Στο παλαιότερο καμίνι των Κυκλάδων

Ο Γιάννης έχει περάσει τα 30 του χρόνια, είναι τέταρτης γενιάς αγγειοπλάστης και τον συνάντησα στον Αρτεμώνα της Σίφνου.

«Το νησί φημίζεται για τα πυρίμαχα σκεύη του», μου είπε όσο ακόμη έφτιαχνε ένα μαστέλο εκεί στο «Στενό» του Αρτεμώνα, στο πλαίσιο του 9ου Φεστιβάλ Κυκλαδικής Γαστρονομίας «Νικόλαος Τσελεμεντές», που διοργανώθηκε στη Σίφνο στις 3, 4 και 5 Σεπτεμβρίου.

«Ελα αύριο να πάμε στο Βαθύ, στο αγγειοπλαστείο. Να γνωρίσεις και τον πατέρα μου», είπε ο Γιάννης ενώ συνέχιζε να δουλεύει τον τροχό ανάμεσα σε δεκάδες κόσμο που ήθελε να μάθει περισσότερα για αυτή την παράδοση του νησιού.

Χρειαστήκαμε περίπου 15 λεπτά από την Απολλωνία για να φτάσουμε στο Βαθύ. Περάσαμε ακριβώς πάνω από τον Μακρύ Γυαλό και στη συνέχεια, ένα περίπου χιλιόμετρο πριν από το Βαθύ, στρίψαμε αριστερά στον χωματόδρομο.

Κεραμικά «Ατσόνιος» έγραφε μια μικρή πινακίδα. «Εγώ μένω όλο τον χρόνο εδώ», μου είπε ο Γιάννης όσο πλησιάζαμε.

Ενας κάθετος τσιμεντένιος δρόμος μάς έβγαλε μια ανάσα από τη θάλασσα. Αμέσως κατάλαβα τον βασικό λόγο που ο Γιάννης δεν φεύγει από εκεί ούτε και τον χειμώνα. Μια εκπληκτική παραλία στην άκρη του κόλπου, όμορφα σπιτάκια, ωραία αυλή.

Στην αυλή μάς περίμενε ο πατέρας του ο Αντώνης και η μητέρα του η Μαρία. Ενας πολύ προσεγμένος χώρος, με κάποια στοιχεία να μαρτυρούν την ύπαρξη του εργαστηρίου αγγειοπλαστικής. Μέσα στον χώρο, εκατοντάδες σκεύη με χρηστική αξία έτοιμα να προωθηθούν στους πελάτες.

Η κουβέντα ξεκίνησε με το ιστορικό. «Τέσσερις γενιές πίσω, η οικογένεια του προπάππου μου αγόρασε αυτόν τον χώρο ο οποίος λειτουργούσε ως αγγειοπλαστείο. Εμαθε την τέχνη, την οποία και μεταφέρουμε μέχρι σήμερα με απόλυτη συνείδηση και προσοχή, χωρίς να παραποιούμε τους κανόνες με στόχο το κέρδος».

Η συζήτηση διακόπηκε καθώς μια ομάδα τουριστών από τη Γερμανία επισκέφθηκαν τον χώρο για να αγοράσουν και να μεταφέρουν στις χώρες τους κάποια από τα σκεύη. Δίπλα από το εργαστήριο με τους τρεις τροχούς, βρίσκεται το εκθετήριο.

«Το μαστέλο είναι το σκεύος που χρησιμοποιείται το Πάσχα για το ψήσιμο του κρέατος και δίνει το όνομά του και στο ίδιο το φαγητό. Στη σκεπασταριά μαγειρεύεται η περίφημη παραδοσιακή σιφνέικη ρεβιθάδα, ενώ βλέπουμε ακόμη και άλλα χρηστικά αντικείμενα, όπως τη φουφού που είναι η ψησταριά, τον αρμεό, ένα σκέπασμα που χρησιμοποιείται για το άρμεγμα των ζώων, καθώς και το διψέλι, ένα κεραμικό σκεύος που έμπαινε σε τρύπες στο βουνό και εκεί έφτιαχναν οι μέλισσες την κυψέλη τους.

Οι ιδανικοί παράγοντες

«Το υπέδαφος του νησιού που διαθέτει κοιτάσματα αργίλου, οι μεγάλες ποσότητες νερού, ο δυνατός ήλιος αλλά και τα επιδέξια χέρια των τεχνιτών αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες ώστε να αναπτυχθεί αυτή η τέχνη τόσο πολύ στο νησί μας», σημειώνει ο Αντώνης Ατσόνιος, ενώ κατευθυνόμαστε προς τα εσωτερικά τμήματα του εργαστηρίου.

Από μια μικρή πόρτα, περάσαμε στο πίσω μέρος του κτιρίου και βρεθήκαμε να βλέπουμε την ήρεμη και καταγάλανη θάλασσα. «Εδώ βρίσκεται το παλαιότερο σωζόμενο καμίνι στις Κυκλάδες. Και μάλιστα είναι διώροφο. Χρονολογείται στα τέλη του 19ου αι.».

Πράγματι η εικόνα είναι εντυπωσιακή. Ενα κατάλευκο κτίριο με μια στενή πόρτα στη μέση και δύο μικρούς φεγγίτες αριστερά-δεξιά. Το μαύρο αποτύπωμα του καπνού μαρτυρά ότι έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα. «Το χρησιμοποιούμε ακόμη, μάλιστα το ανάψαμε πριν από λίγες ημέρες».

Πλησιάζοντας μπορείς να δεις τα στοιβαγμένα κεραμικά που φουρνίστηκαν πρόσφατα.

Μια σκεπασταριά στις αποσκευές θα μου θυμίζει τα αρώματα, τις γεύσεις, τους ανθρώπους αυτού του νησιού.