές ήθος της. Γιατί, όπως έλεγε ο Ουμπέρτο Εκο κλείνοντας οριστικά το «Ονομα του Ρόδου»: «Stat rosa pristina nomine, nomina nuda tenemus», που πάει να πει: «Από το παλαιό ρόδο έχει σωθεί μόνο το όνομα, κατέχουμε μόνο ονόματα».