Αλήτες

«Πιστεύω εις ένα Ποιητήν εκτός ουρανού/ φυγάς θεόθεν και αλήτης, Εμπεδοκλής / και επί γης /εξόριστος πάνω στη γη κ.λπ. του Βωδελαίρου», λέει ο Νίκος Καρούζος στο ποίημά του «CREDO». Για να παραφράσουμε τον Φρόιντ, όπου και να μας πάει η πολιτική μας κριτική στο Σύστημα, βρίσκουμε έναν ποιητή να είναι ήδη εκεί.

Διότι οι αλήτες του Καρούζου, αυτοί οι ένθεοι λειτουργοί της πένας, των χορδών και του χρωστήρα, δεν είναι οι αλήτες ούτε της πολιτικής ούτε της λεξικογραφίας. Για το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας «αλήτης» είναι το πρόσωπο που χωρίς να έχει μόνιμο κατάλυμα ούτε τα μέσα διαβίωσης, είτε λόγω φυγοπονίας είτε από ροπή προς την άτακτη ζωή, περιφέρεται συνεχώς σε έναν τόπο, ή από τόπο σε τόπο – ο αλάνης, το αλάνι. Επίσης, αλήτης είναι αυτός που συμπεριφέρεται ανάγωγα, επιθετικά και προκλητικά.

Η αρχική σημασία της λέξης «αλήτης» είναι ο «περιπλανώμενος», από το «αλάομαι-αλώμαι», που σημαίνει «περιπλανώμαι». Οι αρχαίοι έλεγαν αλήτες τους ζητιάνους και τους εξορίστους. Ο όρος έχει δώσει και κάποια θεαματικά παράγωγα, όπως το «αλητάμπουρας», από το «αλήτης + μπούρας», από το αλβανικό burre, που είναι ο άντρας, ο γενναίος.

Ο αλήτης λοιπόν, επισήμως, είναι ο μόρτης, ο αναίσχυντος, ο τσαμπουκαλής, αυτός που απειλεί τα ήθη, την περιουσία και την οικογένεια κάθε καλού νοικοκύρη. Ομως η ίδια η ζωή έχει διευρύνει κατά πολύ το σημασιολογικό πεδίο της λέξης: χειρότεροι και πιο επικίνδυνοι από τους αλήτες του περιθωρίου είναι οι αλήτες του λευκού κολάρου, που, μάλιστα, έχουν την αναισχυντία να ζητούν και την ψήφο μας.

Εκλογές, λοιπόν, που κάποιοι τις θεωρούν τις σημαντικότερες της Μεταπολίτευσης – βέβαια το ίδιο είχαν πει και για τις εκλογές του Μαΐου, αλλά ίσως τώρα να έχουν δίκιο: εάν σαρώσουν και πάλι οι καθεστωτικές δυνάμεις, τότε μάλλον η ελληνική κοινωνία γλιστράει σε ένα καθοδικό σπιράλ, από το οποίο πολύ δύσκολα θα εξέλθει.

Πάμε στις κάλπες έχοντας στην πραγματικότητα μόνο ένα καθοριστικό δίλημμα να αντιμετωπίσουμε: είμαστε με την πολιτική αλητεία ή όχι; Είμαστε με τους αλήτες του λευκού κολάρου και τις αλήτισσες του επώνυμου ταγέρ, είμαστε με τους πετσωμένους, τους εξωνημένους αλήτες/ρουφιάνους/δημοσιογράφους ή όχι; Είμαστε ή όχι μ’ αυτούς που οραματίζονται έναν νεοφιλελεύθερο Παράδεισο για τους έχοντες και κατέχοντες, που θα είναι Κόλαση για τους αναγκεμένους;

Με ποιους είμαστε, λοιπόν; Με τους αλήτες του Καρούζου ή με τους αλήτες της ανωτέρας τάξεως, της καλής κοινωνίας, μ’ αυτό το αληταριό που συσκευάζει τον κωλοπαιδισμό του σε πολυτελή ενδύματα και θηριώδη SUV, που κοστίζουν όσο κι ένα δυάρι στα Πατήσια; Είμαστε με τους μπίτνικς, τους σουρεαλιστές, τους καταραμένους συγγραφείς, όπως ο Βωδελαίρος (ο Μποντλέρ), είμαστε με τους τζαζίστες του Αμερικάνικου Νότου και τις υπέροχες αλήτισσες, όπως η Μπίλι Χολιντέι;

Με ποιους είμαστε; Με ποιους θα πάμε; Μήπως μ’ αυτούς τους αλήτες, τους γκουρού της επικοινωνίας, τους πτυχιούχους της μαζικής εξαπάτησης, της εμπεριστατωμένης κοροϊδίας, μ’ αυτό το γυαλιστερό λουμπεναριό των ειδικών, που πολτοποιούν τις συνειδήσεις των ανθρώπων, εξανδραποδίζοντάς τους, μεταβάλλοντάς τους από πολίτες σε υπηκόους που τρέφονται με επιδόματα, ψεύδη και όνειρα πλουτισμού που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ;

Με ποιους αλήτες είμαστε;

Μη μου μιλάς για κόλαση

την έχω ζήσει όλη

μη μου μιλάς για ουρανούς

για θείο περιβόλι

μη μου μιλάς για ουρανούς

για θείο περιβόλι.

Μη μου μιλάς για τα παιδιά

που ψάχνουνε στους δρόμους

σαν τους αλήτες, τους σοφούς

δεν ξέρουν από νόμους.

Μη μου μιλάς για τίποτα

δεν ξέρω ν’ απαντήσω

μες στα ερείπια του καιρού

ζωή πάω να χτίσω

μες στα ερείπια του καιρού

ζωή πάω να χτίσω.

Μουσική και στίχοι: Παύλος Σιδηρόπουλος